ông Trần Thanh Hải: "Bàn đến các vấn đề TM phi giấy tờ, đặc biệt là bảo vệ thông tin bí mật cá nhân trong TMĐT vào lúc này là một chủ trương đúng".(ảnh T.P)

VietNamNet đã có cuộc trao đổi với trưởng đoàn Việt Nam tham gia các hội nghị TMĐT APEC 2006 – ông Trần Thanh Hải – Phó Vụ trưởng Vụ TMĐT – Bộ Thương mại về kết quả các cuộc họp và thảo luận này.

- Loạt hội nghị, thảo luận về TMĐT tại APEC 2006 được tổ chức trong bối cảnh nào, thưa ông?

- APEC 2006 tại Việt Nam được tổ chức với hơn 100 cuộc họp trong cả năm tại nhiều thành phố lớn. Kỳ họp đầu tiên sẽ tiến hành từ 20/2 - 2/3/2006.

Trong đó từ ngày 20 đến hết ngày 24/2/2006, Bộ Thương mại đăng cai tổ chức các cuộc họp về thương mại điện tử của APEC, chủ yếu đề cập đến hai vấn đề lớn: thương mại phi giấy tờ và vấn đề bảo vệ thông tin cá nhân trong TMĐT.

Các cuộc hội nghị và thảo luận trên đều nhận được sự tham gia nhiệt tình của 21 đoàn thành viên các nước tham gia APEC và đã thành công tốt đẹp. Đây là một trong các loạt hội nghị chuyên đề của APEC, tổ chức bên lề Hội nghị các quan chức cấp cao APEC.

- Xin ông điểm qua các nội dung chính về TMĐT được thảo luận tại các hội nghị này?

APEC có một cơ cấu là Nhóm chỉ đạo về TMĐT được thành lập khá sớm, từ năm 1999, cho thấy sự quan tâm của tổ chức này với TMĐT, hiện nay cơ cấu của tổ chức này chia thành hai nhóm chủ đề chính: thương mại phi giấy tờ và bí mật thông tin cá nhân. Đây là hai trong số nhiều nội dung của TMĐT mà APEC quan tâm nhất.

Thương mại phi giấy tờ là làm sao để sử dụng các phương tiện điện tử, CNTT để nâng cao hiệu quả các hoạt động của thương mại, giảm bớt các phương thức trao đổi truyền thống qua giấy tờ, đơn giản hóa các quy trình liên quan đến thương mại. Một ví dụ điển hình cho ứng dụng thương mại phi giấy tờ ở Việt Nam hiện nay là việc khai báo hải quan điện tử.

Bảo vệ thông tin cá nhân là một vấn đề còn tương đối mới với Việt Nam, mà trong các cuộc hội nghị chuyên đề TMĐT của APEC đề cập đến. Trong quá trình giao dịch nói chung, trên mạng nói riêng, thường là người tham gia giao dịch sẽ phải tiết lộ rất nhiều thông tin cho chủ sở hữu các website hoặc nơi cung cấp dịch vụ. Đơn giản như việc ra ngân hàng mở tài khoản, hoặc đăng nhập vào một website mua hàng qua mạng, buộc phải điền tên, địa chỉ, các thông tin cá nhân khác.. Đó là các thông tin mang tính nhạy cảm. Nếu lộ ra có thể dẫn đến các hoạt động quấy rối, đe dọa, làm phiền, … đơn giản như địa chỉ email bị tiết lộ cũng có thể khiến bạn bị spam.

Giữ bí mật các thông tin đó là một yêu cầu rất quan trọng trong hoạt động TMĐT ở các nước. Lượng thông tin trao đổi càng lớn, giao dịch ngày càng nhiều, nguy cơ lộ bí mật các thông tin cá nhân cũng tăng theo. Yêu cầu về việc nâng cao vai trò của bảo vệ thông tin cá nhân, theo đó đặt ra rất cấp thiết. Và chúng ta phải tính đến các vấn đề này ngay từ những bước phát triển khởi đầu của TMĐT.

Các hội nghị đã đặc biệt quan tâm thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng kế hoạch hành động của các nền kinh tế thành viên APEC, nhằm thực thi bản Quy định khung về tính riêng tư của thông tin cá nhân trong các nền kinh tế thành viên.

Nhiều nội dung quan trọng về pháp luật và công nghệ trong việc bảo vệ thông tin riêng tư cũng được đề cập như những khó khăn và thách thức mới trong việc bảo vệ thông tin riêng tư trên lộ trình xây dựng chính phủ điện tử và TMĐT; vai trò của công nghệ thông tin và viễn thông trong trợ giúp việc bảo vệ thông tin riêng tư trong các giao dịch điện tử.

Các cuộc hội nghị và thảo luận về TMĐT đều nhận được sự tham gia nhiệt tình của 21 đoàn thành viên APEC. (ảnh T.P)

- Các cuộc hội nghị và thảo luận về TMĐT những ngày qua chủ yếu bàn về các vấn đề lớn, chứ chưa đề cập đến những dự án liên quan đến doanh nghiệp?

Thứ Hai tuần trước - 20/2/2006, chúng tôi có tổ chức một cuộc hội thảo cũng với chủ đề thương mại phi giấy tờ dành cho doanh nghiệp. Chúng tôi đã mời đến rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam, và một số doanh nghiệp của các nền kinh tế thành viên APEC: Malaysia, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Canada, Mexico, ... Họ đều có trình bày các dự án lớn về thương mại phi giấy tờ của các nền kinh tế này. Đó là những kinh nghiệm rất tốt và cụ thể nhất để phía Việt Nam học tập kinh nghiệm cũng như tìm kiếm các đối tác thiết lập các hệ thống tương tự sau này.

- Thế còn những vấn đề “nóng” của TMĐT Việt Nam hiện nay như các chuẩn cho giao dịch điện tử, thanh toán điện tử, chứng thực điện tử, an toàn bảo mật trong giao dịch điện tử, hành lang pháp lý… có được bàn đến không thưa ông?

Thương mại phi giấy tờ là hướng tiếp cận gần nhất với nền TMĐT hiện tại của Việt Nam, qua trao đổi để nắm bắt được tình hình và kinh nghiệm của các nước xem họ tiến hành như thế nào, tham khảo mô hình của họ, đặc biệt qua đó nhận biết thêm các vấn đề pháp lý liên quan, sự tham gia của doanh nghiệp.

Một ví dụ điển hình được mang đến từ Singapore, các dự án TMĐT trước đây hầu hết do các cơ quan nhà nước khởi xướng, nay chuyển dần sang hình thức quản lý, vận hành như doanh nghiệp. Chẳng hạn các doanh nghiệp đứng trung gian giải quyết các thủ tục xuất nhập khẩu, khai báo giữa doanh nghiệp với hải quan (mạng VAN). Đây là một trong những nội dung được trình bày kỹ nhất và phía Việt Nam đã tiếp thu rất nhiều kinh nghiệm quý báu.

Các hội nghị chuyên đề lần này của APEC mới chỉ bàn đến một số vấn đề cấp thiết nhất như các chuẩn cho giao dịch điện tử, spam… Còn những nội dung khác, như thanh toán điện tử, chữ ký số và chứng thực điện tử lại có liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nữa như sự tham gia của ngân hàng, hải quan, các cơ quan cấp phép kinh doanh… nên sẽ được bàn đến trong các diễn đàn khác thích hợp hơn.

- Xin cảm ơn ông

Thế Phong (thực hiện)