Internet2 được kỳ vọng sẽ trở thành thế hệ mạng siêu nhanh thứ hai, biến ứng dụng băng thông rộng trở thành vô giới hạn...
Đối với một nhạc trưởng kiêm nghệ sĩ violon nổi tiếng quốc tế như Pinchas Zukerman, vài ngàn dặm xa cách chỉ là một rào cản nhỏ trên con đường tiếp cận sinh viên của ông. Sử dụng công nghệ hội nghị truyền hình từ xa (video conferencing) chất lượng cao trên mạng Internet2, Zukerman có thể đưa ra những chỉ dẫn cá nhân cho từng sinh viên đang cách ông cả nửa vòng Trái đất, với chất lượng âm thanh ngang ngửa CD cùng hình ảnh sắc nét như DVD.
 |
| Nhạc sĩ Zukerman đang "đứng lớp" thông qua video conferencing. |
"Tôi là người đầu tiên dám khẳng định rằng video conferencing, dù có chất lượng cao đến thế nào đi nữa, cũng sẽ không bao giờ có thể thay thế được trải nghiệm thực tế của công việc dạy nhạc." - Christianne Orto, giám đốc đào tạo từ xa của Trường âm nhạc Manhattan nói - "Tuy vậy, nó có thể cải tiến và cách mạng hoá thực sự khả năng giảng dạy từ xa của giáo viên ở trình độ cao".
Trước Internet2, việc dạy nhạc qua video conferencing hầu như là một nhiệm vụ bất khả thi. Trường Manhattan, một trong những trường đi tiên phong trong đào tạo từ xa thông qua video conferencing, đã sử dụng công nghệ ISDN (mạng số dịch vụ tích hợp) từ năm 1996. Song những hạn chế cố hữu của công nghệ này thường xuyên gây khó khăn cho công việc giảng dạy, khi những yếu tố thiết yếu của âm nhạc như âm thanh, nhịp điệu và bấm giờ, hình ảnh thị giác, cử động hình thể, v.v... đều không thể hiện được trong môi trường ISDN.
Nhưng giờ đây, với mạng băng thông rộng Internet2, những chương trình kiểu này hoàn toàn phổ biến, không chỉ riêng với Trường Nhạc Manhattan mà còn với tất cả các học viện và đại học âm nhạc khác trên toàn thế giới. Ngày nay, giới nghiên cứu thậm chí còn tìm cách mở rộng việc liên kết đào tạo hơn nữa trên mạng xương sống Abilene của Internet2. Những ứng dụng về y học và thiên văn học từ xa cũng đang được phát triển để tận dụng những ưu điểm nổi bật của Abilene.
"Abilene đã trở thành một phần thiết yếu của các trường đại học nghiên cứu." - Steve Corbato, giám đốc cơ sở hạ tầng mạng xương sống cho Internet2 cho biết - "Không chỉ đơn giản là xây dựng một mạng tốc độ cao, các thành viên trong trường đại học còn dựa vào Abilene để hợp tác cùng các đồng nghiệp và sinh viên trên khắp thế giới trong các dự án nghiên cứu của mình".
Internet2 là thành quả phát triển của một liên minh các trường đại học và hãng công nghệ lớn từ năm 1996, nhằm cách mạng hoá tốc độ kết nối của mạng Internet. Mục tiêu của dự án luôn là vượt trước khả năng của mạng Internet công cộng thông thường ba-bốn năm phát triển. Bản thân Internet2 cũng đang trong thế hệ thiết kế thứ ba của nó. Đầu năm nay, tốc độ của nó đã được nâng cấp lên 10Gb/giây, so với mức 2,5Gb/giây của đa số dịch vụ đường truyền Internet hiện nay.
Hơn 227 trường đại học, thư viện, trường công lập và viện nghiên cứu đang kết nối với Internet2. Hơn 57 mạng dung lượng cao quốc tế cũng đang đấu nối với Internet2, biến nơi đây trở thành môi trường thí nghiệm tối ưu cho những công nghệ mới như IP version 6. Các ứng dụng P2P, video conferencing chất lượng cao, thao tác thí nghiệm từ xa và điện toán phân bố... đều là ứng dụng riêng trên Internet2. Thậm chí, sinh viên các khoa kinh tế và thương mại còn sử dụng ứng dụng ứng dụng P2P để tiến hành... mua bán sách giáo khoa cũ trên mạng!
Một hiện tượng "email" thứ hai?
 |
Mặc dù vậy, cho tới nay, việc triển khai những ứng dụng này ra thị trường thương mại vẫn rất chậm chạp. Xét từ góc độ người tiêu dùng, rào cản nằm ngay trong kết nối giữa tổng đài trung ương của nhà cung cấp đường truyền với máy tính gia đình. Trong khi đó, các nút mạng của Internet2 được kết nối với mạng xương sống quốc gia Abilene thông qua mạng sợi quang khu vực, với dung lượng băng thông gần như không hạn chế. Các website nhạc có thể truyền tới 250MB dữ liệu/giây qua mạng Internet2, nhanh hơn 4.000 lần so với kết nối modem quay số chuẩn và hơn 800 lần modem cáp thông thường.
Thực ra, các doanh nghiệp lớn hoàn toàn có điều kiện để truy cập vào kết nối băng thông rộng, song theo Qwest Communication, hãng cung cấp đường truyền hàng đầu tại Mỹ và cũng là hãng cung cấp cơ sở hạ tầng xương sống cho mạng Internet2 thì nhu cầu từ khối thị trường này còn rất thấp.
Hiện Qwest chỉ mới bắt đầu phát triển một số sản phẩm dịch vụ dựa trên Internet2. Mô hình tài chính của Internet2 và mạng Internet thông thường hoàn toàn khác biệt, do vậy các nhà cung cấp như Qwest vẫn cần thêm thời gian để hoạch định kế hoạch kiếm tiền từ những dịch vụ Internet2 trước khi chính thức bắt tay vào triển khai: Trong khi Internet tính phí người dùng theo bit, Internet2 lại yêu cầu các tổ chức thành viên nộp phí thường niên để sử dụng băng thông rộng thoả thích. Các thuê bao thường phải trả gần 27.000 USD/năm, trong khi các hội viên kiểu như Trường Nhạc Manhattan chỉ phải trả khoảng 12.000 USD. Trong khi các nhà cung cấp tìm mọi cách kiểm soát số lượng băng thông mà khách hàng sử dụng, Internet2 lại khuyến khích sử dụng mạng càng nhiều càng tốt.
Tuy nhiên, trong một tương lai gần nữa, nhu cầu về Internet2 chắc chắn sẽ phải tăng lên trong các cộng đồng tập đoàn nội bộ. Lý do là ngày càng có nhiều sinh viên tốt nghiệp với trải nghiệm Internet2 trong thời gian học tập tại trường đại học và họ mang theo nguyên vẹn hành trang đó đến nơi làm việc. Email cũng đã phát triển theo đúng tiến trình như vậy khi hồi đầu hầu như chỉ được sử dụng giữa các ký túc xá đại học với nhau. Phần lớn các mạng email vào đầu những năm 1990 hoàn toàn không có liên hệ gì với nhau. Nhưng cuối cùng thì email đã trở thành một hiện tượng quốc tế, là một phần không thể tách rời của các công sở hiện đại.
Bước đi tiếp theo?
 |
Giới nghiên cứu vẫn không ngừng tìm cách cải tiến hiệu quả và tốc độ cho Internet2. Kể từ năm 2000 trở lại đây, Internet2 đã tài trợ cho một cuộc thi trên mạng xương sống của mình để tìm ra nhóm nghiên cứu nào xây dựng được cấu hình routing IP nhanh nhất. Bên cạnh đó, họ tiếp tục phát triển các công nghệ middleware cho phép tương tác giữa các mạng được liền mạch và bảo mật hơn. Middleware là một dạng phần mềm "keo dán" để tạo độ kết dính giữa mạng với các ứng dụng. Phần mềm này cung cấp các dịch vụ như nhận dạng, xác thực, quản lý, chỉ dẫn và bảo mật.
Trong các mạng Internet hiện nay, thường thì ứng dụng luôn phải tự cung cấp lấy những dịch vụ này, gây ra tình trạng chuẩn không tương thích và xung đột. Nhưng với việc tăng cường độ chuẩn hoá và tính liên thông, middleware sẽ giúp các ứng dụng mạng trở nên dễ sử dụng hơn. Shibbileth, một trong những sáng kiến của Quỹ Internet2 Middleware, cho phép thiết lập cơ chế một lần đăng nhập duy nhất để xác thực người dùng trên tất cả các mạng. Hiện phiên bản 1.2 của phần mềm này đang được sử dụng rộng rãi tại các trường đại học thành viên.
Triển vọng tương lai
Liên tục trong 15 năm qua, Internet đã phát triển gấp đôi sau mỗi một năm. Giới phân tích tin rằng xu hướng này sẽ vẫn còn tiếp tục trong tương lai và Internet2, một cách tất yếu, sẽ trở thành thế hệ mạng siêu nhanh kế tiếp.
Các nhà nghiên cứu Internet2 đang thiết kế một mạng "lai" sử dụng cả gói chuyển đổi IP với lamđa, công nghệ định hướng bằng ánh sáng quang. Với tên gọi HOPI, dự án này nhắm đến việc xây dựng một cơ sở hạ tầng nửa gói nửa quang, sử dụng kết hợp cầu dẫn IP và bộ chuyển đổi lamđa dung lượng cao.
"Thế hệ mạng Abilene thứ hai cần có sự kết hợp giữa routing IP và bộ chuyển đổi quang học. Chúng tôi sẽ tiếp tục sáng kiến cải tiến Internet2 và sẽ kết dính hơn nữa hai công nghệ này với nhau. Chúng tôi không muốn lặp lại tình trạng không tương thích giữa mạng điện thoại truyền thống với Internet như trước đây." - giáo sư Corbato, trưởng dự án HOPI cho biết.
Cầm Thi (Tổng hợp)
