- Tăng hay tụt hạng, trường ĐH Việt Nam vẫn có nhiều SV. Bởi vậy, dù có xây dựng bảng xếp hạng hay không, điều quan trọng vẫn phải minh bạch hóa thông tin. Khi thông tin được công bố rộng rãi, các trường buộc phải tìm cách nâng cao chất lượng để giữ danh tiếng của mình.
Ông Alex Usher, Phó Giám đốc Viện Chính sách Giáo dục Canada cho biết như vậy về chủ trương xếp hạng ĐH Việt Nam.
"Bắt tay nhau"
Ông Alex Usher
Việt Nam có một hệ thống giáo dục ĐH đặc thù với rất ít các trường tổng hợp mà phần lớn là những trường chuyên biệt, đào tạo các chuyên ngành khác nhau. Vậy theo ông, làm thế nào để đánh giá, so sánh và xếp hạng các trường này với nhau được?
- Pháp đang khao khát cải thiện vị trí của các trường ĐH Pháp trong "top 200" nhưng cũng vấp phải vấn đề này. Họ có quá nhiều các trung tâm nghiên cứu và trường ĐH chuyên biệt, dẫn tới việc không có vị thế cao trong bảng xếp hạng thế giới.
Tương tự, Việt Nam rất khó cạnh tranh nếu không có các trường ĐH tổng hợp. Có vẻ như hệ thống giáo dục ĐH của các bạn không được thiết kế để thành công trong bảng xếp hạng toàn cầu.
Còn ở trong nước, Việt Nam phải đảm bảo so sánh tương đồng, cũng như quả táo phải được so sánh với quả táo.
Trong điều kiện hiện nay, Việt Nam nên thực hiện việc xếp hạng như thế nào?
- Có 2 cách.
Thứ nhất là nhóm các trường lại theo mục tiêu, nhiệm vụ. Chẳng hạn như ở Mỹ, tạp chí US News and World Report nhóm các trường cực lớn mà nghiên cứu chiếm một phần rất quan trọng như Harvard, Princeton, MIT… để so sánh với nhau. Còn những trường nhỏ hơn, chủ yếu là trường công với mục tiêu giảng dạy là chính thì được xếp vào nhóm khác để xếp hạng.
Vì thế, nếu ở Việt Nam, họ cũng sẽ không bao giờ so sánh ĐHQG Hà Nội với ĐH Giao thông Vận tải.
Một cách làm khác là chỉ xếp hạng trên những chỉ số cụ thể như chất lượng giảng viên, chất lượng thư viện… Bạn không thể xếp hạng tổng thể nhưng vẫn có những chỉ số có thể sử dụng để so sánh cho tất cả các trường trong toàn hệ thống.
Các chỉ số không được tổng hợp lại để tạo ra “điểm số” tổng nên không có trường nào được công bố là “tốt nhất” mà chỉ có kết quả của các chỉ số được trình bày.
Với sự phát triển của công nghệ thông tin, các chỉ số này có thể được đưa lên mạng internet và người sử dụng có thể tự sắp xếp, tạo ra bảng xếp hạng của mình bằng cách lựa chọn chỉ số mà họ quan tâm.
Một bảng xếp hạng tốt trước hết phải xây dựng được hệ thống các chỉ số đánh giá phù hợp. Ông có thể chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng các chỉ số này?
- Nhiều nước gặp phải vấn đề không có nhiều tiền nên đành xếp hạng dựa vào những chỉ số có sẵn. Đôi khi, đó lại là những chỉ số tồi, đặc biệt khi nó quá phụ thuộc vào yếu tố tài chính.
Nếu một bảng xếp hạng chỉ chăm chăm tổng kết xem trường này đào tạo được bao nhiêu tiến sỹ hoặc trường kia có bao nhiêu giáo sư thì thực chất chỉ là đánh giá xem trường đó có bao nhiêu tiền. Tôi nghi ngờ rằng những bảng xếp hạng này chẳng hề quan tâm xem SV học được những gì ở trường.
Vì vậy, các trường nên bắt tay nhau để cùng xây dựng hệ thống chỉ số hợp lý để xếp hạng. Cần huy động được cộng đồng học giả đông đảo tới từ rất nhiều trường trong hệ thống giáo dục cùng góp ý vì nếu chỉ có một nhóm nhỏ, họ có thể sẽ đưa ra các chỉ số có lợi cho trường mình.
Minh bạch thông tin để nâng cao chất lượng
ĐHQG Hà Nội dự kiến công bố bảng xếp hạng ĐH Việt Nam vào đầu năm 2009. Ảnh chụp tại hội thảo xếp hạng các trường ĐH Việt Nam ngày 13/11. Lan Hương
Theo quan điểm của ông, xếp hạng theo mô hình truyền thống, tức là đặt 1 nhóm chỉ số và trọng số rồi tính điểm là hình thức mang mục tiêu thương mại nhiều hơn. Vậy liệu xếp hạng có giúp nâng cao chất lượng các trường ĐH như người ta kỳ vọng hay chỉ đơn thuần là phục vụ thị trường?
- Thị trường mà tôi nói đến ở đây chính là SV.
Ở Mỹ hay Canada, một trường xếp hạng thấp thường không thu hút được nhiều SV, dẫn tới sụt giảm về tài chính và ảnh hưởng tới chất lượng.
Ông là tác giả hoặc đồng tác giả của trên 30 bài báo và các chuyên khảo. Usher tốt nghiệp ngành Sử học ở ĐH McGill (Canada) và thạc sĩ ngành Chính trị học ở ĐH Carleton (Canada).
Nhưng ở Việt Nam, tôi cho rằng bảng xếp hạng không ảnh hưởng nhiều tới thị trường vì có quá nhiều người muốn vào ĐH; dù trường bạn có tăng hay tụt hạng, vẫn có nhiều SV.
Alex Usher (GĐ Viện Chính sách Giáo dục Canada và Phó Chủ tịch Viện Chính sách Giáo dục Quốc tế) là chuyên gia có hạng trên thế giới về đo lường chất lượng giáo dục ĐH.
Tôi xin nhấn mạnh, dù có xây dựng bảng xếp hạng hay không, thì điều quan trọng là Việt Nam vẫn phải minh bạch hóa thông tin về các trường, các chỉ số mà công chúng quan tâm và cần biết.
Khi thông tin được công bố rộng rãi, các trường buộc phải tìm cách nâng cao chất lượng để giữ danh tiếng của mình.
Theo ông, một tổ chức cần chuẩn bị điều kiện kinh tế cũng như nhân lực như thế nào để có thể tiến hành xây dựng một bảng xếp hạng trường ĐH trên toàn quốc?
- Điều đó phụ thuộc vào việc bạn muốn xuất bản một bảng xếp hạng như thế nào.
Nếu chỉ đơn thuần phụ thuộc vào những thông tin có sẵn về số lượng bài báo nghiên cứu chẳng hạn thì có thể công bố bảng xếp hạng ngay bây giờ vì tôi biết là không có nhiều trường ĐH ở Việt Nam có bài báo quốc tế.
Nhưng nếu muốn có nhiều thông tin hơn, đương nhiên là phải khảo sát nhiều hơn. Tôi được biết là Bộ GD-ĐT Việt Nam hiện có khá nhiều thông tin, số liệu của các trường ĐH. Chỉ cần các thông tin đó được công khai thì đã có nguồn tư liệu lớn cho xếp hạng rồi.
- Hiện nay Việt Nam đang tiến hành kiểm định chất lượng đối với các trường ĐH. Nhưng có ý kiến cho rằng kiểm định có tính chất pháp quy, là yêu cầu bắt buộc của Bộ GD-ĐT mà một số trường vẫn báo cáo không chính xác. Vậy nếu xếp hạng được tiến hành bởi một tổ chức độc lập, không thuộc nhà nước thì các thông số và thông tin có đáng tin cậy không?
Không dễ dàng để kiểm chứng lại các thông tin mà các trường cung cấp nhằm làm đẹp hồ sơ của mình. Ở đây đòi hỏi một văn hóa trách nhiệm giải trình và văn hóa minh bạch thông tin.
Tôi cũng xin nhắc lại trách nhiệm của Bộ GD-ĐT trong việc minh bạch hóa các thông tin này. Công chúng có thể phát hiện ra những thông tin đáng ngờ và đặt câu hỏi về tính chính xác của thông tin.
- Cảm ơn ông!
-
Lan Hương (thực hiện)
*****************
Ho ten: Phạm Thái Hà
Dia chi: Hà Nội
Theo ý kiến của tôi, đã là sinh viên đại học thì cần chủ động trong học tập, tự lập tìm cách rèn luyện các kĩ năng cần thiết cho cuộc đời mình. Điều tôi mong muốn ở trường đại học là những giáo sư giỏi, truyền cho chúng tôi hứng thú và tình yêu với môn học; sẵn sàng giải đáp khi chúng tôi có thắc mắc trong quá trình học tập. Sinh viên cũng cần những thư viện lớn, tiện nghi, chuyên nghiệp và yên tĩnh. Ngoài giáo trình cơ sở, tôi muốn được thường xuyên tiếp cận với tri thức khoa học mới nhất, được biết khoa học kĩ thuật của thế giới phát triển đến đâu... Tôi nghĩ, nên tăng cường hơn nữa việc dạy ngoại ngữ giao tiếp và chuyên ngành.
Ho ten: Chu Viết Đăng
Dia chi: Liên Hà, Đông Anh, Hà Nội
Tôi thấy giáo dục đại học VN muốn chuyển mình thì phải thật sự đổi mới tư duy. Nghe có vẻ sách vở nhưng thực sự là vậy. Nhiều người hiện nay đi học không chú trọng đến kiến thức mà chủ yếu là để lấy bằng cấp, nhất là hệ thống công chức hiện nay với chế độ lương bổng quan liêu hết chỗ nói càng củng cố thêm tâm lý đó. Lương nâng theo bậc và định kỳ theo niên hạn. Người làm tốt hay chưa tốt đều hưởng đãi ngộ như nhau. Thậm chí người làm việc kém lại có thể lên chức để chỉ đạo người giỏi hơn nên không cần nỗ lực hết mình.
Không thể tưởng tượng được việc sinh viên nhiều lớp, nhiều khoa hiện nay hầu hết đều phải thi lại hàng năm. Đã thế, giáo trình không tiên tiến, phương pháp giảng dạy đọc chép là chính, sinh viên rất ít khi đến các thư viện lớn để đọc, nghiên cứu. Việc thực tập lại chiếu lệ, luận văn tốt nghiệp nhiều người đi mua. Sinh viên ra trường rất ít người thành thạo công việc cần làm...
Việc học tại chức, hàm thụ càng đáng sợ hơn. Thầy chỉ cần gọi tên, không biết mặt sinh viên nên có người ăn lương học thay vì sinh viên chính thức
còn mải làm ăn. Tình trạng "bằng thật, học giả" không phải là chuyện xa lạ. Vậy theo bạn bao giờ giáo dục VN nói chung, giáo dục đại học Vn nói
riêng mới cất cánh?
Ho ten: Lê Anh
Dia chi: Hà Nội
Tôi là sinh viên kỹ thuật nhưng tôi thấy chương trình rất rườm rà, có một số môn học có thể nói là không phục vụ cho chuyên ngành màmình định theo học, một số môn quan trọng ứng dụng trực tiếp vào thực tếthì lại có quá ít thời gian đề làm bài mà lại đa phần là sao chép của khoá trước, học như thế thì chất lượng sao có thể đạt được.
Ho ten: Quang Ha
Dia chi: TP.HCM
Tôi đang là một sinh viên ĐH. Tôi cũng rất muốn ĐH Việt Nam được xếp hạng sao cho đúng với chất lượng của từng trường. Nhưng thực tế hiện nay ở mỗi nơi, chuyện học của SV mỗi khác. Tôi thường xuyên liên hệ với bạn bè ở Hà Nội và Thanh Hóa thì được biết, việc học của một số bạn chỉ cần tiền là có thể qua. Tôi hỏi vì sao lại thế thì được trả lời một câu làm tôi khá bất ngờ là "khi nào môn không qua thì đến nhà thầy đưa phong bì là qua hết". Khi mới nghe lần đầu, tôi không tin nhưng đã hỏi một số người bạn của tôi ngoài Hà Nội thì cũng nhận được câu nói như vậy. Tôi thật sự lo cho nền giáo dục của Việt Nam. Cứ như vậy thì chất lượng ĐH của chúng ta bao giờ mới lên được, mục tiêu mà ngành giáo dục nước ta liệu có thực hiện được không?
Ho ten: Bui Duc Chien
Dia chi: Ha Noi
Đại học có nghĩa là tự học. Tôi nghĩ các trường dậy cho các bạn khả năng tự học, tự nghiên cứu thế là ok rồi . Với cái giá 180k/1tháng , tôi nghĩ chúng ta không nên đòi hỏi nhiều.
Ho ten: Đặng Thị Nhung
Dia chi: Hà Nội
Tôi với cương vị là một sinh viên đang theo học tại trường ĐHKHXH& NV. Tôi cũng có vài ý kiến đóng góp nho nhỏ. Vấn đề đề cập ở trên là hoàn toàn đúng đắn và cần thiết. Đặc biệt với môi trường giáo dục ĐH ở VN hiện nay. Chúng ta không thể phủ nhận rằng hiện nay tình trạng sinh viên sau 4-6 năm ra trường vẫn có không ít những sinh viên không đáp ứng được yêu cầu thực tế. Đó là bài toán lớn. Chúng ta cần phải nhìn thẳng vào vấn đề bởi muốn hội nhập thành công và phát triển thì con người là nhân tố chủ đạo cho sự phát triển.nên ngay từ khi đào tạo lớp thế hệ tiếp quản sự nghiệp của đất nước trong tương lai thì ngay trong môi trường ĐH phải chất lượng. Nên việc chúng ta cần quan tâm ở đây không phải là số lượng mà là chất lượng. Không nên đào tạo ĐH tràn lan trong khi chất lượng và cho ra sản phẩm không đúng nghĩa. Chỉ tốn tiền của và làm đất nước ngày càng nghèo đi. Nên cần phải đánh giá và xếp hạng đúng đắn, công khai chất lượng giảng dạy của mỗi trường để có cái nhìn tổng quan và thực tế.Để trường tốt rồi thì phát huy tốt hơn. Trường chưa tốt phải hoàn thiện mình. Ngoài ra các trường cần phối hợp, liên kết thống nhất hệ thống học liệu cũng như tài liệu để sinh viên tiện nghiên cứu và học tập.Rất mong những ý kiến của tôi sớm được thực hiện. Để GD ĐH VN góp thêm tên tuổi danh sách các nước trên thế giới.
Ho ten: Tống Đức Phong
Dia chi: Hà Nội
Hiện nay, tôi đang là sinh viên của 1 trường đại học ở Hà Nội. Theo tôi, muốn nâng cao chất lượng dạy và học thì cần phải làm các vấn đề sau: Thứ 1: xây dựng mô hình bài giảng điện tử. Thứ 2: Xây dựng 1 hệ thống giáo trình thống nhất trên cả nước để 1 sinh viên hoặc bất cứ người nào cần học tập nghiên cứu có thể tham khảo Thứ 3: Phải thật sự thay đổi tư duy dạy và học.Phải lấy người học làm trung tâm tạo điều kiện thật sự, thật sự để sinh viên chủ động tự chịu trách nhiệm với bản thân mình. Đó là ý kiến của tôi. Tôi hi vọng rằng bằng sự công khai minh bạch hoá, thống nhât sẽ làm cho đại học của ta thay đổi được về chất.
Ho ten: Phạm Thị Hằng
Dia chi: sn 75, ngõ 72, Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội
Tôi là một sinh viên của trường ngân hàng ở Hà Nội. Thực sự, tôi rất muốn có một sự thay đổi của nghành giáo dục. Cách thức hiện tại quá nhiều lý thuyết. Ví dụ như một sinh viên kế toán khi ra trường không biết lập một bảng báo cáo tài chính như thế nào. chỉ biết định khoản các nghiệp vụ...khi trong quá trình học tập không có thực hành. Chỉ cuối khoa học làm một kỳ thực tập nhưng thực chất cũng là đi làm phục vụ cho các nhân viên ở công ty như pha trà, cà phê...
Ho ten: Nguyễn Thành Trung
Dia chi: Hà Nội
Tôi đang là sinh viên, muốn góp một ý kiến: Chúng ta phải dạy cho học sinh, sinh viên những cái thực tế về giáo dục Việt Nam đang đứng ở đâu và những yếu kém của xã hội để mà phấn đấu
