An ninh hàng không và thiết bị giám sát

Kể từ vụ tấn công khủng bố 11/9/2001 tại Mỹ, các hãng hàng không trên thế giới đang đầu tư hàng chục triệu USD mua các thiết bị giám sát hiện đại nhất để tăng cường hệ thống an ninh. Các thiết bị đó nhận biết khuôn mặt, thân nhiệt và hành vi của hành khách, đồng thời có thể làm cho họ "trần như nhộng" mà không cần phải cởi bỏ quần áo.

Máy ''tia X''

Máy quét tia X còn có thể được sử dụng ở các nơi khác ngoài sân bay.

Nhanh hơn các máy tia X truyền thống, trong vòng sáu giây, máy quét tia X có bước sóng nhỏ tạo ra hình ảnh động 360 độ về thân thể hành khách. Nó nhìn xuyên quần áo để dò vũ khí được che dấu. Không giống máy dò kim loại, chúng có thể phát hiện dao gốm, ma tuý, thuốc nổ cũng như đồ vật làm bằng chất dẻo.

Mặc dù vậy, mặt hạn chế của thiết bị là xâm phạm tính riêng tư. Chúng có thể hiện hình mọi thứ bên dưới và trong quần áo của hành khách. Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia đang nghiên cứu sử dụng các bộ lọc để che những bộ phận thân thể nhạy cảm. Máy quét hiện đã được sử dụng tại nhiều sân bay, đại sứ quán, trụ sở toà án, nhà tù... ở Mỹ và nhiều nước khác.

Dò hành vi kỳ lạ

Chuyển động của mọi người được giám sát chặt chẽ.

Hàng loạt các camera CCTV được lắp đặt tại nhà đón khách ở sân bay nhằm theo dõi chuyển động của con người để dò các hành vi bất bình thường. Vấn đề là cần có nhân viên liên tục theo dõi hình ảnh do chúng tạo ra. Hiện đã có những thiết bị mới tự động dò hành vi lạ. Để có được khả năng này, thiết bị học các yếu tố cơ bản về hành vi bình thường của não người.

Nếu một người nào đó bắt đầu chạy hoặc nhảy qua các rào chắn, hệ thống sẽ coi nó là hành vi kỳ lạ và báo cho nhân viên an ninh. Tuy nhiên, khó có thể đưa ra tiêu chí về hành vi kỳ lạ.

Sinh trắc học

Sinh trắc học có nghĩa là sử dụng những đặc trưng độc nhất vô nhị của cơ thể mỗi người để nhận dạng họ. Máy tính sẽ làm công việc nhận dạng này. Chụp tròng đen của mắt đã được sử dụng tại sân bay Schipol của Amsterdam, Hà Lan. Nhận dạng vân tay cũng đã được thử nghiệm song dễ dàng bị qua mặt.

Máy sinh trắc.

Một sự lựa chọn khác là chụp ảnh khuôn mặt. Thủ tục này liên quan tới việc máy tính so sánh một khuôn mặt hành khách với hàng nghìn kẻ tình nghi trong ngân hàng dữ liệu tội phạm. Trong quá khứ, độ tin cậy của nó bị nghi ngờ song theo Paul Crombie thuộc Công ty Công nghệ Novar, hệ thống này đang được cải tiến và được thử nghiệm ở sân bay Dubai.

Hệ thống đo khoảng cách giữa mắt và miệng rồi tạo ra 1.700 điểm khác trên khuôn mặt trước khi lục cơ sở dữ liệu gồm hơn 100.000 bức ảnh để so sánh. Toàn bộ thủ tục chỉ diễn ra trong vòng một giây. Râu, mũ hoặc đồ mỹ phẩm không thể đánh lừa được hệ thống. Mặc dù vậy, công nghệ này vẫn ở giai đoạn trứng nước.

Camera nhiệt

Hình ảnh do camera nhiệt tạo ra.

Dịch viêm phổi cấp xảy ra vào năm ngoái đã buộc các sân bay cho lắp đặt nhiều camera nhiệt để phát hiện và cách ly hành khách bị sốt. Thiết bị bao gồm một camera hồng ngoại được sử dụng để chụp ảnh hành khách và phát hiện dấu hiệu sốt nhỏ nhất. Mặc dù SARS đã lắng song camera nhiệt vẫn được sử dụng bởi các chuyên gia y tế cho rằng virus gây bệnh có thể đột biến và quay trở lại.

Công nghệ này cũng có thể được sử dụng để xác định những người bị nghi ngờ là tội phạm. Chúng có thể toát mồ hôi trước khi lên máy bay. Mặc dù vậy, hành khách cũng có thể lo sợ vì nhiều lý do.

Dù đã có nhiều thiết bị giám sát hiện đại song vụ Nathaniel Heatwole gần đây nhắc nhở chúng ta rằng mọi công nghệ còn lâu mới hoàn hảo. Heatwole, một sinh viên, đã lọt qua hệ thống an ninh tại hai sân bay ở Mỹ, mang theo nhiều vũ khí.

• Minh Sơn (theo BBC)