(VietNamNet) - Sau sai phạm về Dự án đầu tư Nhà làm việc 154 Nguyễn Thái Học của Công ty Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí và Công ty Bảo hiểm Dầu khí thuộc Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam, Tổng giám đốc Petro VN, ông Nguyễn Xuân Nhậm và Phó Tổng giám đốc Đinh Văn Ngà mới bị cách chức. Các quyết định khiển trách đối với ông Phạm Quang Dự, Chủ tịch HĐQT Petro VN và kỷ luật cảnh cáo đối với Ban cán sự Đảng Petro VN cũng đồng thời được thực thi. Vậy sai phạm từ đâu?

Vừa qua, tại trụ sở Tổng công ty Dầu khí Việt Nam (Petro VN) ở Hà Nội, Bộ Nội vụ đã chủ trì cuộc họp với các ban ngành chức năng chính thức công bố quyết định của Thủ tướng Phan Văn Khải về việc cách chức và kỷ luật nói trên.

Xét mức độ sai phạm của hai ông Nguyễn Xuân Nhậm và Đinh Văn Ngà trong việc đấu thầu Dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất thì sai phạm của Tổng giám đốc và HĐQT Tổng công ty Dầu khí trong Dự án đầu tư Nhà làm việc 154 Nguyễn Thái Học của Công ty Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí và Công ty bảo hiểm Dầu khí thuộc Tổng công ty Dầu khí Việt Nam chỉ là "chuyện nhỏ". Những sai phạm ở Dự án này là phiên bản của những sai phạm từ Dự án Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, và dường như tạo thành một hệ thống những sai phạm giống nhau của một tổng công ty lớn nhất Việt Nam.

Từ việc mua nhà đang xây dựng để cải tạo

Theo báo cáo của Công ty Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí (PTSC) và Công ty bảo hiểm Dầu khí (PVIC)- dự án đầu tư "cải tạo nhà 154 Nguyễn Thái Học, Hà Nội thành văn phòng làm việc" được thực hiện trên cơ sở mua lại khách sạn Kim Mã 154 Nguyễn Thái Học của Công ty Liên doanh Việt Hải. Giảng Võ đã được xây thô từ trước với diện tích 3.526m2 sàn, gồm tầng trệt và 6 tầng lầu trên diện tích đất 500m2. Tầng trệt và 5 tầng lầu đã xây tường 3 mặt, giá mua là 9.600 triệu đồng và lệ phí trước bạ 192 triệu đồng (giá mua không bao gồm giá trị quyền sử dụng đất).

Nhà 154 Nguyễn Thái Học được hoán cải thiết kế, xây dựng hoàn thiện thành trụ sở làm việc của Công ty PTSC và PVIC với tổng mức đầu tư 22.938 triệu đồng (theo Quyết định 2445 6/7/1998 của HĐQT Tổng công ty Dầu khí về việc phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi) trong đó: xây lắp 7.712 triệu đồng; giá trị thiết bị 4.347 triệu đồng, kiến thiết cơ bản khác là 430 triệu đồng; tài sản mua ban đầu 9.862 triệu đồng, dự phòng là 601 triệu đồng. Ngày 17/11/1998, HĐQT Tổng công ty Dầu khí ký quyết định số 4450 phê duyệt thiết kế kỹ thuật thi công và tổng dự toán "cải tạo nhà làm việc cho công ty PTSC và công ty PVIC" tại 154 Nguyễn Thái Học phường Kim Mã, quận Ba Đình Hà Nội.

Cũng theo báo cáo của giám đốc hai công ty là những năm 1997, 1998 Chính phủ không cho phép các cơ quan doanh nghiệp đầu tư xây dựng trụ sở. Từ tình hình đó, sau khi xem xét tờ trình của Giám đốc hai công ty, Tổng Giám đốc, HĐQT Tổng công ty Dầu khí Việt Nam đã đồng ý cho hai công ty mua lại khách sạn Kim Mã để cải tạo thành văn phòng làm việc. Trong quá trình mua bán quyền sử dụng toà nhà này, hai công ty PTSC và PVIC đã mua với giá quá cao, bởi giá thỏa thuận 9.600 triệu đồng không bao gồm giá trị quyền sử dụng đất. Như vậy, giá mua một m2 mặt sàn xây thô của dự án này là 3,007 triệu đồng trong khi đơn giá 1m2 sàn xây thô tại thời điểm đó (ở Hà Nội) được quy định là 650.000 đồng/m2 (cao gần gấp 5 lần). Từ một quyết định có tính chất "lách luật" của Ban lãnh đạo Tổng công ty Dầu khí đã làm thiệt hại của Nhà nước nhiều tỷ đồng và vô hình chung đã tạo điều kiện cho bên bán hưởng một khoản lợi quá lớn. Quyết định này cho thấy việc thực hiện chính sách pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của chủ đầu tư, cơ quan chủ quản đầu tư không nghiêm túc. 

Đến những sai phạm trong việc đầu tư xây dựng công trình

Việc tham mưu của hai công ty PTSC và PVIC cho Tổng công ty Dầu khí trong việc mua khách sạn Kim Mã 154 Nguyễn Thái Học đã làm thiệt hại về kinh tế do mua với giá quá cao. Trong khi thực hiện dự án, hai công ty này với tư cách là chủ đầu tư báo cáo nghiên cứu khả thi dự án chưa xác định chính xác nhu cầu phòng làm việc và quy mô đầu tư nên xác định tổng mức đầu tư 22.958 triệu đồng thiếu chính xác dẫn đến tổng dự toán và các lần bổ sung dự toán (24.608 triệu đồng) tăng thêm 1.625 triệu đồng so với tổng mức đầu tư. Chủ đầu tư đã tự ý xây dựng ngoài dự toán bổ sung 120m2 nhà tầng thượng làm nhà ăn tập thể của hai công ty, việc làm này trái với quy định của Nhà nước về quản lý đầu tư xây dựng. Nếu tính theo đơn giá của Bộ Xây dựng, số tiền đầu tư ngoài dự toán là 120m2 x 1,6 triệu đồng = 192 triệu đồng. Còn nếu tính theo suất đầu tư của công trình đã thực hiện thì giá trị xây dựng tăng sẽ là 120 x 5,3 triệu/m2 = 636 triệu đồng.

Hơn nữa, các đợt lập dự toán bổ sung công trình (trừ 120 m2 tầng thượng làm nhà ăn) chủ đầu tư tự lập trình Tổng công ty Dầu khí phê duyệt mà không thông qua ý kiến của cơ quan thiết kế. Việc làm này không những gây ảnh hưởng lớn đến tổng thể chất lượng công trình mà còn tạo nhiều kẽ hở làm thất thoát một khoản tài chính không nhỏ. Dự án này đã bộc lộ những sai phạm ở từng hạng mục công trình, mỗi hạng mục gây thất thoát hàng chục triệu đồng: Hạng mục thang máy giá trị thực hiện phát sinh ngoài dự toán tăng 64.653.254 đồng; Hạng mục vách ngăn lửng và thảm có giá trị thực hiện mua sắm cao hơn dự toán được phê duyệt là 421,105 triệu đồng… Ngoài ra, một số công việc mua sắm, lắp đặt đầu tư nhà 154 Nguyễn Thái Học không có trong thiết kế dự toán được duyệt: đá grannite mặt trước thang máy 90,4 triệu đồng; thiết bị bếp và đường ống ga 117,682 triệu đồng; chi phí khác là 58,761 triệu đồng…

Bên cạnh những sai phạm trong quá trình đầu tư xây dựng trên, hai chủ đầu tư PTSC và PVIC đã không kiểm tra giám sát chặt chẽ việc thực hiện hợp đồng cải tạo, xây dựng, hoàn thiện nhà 154 Nguyễn TháI Học với Xí nghiệp Xây dựng số 2 thuộc Công ty Thiết kế và Xây dựng dầu khí để thất thoát tài sản. Các hạng mục thi công khi quyết toán được kê khai sai hoặc kê khai khống hàng chục triệu đồng: Quyết toán tăng do tính sai khối lượng thép, bê tông 24.835.980 đồng; lớp chống thấp tăng khống 25.299.120 đồng; đá grannite tăng khống 53,65m2 thành tiền là 53.650.000 đồng; khối lượng sơn, bả matit chênh lệch 25.720.301 đồng; lắp đặt hệ thống điều hoà trung tâm và điều hoà cục bộ tăng 119.466.740 đồng… 

Những sai phạm sẽ được xử lý như thế nào?

Như vậy, đối với dự án cải tạo nhà 154 Nguyễn Thái Học thành nhà làm việc của Công ty Dịch vụ kỹ thuật dầu khí và Công ty Bảo hiểm Dầu khí thuộc Tổng Công ty Dầu khí đã làm thất thoát 1.973.791.588 đồng. Thất thoát này do việc thực hiện trình tự thủ tục của Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc Tổng công ty Dầu khí tự phê duyệt dự toán bổ sung không dựa trên thiết kế bổ sung. Khi hoàn thiện, chủ đầu tư tự ý thay đổi nhiều loại vật liệu trang trí nội thất, thiết bị không có ý kiến của cơ quan thiết kế; thời gian thi công kéo dài so với dự kiến 4,5 tháng, nghiệm thu thanh toán khối lượng giá trị giữa A-B không chuẩn xác, không căn cứ vào hoá đơn chứng từ và khối lượng thực tế thi công hoàn thành; công trình được nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng đã hơn hai năm mà chưa lập xong hồ sơ quyết toán dự án. 

Cơ quan chức năng sau quá trình thanh tra, kiểm tra đã kiến nghị xử lý về tài chính như sau: Xuất toán khỏi giá trị công trình 1.187.532.283 đồng; thu nộp về ngân sách Nhà nước 150.259.305 đồng; loại khỏi chi phí vốn đầu tư quyết toán bằng nguồn vốn khác 636 triệu đồng. Đồng thời, kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các cá nhân có liên quan đến những sai phạm này thuộc Hội đồng quản trị, Ban lãnh đạo Tổng công ty Dầu khí, hai chủ đầu tư và cả ở Xí nghiệp xây dựng số 2.

• Vũ Ngọc - Tùng Duy