Người mua hàng lấy hoá đơn có thể trúng thưởng.

(VietNamNet) - Dự kiến từ 1/9 tới, Tổng cục Thuế sẽ thí điểm phát hành loại hoá đơn bán lẻ ghi sẵn mệnh giá với nhiều mức khác nhau áp dụng cho các hộ kinh doanh. Tuy nhiên, việc ghi sẵn mệnh giá trên hoá đơn có thể sẽ phát sinh những vướng mắc mới cho các hộ kinh doanh khi giá bán không khớp với các ''mệnh giá'' đã ghi sẵn.

Lấy hoá đơn trúng thưởng

Theo đề án phát hành hoá đơn bán lẻ ghi sẵn mệnh giá cho hộ kinh doanh, Tổng cục Thuế sẽ phát hành nhiều loại hoá đơn in sẵn các mệnh giá: 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng, 500.000 đồng và 1.000.000 đồng. Đặc biệt, để khuyến khích người mua lấy hoá đơn, Tổng cục Thuế đang xem xét 2 phương pháp thưởng cho người mua lấy hoá đơn: cào trúng thưởng và bốc thăm trúng thưởng.

Đối với phương án cào trúng thưởng, người mua hàng có thể cào phần trúng thưởng (được phủ kín) trên hoá đơn, sau đó nhận thưởng ngay từ người bán hàng. Đối với phương án còn lại, cơ quan thuế sẽ gom hoá đơn bằng cách đặt các thùng đựng hoá đơn tại nơi buôn bán tập trung, hoặc nơi nhiều người qua lại để nhận hoá đơn mua hàng (liên 3), sau đó tiến hành quay số trúng thưởng (mã số hoá đơn) theo tháng hoặc quý. Cứ 2.000 quyển hoá đơn (hoặc 100.000 số hoá đơn) được phát hành sẽ có 1 giải đặc biệt trị giá 1 triệu đồng và 67 giải thưởng khác có tổng trị giá 800.000 đồng.

Giải toả bức xúc từ hai phía

Ông Hà Văn Đào, Trưởng phòng Ấn chỉ, Tổng cục Thuế cho biết, việc phát hành loại hoá đơn ghi sẵn mệnh giá cho hộ kinh doanh sẽ hạn chế được 2 vấn đề bức xúc hiện nay từ cả hai phía: hộ kinh doanh và cơ quan thuế.

Hiện nay, hộ kinh doanh không được mua sẵn hoá đơn ''để dành'', mà mỗi lần bán hàng, nếu khách hàng yêu cầu hoá đơn, người bán lại phải ''chạy'' lên cơ quan thuế để mua hoá đơn. Quy định này đã gây bức xúc trong giới tiểu thương vì người bán mỗi lần như vậy mất công đi mua hoá đơn trong khi khách hàng phải chờ đợi. Vấn đề này sẽ được giải toả khi trong tay người bán có sẵn hoá đơn, đáp ứng ngay khi khách hàng có yêu cầu.

Bức xúc từ cơ quan thuế chính là việc thất thu thuế từ 800.000 hộ kinh doanh đang hoạt động. Phương pháp ấn định thuế thường có sai số rất lớn xuất phát từ doanh số thực vượt xa con số tính thuế. Hiện nay, việc sử dụng hoá đơn của các hộ kinh doanh rất ''nhập nhoạng'' như không lập hoá đơn bán hàng, khai chênh lệch giữa các liên để trốn thuế, cho, mua bán hoá đơn... Nếu sử dụng hoá đơn ghi sẵn mệnh giá sẽ có tác dụng để người bán không thể tùy tiện ghi số tiền khi lập hóa đơn và giúp cơ quan thuế kiểm soát được doanh số thực của các hộ kinh doanh.

''Tránh vỏ dưa, gặp vỏ dừa''

Những lợi ích của việc phát hành hoá đơn mới được nêu trên xem ra khó khăn hiện nay trong việc sử dụng hoá đơn đối với hộ kinh doanh đã được thu xếp ổn thoả và ai cùng vừa lòng (cơ quan thu thuế và đối tượng nộp thuế). Thế nhưng trong cái lợi đã mầm mống những vướng mắc, trước tiên là việc ghi sẵn mệnh giá trên hoá đơn.

Khi được nghe về dự định phát hành loại hoá đơn mới này của Tổng cục Thuế, đa số hộ kinh doanh đều băn khoăn áp dụng làm tròn như thế nào khi giá bán chênh lệch so với mệnh giá trên hoá đơn. Hoặc nếu giá bán lớn mà lẻ nhiều so với mệnh giá thì hộ kinh doanh phải đồng thời bày ra trước mặt nhiều hoá đơn mệnh giá khác nhau và ''động não'' làm phép cộng cho sát với giá bán. Hộ kinh doanh cũng quan tâm: Việc sử dụng hoá đơn mới có làm thay đổi số thuế mà hộ phải nộp theo phương pháp ấn định không? Trao đổi với VietNamNet, ông Hà Văn Đào cho biết, Tổng cục Thuế cũng đã lường trước được những phát sinh này và sẽ có hướng dẫn cụ thể về cách làm tròn. Hơn nữa, theo ông Đào, việc áp dụng loại hoá đơn mới sẽ thí điểm trong một số ngành kinh doanh nhất định, trong đó sản phẩm có giá bán tương đối sát với các mệnh giá ghi sẵn. 

Tuy nhiên, việc làm tròn số chưa khắc phục được những tình huống khó khăn khi giá bán cao nhưng lẻ nhiều so với mệnh giá mà người bán thiếu một vài ''loại'' mệnh giá. Ví dụ như giá bán một hàng hoá là 1.888.000 đồng, trong trường hợp đơn giản nhất thì người bán cần có đủ 7 loại mệnh giá (1 hoá đơn mệnh giá 1 triệu đồng, 3 loại hoá đơn tương ứng mệnh giá 500.000 đồng, 200.000 đồng, 100.000 đồng, 3 loại nữa tương ứng 50.000 đồng, 20.000 đồng và 10.000 đồng). Giả sử trường hợp này đã áp dụng phép sai số 5.000 đồng, nghĩa là nếu số lẻ dưới 5.000 thì làm tròn xuống, còn nếu trên 5.000 thì làm tròn lên. 

Ông Đào cho biết, trong thời gian làm thí điểm, các hộ kinh doanh vẫn nộp thuế theo phương pháp ấn định. Tuy nhiên, Tổng cục Thuế dự kiến sẽ truy thu thêm tiền thuế nếu doanh số theo hoá đơn lớn đáng kể so với doanh số ấn định mức thuế. Như vậy, nếu thực tế số thuế tính theo doanh số từ hoá đơn nhỏ hơn số thuế ấn định thì hộ kinh doanh phải được hoàn thuế? Theo ông Đào, vấn đề này và nhiều phát sinh khác sẽ còn được xem xét, thảo luận. Hiện nay, đề án phát hành hoá đơn mới vẫn đang lấy ý kiến các địa phương và các ý kiến sẽ tập trung về Tổng cục Thuế trước ngày 15/6 tới.

• Văn Tiến