(VietNamNet) - Thực tế hiện nay cho thấy, các KCN do tư nhân xây dựng đang hấp dẫn các nhà đầu tư hơn KCN do DN Nhà nước xây dựng.

Từ KCN Tân Tạo...

Khởi công xây dựng từ đầu năm 1997, đến đầu năm 1998 Khu công nghiệp (KCN) Tân Tạo triển khai mạnh mẽ hoạt động. Đến nay, có 194 DN trong và nước ngoài đầu tư vào Tân Tạo với tổng vốn đầu tư hơn 3.823 tỷ đồng và 110 triệu USD. Có 124 nhà máy đã đi vào hoạt động với hơn 20.000 lao động và 12 nhà máy đang triển khai. Từ một vùng đất nông nghiệp phèn chua mặn, năng suất thấp với thu nhập đầu người 200.000đ/tháng, hiện Tân Tạo trở thành KCN dẫn đầu của TP.HCM về thu hút vốn đầu tư và cũng là KCN đầu tiên của cả nước nhận chứng thư ISO 9001 phiên bản 2000.

Các dịch vụ hiện có ở KCN Tân Tạo:  - Dịch vụ tư vấn pháp luật miễn phí về thực hiện các thủ tục về đầu tư, ưu đãi đầu tư. - Dịch vụ tư vấn đầu tư và tư vấn xây dựng nhà xưởng.  - Thiết kế, thi công nhà xưởng và các công trình phụ trợ khác trong KCN.  - Làm thủ tục xuất nhập khẩu và nhận ủy thác xuất nhập khẩu, giao nhận ngoại thương bảo hiểm, ngân hàng, chuyển giao công nghệ.  - Dịch vụ giới thiệu đối tác đầu tư.  - Dịch vụ công nghệ thông tin.  - Khu Công nghệ Phần mềm đáp ứng nhu cầu xây dựng & phát triển công nghệ thông tin.  - Phối hợp cùng ngân hàng cho DN vay vốn để thực hiện dự án đầu tư và nhận quyền sử dụng đất.

Cở sở hạ tầng hoàn chỉnh ở KCN Tân Tạo là một trong những điểm hấp dẫn DN. Ảnh: Phi Long

Điều đặc biệt ở chỗ, Tân Tạo là KCN tư nhân đầu tiên và duy nhất hiện nay ở TP.HCM. Như thế nào là KCN tư nhân? Ông Đặng Thành Tâm,  Giám đốc Công ty Cổ phần Tân Tạo (ITACO), chủ đầu tư KCN Tân Tạo cho hay: "Thực ra, về chính sách, KCN tư nhân không khác gì KCN của Nhà nước. Cái khác ở chỗ, Tân Tạo là KCN được Nhà nước quy hoạch, còn chủ đầu tư là do ITACO thực hiện thông qua đấu thầu. Công ty cũng không được ưu đãi gì nhiều, quan trọng chúng tôi không "vướng" nhiều đến thủ tục và cơ chế nên triển khai nhanh gọn, đáp ứng yêu cầu của DN muốn đầu tư vào đây". 

Theo ông Tâm, ITACO coi cơ sở hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ đầu tư là công việc ưu tiên hàng đầu của KCN. Đến nay Tân Tạo được đánh giá là KCN có cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh nhất TP.HCM . Về dịch vụ hỗ trợ, ITACO đã có những bước đi sáng tạo để thu hút đầu tư. Khách hàng đến Tân Tạo được giúp đỡ miễn phí từ việc lập hồ sơ thành lập công ty, xin giấy phép đăng ký kinh doanh, lập dự án đầu tư, hướng dẫn làm thủ tục xin ưu đãi đầu tư, thiết kế nhà xưởng... Nhiều nhà đầu tư đến Tân Tạo chỉ việc trình bày ý tưởng xây dựng nhà xưởng, Tân Tạo đảm nhận từ khâu xin phép, thiết kế đến thi công. Nhà đầu tư chỉ phải trả tiền thuê hàng tháng, sau 10 năm họ được sở hữu toàn bộ nhà xưởng đã thuê. Một phương án khác là nhà đầu tư bỏ 30% vốn, ITACO vay ngân hàng 70% còn lại, khi hoàn thành việc xây dựng nhà xưởng, ITACO giúp làm thủ tục vay thế chấp, khách hàng trả chậm vốn vay 70% cho ngân hàng với lãi suất hỗ trợ. Từ 10.000m² nhà xưởng xây dựng năm 1999, đến nay số nhà xưởng Tân Tạo đã xây dựng cho thuê hoặc bán trả chậm đã lên đến trên 20.000m² nhưng vẫn không đủ giao cho khách hàng.

Ông Liên Tài, Giám đốc Công ty TNHH Cường Hưng cho biết, sở dĩ công ty ông chọn đầu tư vào KCN Tân Tạo vì hệ thống hạ tầng hoàn chỉnh, giao thông thuận tiện; đặc biệt Ban quản lý KCN luôn lắng nghe và giải quyết một cách nhanh chóng và hợp lý nhất những ý kiến của DN. Điều tưởng hiển nhiên, nhưng không phải KCN nào cũng đáp ứng được. Còn bà Trần Thị Kim Xoan, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Anh Hoàn, nói: "Trước khi chọn Tân Tạo, chúng tôi đã đi khảo sát nhiều KCN khác và thấy ở đây có những điều kiện tốt nhất để công ty hoạt động hiệu quả. Ngoài hệ thống hạ tầng tốt, những dịch vụ hỗ trợ kèm theo ở đây cũng khá đầy đủ, thuận tiện cho DN".

Năm ngoái, KCN Tân Tạo đã phối hợp với Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông Sài Gòn, đưa vào hoạt động hệ thống công nghệ thông tin phục vụ các DN trong KCN. Qua hệ thống này, các DN sẽ được hưởng các tiện ích như: Điện thoại đường dài và quốc tế giá rẻ, truy cập Internet băng thông rộng và sử dụng các dịch vụ (mail, web, Intranet, hội nghị truyền hình...) với giá thấp. Hệ thống công nghệ thông tin trên bao phủ một vùng rộng lớn hàng trăm héc-ta và đã được triển khai tới tận cổng các DN. Đây là hệ thống công nghệ thông tin hoàn chỉnh đầu tiên được lắp đặt tại một KCN ở Việt Nam.

Đến KCN Việt Hương

Việt Hương (Bình Dương) cũng là KCN do tư nhân làm chủ đầu tư, đó là Công ty Cổ phần Việt Hương. KCN có tổng diện tích 46ha với tổng vốn đầu tư 176 tỷ đồng. Đây cũng là KCN rất "đắt khách" nhờ hệ thống hạ tầng tốt và những dịch vụ hỗ trợ kèm theo, làm hài lòng các DN.

KCN Việt Hương có sức thu hút đầu tư cao hơn so với các KCN khác ở Bình Dương.

Ông Hà Văn Chi, Giám đốc Công ty Việt Hương cho biết, thực ra việc tư nhân bỏ tiền xây dựng hạ tầng KCN không phải là mới, nó cũng giống như đầu tư vào những lĩnh vực khác. Điều làm cho các nhà DN ngán ngại khi đầu tư xây dựng KCN là lo vướng về đền bù giải tỏa, cơ chế không rõ ràng và những thay đổi về chính sách thuế v.v... Nhưng ở Bình Dương, với thủ tục một cửa, một dấu và chính sách nhất quán, không phân biệt "Nhà nước hay tư nhân", đã tạo điều kiện thuận lợi cho những DN như Việt Hương mạnh dạn đầu tư vào KCN.

Nhờ vào mối quan hệ hữu hảo với các đối tác, Việt Hương không gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn xây dựng hạ tầng KCN. Ông Chi cho rằng, sự cạnh tranh thu hút đầu tư giữa các KCN chủ yếu phụ thuộc vào chất lượng hạ tầng, dịch vụ hỗ trợ, cơ chế thông thoáng...

Xác định được điều đó, Việt Hương đã đẩy nhanh tiến độ thiết kế, san lấp mặt bằng, xây dựng hoàn chỉnh các công trình kỹ thuật hạ tầng, tiện ích công cộng, các nhà xưởng tiêu chuẩn, kho tàng, sân bãi, các công trình đảm bảo môi sinh, môi trường, phòng chống cháy nổ... trên toàn KCN. Chỉ trong thời gian ngắn, Việt Hương đã có bộ mặt "đầy đặn" và có sức hút hơn nhiều so với các KCN khác trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Nhiều DN đã được mời đến tham quan, tìm hiểu và đều bày tỏ sự hài lòng khi đầu tư vào đây. Đến nay, cơ bản Việt Hương đã lấp đầy với 28 dự án đầu tư nước ngoài (51 triệu USD) và 2 dự án trong nước (5,4 triệu USD). Theo đánh giá của Ban Quản lý KCN tỉnh Bình Dương, tuy là một KCN có quy mô nhỏ, nhưng Việt Hương có tốc độ thu hút vốn đầu tư nhanh so với các KCN khác và thời gian lấp đầy nhanh hơn dự kiến. Việc hầu hết các DN chọn đầu tư vào đây là những công ty nước ngoài (vốn rất khó tính) đã thể hiện tính tiện ích của KCN.

TP.HCM sẽ nhân rộng mô hình này?

Thực tế cho thấy, có rất nhiều dự án KCN - KCX đã được quy hoạch, phê duyệt nhưng tiến độ triển khai xây dựng rất chậm, làm nản lòng các DN có ý định đầu tư. Theo kinh nghiệm nhiều địa phương, để đẩy nhanh tiến độ xây dựng kết cấu hạ tầng các KCN, nhất thiết phải có một đơn vị chuyên đầu tư, xây dựng kinh doanh cơ sở hạ tầng hoạt động trong các KCN. Thế nhưng, cũng qua thực tế, một số DN Nhà nước được giao nhiệm vụ đầu tư, xây dựng kinh doanh cơ sở hạ tầng các KCN lại làm không hiệu quả bằng tư nhân hoặc các thành phần kinh tế khác. Nguyên nhân, như trên đã nói, đó là khó giải tỏa đền bù, vướng về cơ chế thủ tục, thậm chí tính thụ động, ỷ lại của các DN Nhà nước.

DN rất quan tâm đến những dịch vụ về tài chính, ngân hàng khi quyết định đầu tư vào các KCN. Ảnh: Phi Long

Đơn cử như trước đây, UBND tỉnh Cần Thơ (cũ) cam kết hỗ trợ vốn ngân sách 30% tổng giá trị đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho Công ty Phát triển KCN Cần Thơ được quyền kinh doanh sở hạ tầng tại các KCN trên địa bàn tỉnh. Song, cách thức giải ngân để nhận được nguồn hỗ trợ này thì cho đến nay các ngành chức năng liên quan vẫn chưa thống nhất hướng dẫn. KCN Trà Nóc 1, 2 và Hưng Phú 1, 2 qua 10 năm hoạt động do nhiều nguyên nhân khác nhau, đến nay đã không còn chủ động kinh doanh và lúng túng trong hạch toán kinh tế tài chính. Trong khi đó, vốn vay tín dụng đầu tư cơ sở hạ tầng các KCN thì Chính phủ không còn cho hưởng lãi suất ưu đãi nữa. Nếu tiếp tục cơ chế hoạt động như hiện nay, Công ty Phát triển KCN Cần Thơ hoàn toàn không chủ động được việc đầu tư, xây dựng kinh doanh cơ sở hạ tầng các KCN, thậm chí khó có thể tồn tại...

Bà Võ Thị Hiệp, Phó trưởng Ban quản lý các KCN - KCX TP.HCM (HEPZA), cho biết: "Ngoài việc thiếu đất, hạ tầng cơ sở một số KCN hiện cũng chưa đồng bộ, chưa đáp ứng kịp nhu cầu của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Đây là một nguyên nhân quan trọng khiến tốc độ thu hút vốn đầu tư vào các KCN - KCX ở TP.HCM chưa được như mong muốn".

Vừa qua, trong buổi làm việc với HEPZA, ông Nguyễn Thiện Nhân, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM cho rằng, nên xem xét mở rộng hơn nữa đối tượng tham gia đấu thầu xây dựng KCN, trong đó có tư nhân và DN Việt Nam ở nước ngoài, Nhà nước chỉ đóng vai trò quy hoạch và hỗ trợ. Thành phố coi đây là một trong những biện pháp cấp thiết nhằm thúc đẩy tiến độ xây dựng và nâng cao hơn nữa chất lượng hạ tầng và dịch vụ ở các KCN, qua đó tăng tốc thu hút đầu tư, vốn đã bị "chuyển" về các KCN những tỉnh lân cận khá nhiều trong thời gian qua.

• Phi Long