Ngày 9/7/04 vừa qua, tại Hà Nội, Công ty Hệ thống bán hàng tự động (EZ Vending) đã ra mắt chiếc máy bán bao cao su tự động đầu tiên. Sau 3 tuần kinh doanh, máy đã bán được trên 380 chiếc. Có trường hợp một khách hàng mua đến 70 chiếc một lúc, máy không đủ hàng đáp ứng (chỉ có 50 chiếc). Với kết quả khả quan này, EZ Vending dự tính lắp thêm 5 máy nữa tại Hà Nội. Bên cạnh đó, công ty cũng bán máy này cho những nơi có nhu cầu, giá 330 USD/máy (hàng Trung Quốc), và đã có một số trung tâm y tế dự phòng đặt mua. 

Đại diện EZ Vending - anh Phạm Ngọc Thành cho biết: "Trở thành DN tư nhân đầu tiên đưa hệ thống bán hàng tự động vào đời sống, thúc đẩy NTD mua bán, giao dịch bằng tiền kim loại là mục tiêu của EZ Vending".

Trong tháng 9/2004 này, Công ty EZ Vending tiếp tục tung ra loại máy giặt tự động sử dụng bằng tiền kim loại. Theo EZ Vending, giá dịch vụ giặt tự động sẽ rẻ hơn giá dịch vụ giặt ủi truyền thống 30% (khoảng 2.500 đồng/kg, giặt ít thì tính ký, giặt nhiều tính theo mẻ, giá thấp hơn). Đây là máy giặt công nghiệp, cỡ nhỏ giặt khoảng 6-7 kg áo quần/mẻ, và cỡ lớn khoảng 12-15 kg áo quần/mẻ (dành cho nhà hàng, khách sạn, những gia đình có nhu cầu giặt nhiều). Máy rất "thông minh", có thể nhận và đọc được mệnh giá đồng xu, nếu khách trả thừa tiền thì máy biết thối lại. Ví dụ, giặt 1 mẻ đồ 14 kg giá 33.000 đồng, khách bỏ vào 7 đồng xu loại 5.000 đồng, máy sẽ thối lại 1 đồng xu 2.000 đồng. Bên cạnh đó, các loại máy bán nước giải khát, thức ăn nhanh… cũng đang được EZVending nhắm tới.

Còn Công ty Cổ phần nước giải khát Sài Gòn (Tribeco) thì đang "nhăm nhe" ra mắt máy bán nước giải khát tự động. Hiện công ty đã đặt máy từ nhà cung cấp nước ngoài với mức giá khá cao: 3.000 USD/máy. Giám đốc cung ứng thiết bị Tribeco cho hay, vì tiền xu VN có nhiều loại, nhiều mệnh giá (5 mệnh giá), nên nhà cung cấp phải nghiên cứu kỹ phương thức hoạt động, cách nhận biết số tiền, biết thối tiền dư và biết phân biệt đồng xu giả. Máy sẽ được đặt tại các trường đại học, đầu tiên sẽ là Trường ĐH Kinh tế TP.HCM.

Máy bán hàng tự động do Công ty Iternational.

Tổng Công ty Bưu chính viễn thông (VNPT) cũng vừa cho hay, VNPT chuẩn bị tiến hành lắp đặt 1.000 máy điện thoại trả tiền xu (P-200) tại các đại lý bưu điện, bưu cục ở các tỉnh, thành trong cả nước. Mức cước sử dụng P-200 tương đương máy điện thoại cố định. P-200 biết phân biệt các loại tiền xu, có màn hình hiển thị số điện thoại gọi đi, khoảng thời gian đàm thoại, báo sắp hết thời gian gọi. VNPT dự kiến sẽ lắp máy P-200 trên xe buýt, nơi công cộng, giúp NTD chủ động hơn trong việc sử dụng dịch vụ này.

Máy tự động không chỉ giúp khách hàng thực hiện giao dịch nhanh chóng, tiện lợi, mà còn giúp nhà kinh doanh bán được nhiều hàng, sử dụng ít nhân công. Tuy hiện nay thiết bị tự động còn vắng bóng, nhưng thực chất một số nhà kinh doanh đã nhận ra cơ hội kinh doanh lớn từ... đồng xu nhỏ.

Máy tự động phát triển, liệu có thiếu xu?

Đây là nỗi băn khoăn lớn của nhiều DN muốn đầu tư vào dịch vụ máy bán hàng tự động. Anh Văn Viết Minh, chuyên viên nghiên cứu dịch vụ bán hàng tự động của Tribeco lo lắng nói: "Hiện đồng xu trong nước còn quá ít. Khi tôi đi mua hàng, gởi xe… tôi yêu cầu người bán thối tiền lại bằng đồng xu thì hầu hết đều không có tiền xu để thối. Nếu các dịch vụ dùng tiền xu phát triển, tôi e rằng sẽ thiếu loại tiền này".

Theo kết quả thăm dò của một công ty nghiên cứu thị trường, lượng đồng xu lưu thông trong dân còn quá ít. Như trường hợp tại máy bán bao cao su tự động ở Hà Nội, nhiều khách  muốn mua hàng nhưng không có xu, EZ Vending phải cử nhân viên đứng ra đổi tiền xu cho khách.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Đức Thuý đã cho hay, tuỳ theo nhu cầu sử dụng của người dân, dùng ít thì đúc ít, nhu cầu nhiều đúc nhiều. NHNN đưa ra đồng kim loại không chỉ để phục vụ giao dịch mua bán thông thường, mà còn để phục vụ nhu cầu sử dụng thiết bị tự động. Trong tương lai, NHNN sẽ thu hồi dần tiền giấy có mệnh giá thấp và thay vào đó là tiền kim loại. Lúc ấy, việc sử dụng tiền xu sẽ trở thành sức ép và thành thói quen.

• Nguyễn Sa