(VietNamNet) - DN Việt Nam bắt đầu "khởi động" thị trường Nam Phi  để bước vào "lục địa đen", theo lời kêu gọi của Chính phủ Việt Nam và Nam Phi.

Goitsimolimo Leonard Pitso, Đại sứ Cộng hòa Nam Phi tại Việt Nam, trao đổi với một DN Việt Nam. Ảnh: M.Q

Để tạo thế cân bằng thương mại với Liên minh châu Âu (EU), châu Á và Mỹ cũng như đa dạng hóa thị trường, Chính phủ Việt Nam cho rằng, châu Phi chính là giải pháp. Vào cuối tháng 11 qua, Thủ tướng Phan Văn Khải đã dẫn đầu đoàn thương mại Việt Nam "đem chuông" đi giao thương với ba nước châu Phi: Ma Rốc, An-giê-ri và Nam Phi. Chuyến đi tiềm trạm của Chính phủ nhằm mở đường cho DN Việt Nam "nối bước" vào thị trường "lục địa đen" đầy tiềm năng nhưng chưa được khai thác này. Theo "tiếng chuông" đó, các DN Việt Nam đã khởi động...

Một DN có khả năng đạt kim ngạch 10 triệu USD/năm 2005

Các DN ngành thủy sản kháo nhau rằng, ở châu Phi chỉ có Nam Phi là hấp dẫn. Một nữ doanh nhân ở khu vực phía Nam nói rằng, sau nhiều năm xuất khẩu sang nhiều nước,  nay DN của bà muốn mở rộng thị trường xuất khẩu sang Nam Phi và cả "lục địa đen". Bà biết thị trường này "ăn" nhiều hàng thủy sản nhưng không biết ở đó người ta thích "ăn" loại nào. Bà đưa câu hỏi đó để nhờ Đại sứ quán Nam Phi ở Việt Nam giải đáp.

Không chỉ có DN ngành thủy sản mà một số DN ở những lĩnh vực chế biến gỗ, xuất khẩu lao động, thủ công mỹ nghệ... cũng quan tâm đến thị trường Nam Phi. Họ quan tâm đến nhu cầu, sở thích của người tiêu dùng, đến việc thanh toán khi làm ăn với Nam Phi và cả việc làm thế nào để xin visa vào Nam Phi.

Khác với các DN kể trên, Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp Sài Gòn (Incomex Saigon) đã đặt "một chân" vào Nam Phi. Sau khi đánh giá được tiềm năng của thị trường, Incomex Saigon mở một văn phòng đại diện tại thủ đô Pretoria hồi tháng 4 năm nay, với mục tiêu giới thiệu sản phẩm Việt Nam với Nam Phi và các quốc gia khác của châu lục; đồng thời làm cầu nối xúc tiến thương mại, du lịch và đầu tư cho các DN của hai khu vực.

Ông Nguyễn Kim Lan, Giám đốc Incomex Saigon, cho biết dù chưa được 8 tháng có mặt tại Nam Phi nhưng công ty cũng đã ký được một số hợp đồng trị giá cao, để xuất khẩu những mặt hàng do công ty liên doanh với đối tác ở Việt Nam sản xuất, như tinh bột sắn và que xét nghiệm (dùng kiểm tra nhanh các loại bệnh như AIDS, sốt rét, lao, thử thai...). Ông Lan nói rằng, từ những đơn hàng đầu tiên, sẽ mở ra cơ hội cho những đơn hàng tiếp theo ở thị trường này, với các mặt hàng  mà công ty đang thương lượng như trái cây, mì ăn liền, thủ công mỹ nghệ, mỹ phẩm... Dù mới xâm nhập châu Phi nhưng ông Lan dự đoán sẽ đạt được 10 triệu USD kim ngạch xuất khẩu vào thị trường này trong năm tới.

Còn nhiều "ngăn" cho DN VN, kể cả cơ khí chế tạo máy

Ông Bùi Ngọc Loan, Chủ tịch Hiệp hội Giao nhận Kho vận Việt Nam nói rằng, các DN Việt Nam muốn xâm nhập thị trường châu Phi nên bắt đầu từ Nam Phi, vì nơi đây thị trường còn nhiều "ngăn" cho DN Việt Nam. Ông Loan đã tham gia vào đoàn DN tháp tùng Thủ tướng trong chuyến giao thương châu Phi hồi tháng 11 vừa qua, và khẳng định rằng, ở đó DN Việt Nam không lo ngại về khả năng cạnh tranh của mình.

Theo ông Loan, những sản phẩm thuộc thế mạnh của Việt Nam còn khá trống ở thị trường Nam Phi nói riêng và châu Phi nói chung. Các sản phẩm như nông sản, cà phê, hạt tiêu, hàng thực phẩm chế biến, dệt may, giày dép, thủ công mỹ nghệ, đồ gỗ... có thể xuất khẩu được do khả năng cạnh tranh của hàng Việt Nam hơn hẳn. Ông Loan đưa một ví dụ về sản phẩm đồ gỗ. Nam Phi xuất khẩu nhiều nguyên liệu gỗ nhưng lại quá kém về chế biến, nhất là sản phẩm nội thất, không tinh xảo như hàng của Việt Nam. "Thậm chí những đồ gỗ nội thất trong các khách sạn ở Nam Phi trông cũng rất tệ...", ông phát biểu. Mặt hàng dệt may được bày bán trong siêu thị khá nhiều nhưng giá cả không cạnh tranh như hàng Việt Nam. Đó cũng là cơ hội cho các DN may mặc.

Nam Phi là nước phát triển nhất ở châu Phi, tuy nhiên thị trường này lại có nhu cầu về máy móc thiết bị khá lớn, nhất là những loại máy móc chế biến hàng tiêu dùng. Đây là cơ hội tốt mà các DN Trung Quốc và Thái Lan khai thác khá hiệu quả. Ông Loan cho rằng, những loại máy móc này không phải ngoài khả năng của DN Việt Nam.

Sẽ khắc phục khó khăn trong thanh toán, vận chuyển

Đại sứ Cộng hòa Nam Phi tại Việt Nam, ông Goitsimolimo Leonard Pitso cho rằng, có nhiều rào cản thương mại và thiếu thông tin giữa hai thị trường khiến cho hàng hóa Việt Nam với số lượng đáng kể phải đi "lòng vòng" thay vì đến thẳng Nam Phi. Trong khi đó,  DN Việt Nam có nhiều cơ hội xuất hàng sang Nam Phi, đồng thời dựa vào lợi thế của nhau, cả hai nước cũng có thể hợp tác trên những lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp khai khoáng, công nghệ chế tạo và dịch vụ.

Theo ông Loan, những khó khăn hạn chế xuất khẩu của Việt Nam chính là việc thanh toán và vận chuyển. Cả DN Việt Nam và Nam Phi chưa có tiếng nói chung trong việc chọn hình thức thanh toán quốc tế thông qua ngân hàng. Khoảng cách giữa hai châu lục làm cho DN Việt Nam cũng như Nam Phi ít chú ý đến nhau, vì chi phí cho những chuyến hàng xuất khẩu luôn chiếm tỷ trọng cao trong giá. Giá cao còn do số lượng hàng hóa vận chuyển hạn chế nên khó khắc phục.

Chính phủ hai nước đang cố gắng khắc phục khó khăn này bằng việc tăng cầu giao thương. Các diễn đàn DN Việt Nam-Nam Phi làm cầu nối cho những đối tác tìm hiểu thông tin lẫn nhau, từ đó tạo ra cầu thị trường cho hai nước. Một Ủy ban Thương mại Hỗn hợp Việt Nam-Nam Phi, dự kiến sẽ do phòng công nghiệp thương mại của hai nước chịu trách nhiệm sẽ được thành lập để quá trình này diễn tiến nhanh hơn và hiệu quả hơn trong tương lai.

• Minh Quang