Lượng kiều hối gửi về nước trong năm 2004 ước đạt khoảng 3 tỷ USD, tăng 300 triệu USD so với năm 2003. Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài (thuộc Bộ Ngoại giao) vừa đưa ra số liệu thống kê trên.

Ông Tạ Nguyên Ngọc, Vụ trưởng Vụ Kinh tế - Khoa học Công nghệ thuộc Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài, cho biết: Trước đây, nguồn kiều hối về chủ yếu chỉ để cho thân nhân kiều bào ở trong nước tiêu dùng, sinh hoạt, còn bây giờ quan niệm này đã thay đổi, kiều hối được gửi về để đầu tư xây dựng nhà máy, phát triển kinh tế.

Theo ông Tạ Nguyên Ngọc, nguồn kiều hối được gửi về nước sẽ nhiều hơn vì môi trường đầu tư trong nước đang được cải thiện rất rõ rệt, nhiều chính sách đối với kiều bào rất thuận lợi.

Đầu tư vào sản xuất và xuất khẩu

Theo thống kê chưa đầy đủ, cho đến thời điểm này đã có khoảng 540 triệu USD của Việt kiều đầu tư vào VN theo Luật Đầu tư nước ngoài và khoảng 2.500 tỷ đồng đầu tư theo Luật Khuyến khích đầu tư trong nước. Nếu như trước đây, lượng kiều hối được chuyển về nước chỉ được đầu tư chủ yếu vào thương mại, nhà hàng khách sạn hoặc du lịch thì hiện nay đầu tư bằng kiều hối đang có xu hướng chuyển dịch sang nhiều lĩnh vực khác như: dược phẩm, hóa chất hoặc công nghệ thông tin (CNTT), đặc biệt là lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ phần mềm.

Mới đây, Ủy ban CNTT thuộc Phòng Thương mại Công nghiệp Hoa Kỳ tại VN và Hội Vietnamese Silicon Valley đã tổ chức hội nghị CNTT 2004 tại TP.HCM để các doanh nghiệp (DN) Việt kiều tiếp xúc, trao đổi và đánh giá tiềm năng CNTT của VN. Đại diện Hội Vietnamese Silicon Valley cho biết: 15 DN thành viên của hội đang có nhu cầu tìm hiểu các chính sách về luật, thuế và nguồn nhân lực của VN. Nhiều DN Việt kiều đã nhận thức được tiềm năng kinh doanh rất lớn để phát triển ngành CNTT, đặc biệt là công nghệ phần mềm ở VN. Ông Ngọc nhấn mạnh: Không chỉ đầu tư kiều hối để phát triển các ngành sản xuất tiêu dùng trong nước, nhiều kiều bào đã đầu tư vào các ngành kinh tế tạo ra nhiều sản phẩm có thể xuất khẩu...

Liên kết DN Việt kiều và các DN trong nước

Trong công tác ngoại giao phục vụ kinh tế thì vấn đề thu hút vốn đầu tư của kiều bào là một bộ phận rất quan trọng. Tuy nhiên Bộ Ngoại giao - cơ quan được giao trọng trách này - chưa làm được nhiều lắm. Mới đây, Bộ Ngoại giao đã xúc tiến việc phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp VN về ý tưởng liên kết các DN VN ở nước ngoài (bao gồm cả các DN Việt kiều và các tổng công ty lớn trong nước đã đầu tư ra nước ngoài) với các DN trong nước. Khi ý tưởng này được thông báo tới các DN Việt kiều, họ cũng rất hoan nghênh. Tuy nhiên, tổ chức hoạt động này theo quy chế nào, đặc biệt là vai trò kết nối, hỗ trợ giữa các cơ quan Nhà nước đang là vấn đề băn khoăn nhất. Theo ông Ngọc, một trong những điểm yếu nhất của chúng ta hiện nay là sự phối hợp, thống nhất giữa các cơ quan chức năng trong nước. Sự liên kết giữa các cơ quan Nhà nước, giữa các địa phương nhiều khi rất phân tán và cục bộ...

Cần có chiến lược thu hút kiều hối

Lượng kiều hối ngày càng đổ về nước nhiều hơn nhưng thực tế, nguồn vốn không phải trả lãi này đến nay vẫn chưa được nhận thức đầy đủ và chưa có được một chiến lược cụ thể để thu hút. Hiện tại, chúng ta vẫn chưa có cơ quan nào đứng ra thống kê đầy đủ xem trong số kiều hối được gửi về nước thì những nguồn nào do DN, nguồn nào từ xuất khẩu lao động... Ngay cả con số 3 tỷ USD kiều hối được gửi về năm nay cũng chỉ là con số thống kê qua các kênh gửi tiền chính thức, còn qua các kênh khác thì chúng ta chưa có cách gì để thống kê được. Theo ông Ngọc, nhận thức về nguồn lợi kiều hối của các cơ quan quản lý Nhà nước đang có một khoảng cách so với thực tế. Mặc dù quan điểm tiền đầu tư phải do Nhà nước quản lý và nắm giữ, còn kiều hối chỉ là đầu tư của cá nhân đã có nhiều thay đổi, nhưng để có một cái nhìn thông suốt về nguồn lợi này cũng cần phải có một quá trình.

(Theo Người Lao động)