(VietNamNet) - Ông Ngô Trí Long, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu thị trường giá cả, cho rằng việc giá xăng sẽ tăng từ 10.000 đồng hiện nay lên đến 14.000 đồng/lít (như tin đồn hôm qua) thì không bao giờ có. Thường là giá xăng trong nước sẽ được điều chỉnh tăng tỷ lệ thuận với biên độ giá thế giới, nhưng không thể gây sốc cho nền kinh tế.

Tăng giá xăng dầu, thách thức lớn với nền kinh tế

- Giá bán xăng dầu trong nước vừa tăng lần thứ 3 trong năm. Nhưng giá dầu thế giới 3 ngày nay đã đứng ở mức trên 70 USD/thùng. Ông đánh giá gì về khả năng tăng giá xăng dầu trong nước?

- Các chỉ tiêu cân đối vĩ mô của mình năm 2005 đã được đưa ra trong thời điểm giá xăng dầu trên thế giới chỉ 40 USD/thùng. Nhưng bây giờ, giá dầu đã lên gần gấp đôi.

Thu ngân sách của cả nước mặc dù đạt cao so với kế hoạch nhưng trong bối cảnh giá đầu vào bị ảnh hưởng mạnh, nếu các doanh nghiệp vì giá cao không nhập về thì sẽ ách tắc sản xuất.

Không thể có chuyện tăng đột ngột lên 14.000 đồng/lít

Cách đây 1 tháng, các chuyên gia thế giới dự đoán giá dầu sẽ tới 70 USD và điều này đã thành hiện thực, dù OPEC có tăng sản lượng. Theo các chuyên gia thế giới, sắp tới giá dầu vẫn còn lên tiếp, thậm chí có thể tới 80 USD/thùng.

Ông Ngô Trí Long.

Với giá trên 70 USD, DN xăng dầu sẽ lỗ lớn. Nhà nước sẽ lặp lại điệp khúc không thể bù lỗ mãi và tăng giá.

Vì thế chuyện giá dầu 70 kéo dài đến bao lâu mới là yếu tố chính khiến giá trong nước có tăng hay không. Cơn bão Katrina được dự báo còn tàn phá ít nhất vài ngày nữa. Nếu mức giá dầu sau bão hạ thì khả năng điều chỉnh giá xăng dầu trong nước sẽ ít hơn.

Tuy nhiên, giá bán xăng dầu trong nước mới được điều chỉnh. Nhiều người cho rằng khó mà vừa tăng vài ba ngày đã tăng tiếp ngay.

- Giá xăng nếu được tăng lần thứ 4 trong năm, liệu sẽ lên tới mức bao nhiêu?

- Tăng đến 14.000 đồng/lít thì không bao giờ có, vì việc điều chỉnh giá của Nhà nước mình sẽ theo từng nấc một.

Trong 3 lần điều chỉnh thì lần gần đây có biên độ cao nhất. Điều đó cho thấy thường là giá xăng trong nước sẽ được điều chỉnh theo biên độ tỷ lệ thuận với biên độ giá thế giới tăng. Ví như lúc trước giá thế giới 65USD thì bây giờ lên trên 70USD (tăng gần 7% - PV). Biên độ tăng giá của mình cũng phải phù hợp với biên độ thế giới. Nhưng không thể gây sốc cho nền kinh tế.

- Nhưng nếu xảy ra 2 lần tăng giá xăng dầu trong 1 tháng thì thực sự sẽ là cú sốc?

- Theo tôi, điều đó là bất khả kháng. Nhà nước vì thế phải hết sức cẩn trọng. Có thể tăng liên tục nhưng dễ gì giảm xuống được bởi Nhà nước vẫn phải bù lỗ giá xăng.

Khả năng giảm giá xảy ra chỉ khi giá thế giới giảm mạnh, thời gian dài, cân đối thu chi của mình đảm bảo, nguồn thu đảm bảo.

Tăng giá xăng, bà bán rau cũng sẽ tăng giá với lý do vận chuyển tăng

- Nếu lần thứ 4 tăng giá xăng dầu thì chỉ số tăng trưởng của Việt Nam sẽ ra sao?

- Giá xăng dầu tác động rất mạnh đến nền kinh tế. Bởi nó gây lạm phát, làm tăng trưởng bị ảnh hưởng. Xăng dầu là nguyên liệu đầu vào trực tiếp của nhiều ngành và còn tác động gián tiếp ở chỗ nhiều ngành khác chịu đựng chi phí vận tải. Và thêm nữa, yếu tố tâm lý là hậu quả cực kỳ quan trọng của việc xăng tăng giá. Bà bán rau ngoài chợ cũng có thể tăng giá vì bà có quyền nói chi phí vận chuyển tăng.

Năm 2005 là năm bản lề của kế hoạch 5 năm. Trong bối cảnh này, chỉ tiêu 8,5% GDP đang cực kỳ quan trọng. Nó quyết định sự thành công của kế hoạch 5 năm. 3 quý trước tốc độ tăng trưởng thấp, quý IV phải tăng trưởng rất cao. Muốn tăng trưởng cao phải đầu tư lớn và đầu tư vào nhiều giá cả lại tăng.

Cán cân thanh toán, giá cả và tăng trưởng là 3 góc tam giác trong cân đối kinh tế vĩ mô. Mình đã nhập siêu lớn rồi. Thâm hụt cán cân thương mại vì thế bị ảnh hưởng, cán cân ngân sách cũng bị ảnh hưởng. Do đó mình phải chọn một mục tiêu chính thôi, không thể đạt được mọi cái.

- Với Việt Nam, tăng trưởng dường như là mục tiêu chính, bởi lạm phát đã là một chỉ tiêu không thể đạt kế hoạch rồi?

- Lạm phát 6,5% là điều không thể thực hiện được rồi. Lạm phát xấp xỉ tăng trưởng là điều chấp nhận được trong thời điểm hiện nay. Nếu lạm phát cao hơn tăng trưởng sẽ là dấu hiệu xấu của nền kinh tế. Đặc biệt, không được để lạm phát vượt quá 2 con số.

- Theo ông, lạm phát năm 2005 sẽ ở mức nào?

- Nhiều người còn dự báo lạm phát năm nay có thể từ 7-7,5%, thậm chí 8%. Hiện còn đến 4 tháng nữa mới hết năm. Với đà này, bình quân hàng tháng CPI phải tăng 0,2 đến 0,3% là ít nhất, chưa tính đến những đột biến khác.

• Hồng Phúc