(VietNamNet) - Trước khi thực hiện điều chỉnh tăng, giảm vốn điều lệ, các công ty cổ phần phải thực hiện quyết toán thuế và kiểm toán báo cáo tài chính theo quy định hiện hành. Hội đồng quản trị công ty có trách nhiệm xây dựng phương án điều chỉnh tăng, giảm vốn điều lệ để trình Đại hội đồng cổ đông phê duyệt.
Đây là nội dung chính trong Thông tư 19/2003/TT-BTC của Bộ Tài chính vừa ban hành, hướng dẫn điều chỉnh, tăng giảm vốn điều lệ và quản lý cổ phiếu quỹ trong công ty cổ phần.
Vốn điều lệ của công ty cổ phần được điều chỉnh tăng trong các trường hợp: phát hành cổ phiếu mới để huy động vốn, kể cả trường hợp cơ cấu lại nợ của DN theo hình thức chuyển nợ thành vốn góp; chuyển đổi trái phiếu đã phát hành thành cổ phần; thực hiện trả cổ tức bằng cổ phiếu; phát hành cổ phiếu mới để sáp nhập một bộ phận hoặc toàn bộ DN vào công ty; kết chuyển thặng dư vốn để bổ sung tăng vốn điều lệ. Đặc biệt đối với chênh lệch giữa giá bán với mệnh giá cổ phiếu được phát hành để thực hiện các dự án đầu tư thì công ty cổ phần chỉ được sử dụng để bổ sung vốn điều lệ sau 3 năm kể từ khi dự án đầu tư đã hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng.
Công ty cổ phần được điều chỉnh giảm vốn điều lệ khi nhu cầu về vốn của các công ty giảm do công ty thay đổi ngành nghề kinh doanh, tổ chức lại với quy mô nhỏ hơn trước hoặc bị buộc phải huỷ bỏ cổ phiếu quỹ. Công ty cũng được giảm vốn điều lệ khi kinh doanh thua lỗ 3 năm liên tiếp và có số lỗ luỹ kế bằng 50% vốn của các cổ đông trở lên nhưng chưa mất khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn.
Theo Thông tư nói trên, các hoạt động mua bán cổ phiếu quỹ, phát hành cổ phiếu mới để huy động vốn không phải là hoạt động kinh doanh tài chính của công ty cổ phần. Các khoản chênh lệch tăng do mua, bán cổ phiếu quỹ, chênh lệch do giá phát hành thêm cổ phiếu mới lớn hơn so với mệnh giá phải được hạch toán vào tài khoản thặng dư vốn, không hoạch toán vào thu nhập tài chính của DN. Các khoản thặng dư này không tính thuế thu nhập DN, thuế giá trị gia tăng.
Nếu giá bán cổ phiếu quỹ nhỏ hơn giá mua vào, giá bán cổ phiếu mới phát hành thêm thấp hơn mệnh giá thì phần chênh lệch giảm này không được hoạch toán vào chi phí, không được dùng lợi nhuận trước thuế để bù đắp mà phải dùng vốn thặng dư để bù đắp. Khi nguồn vốn thặng dư không đủ thì phải dùng nguồn lợi nhuận sau thuế và các quỹ của công ty để bù đắp.
Thông tư cũng quy định công ty cổ phần không được sử dụng vốn vay, vốn chiếm dụng để mua cổ phiếu quỹ; không được phép mua lại cổ phiếu quỹ khi đang kinh doanh thua lỗ; khi đang làm thủ tục phát hành chứng khoán để huy động thêm vốn... Công ty cổ phần được sử dụng nguồn vốn của cổ đông để mua lại cổ phiếu quỹ theo yêu cầu của cổ đông; mua lại để tạm thời giảm lượng cổ phiếu đang lưu hành; mua lại cổ phần để bán lại cho người lao động theo giá ưu đãi, mua lại cổ phần để giảm vốn điều lệ.
| 
