Một cảnh trong phim Hương phù sa

Bộ phim đầu tiên

Được thực hiện cuối năm 1982 vắt sang năm 1983 - Cái tên hẳn rất ít người biết: Người thành phố. Sở dĩ một tập phim phải làm lâu như thế vì công nghệ khi đó chưa có. Đạo diễn đầu tiên thể nghiệm loại hình "phim truyện trên chất liệu băng từ" này, hồi đó là sinh viên Khải Hưng. Bộ phim là bài tập tốt nghiệp của anh ở khoa Đạo diễn, trường ĐHSK&ĐA. Đoàn phim đã phải loay hoay rất nhiều thời gian để "mò" ra một công thức chung cho làm phim: từ âm thanh, ánh sáng, quay nội, quay ngoại, lồng tiếng, hoà âm...

Dấu mốc đầu tiên

Sau một quá trình phôi thai: mỗi năm làm 1 phim với nhiều thử nghiệm khác nhau để khẳng định có thể làm phim truyện bằng chất liệu băng từ - bộ phim Mặt trời bé con (1989) có thể coi là dấu mốc chất lượng của phim TH. Vượt qua những khó khăn về công nghệ mới, các nhà làm phim đã chú ý cả về hiệu quả kỹ thuật lẫn chất lượng nghệ thuật. 

Phim đầu tiên đoạt giải trong nước

Bộ phim Đứa con tôi (đạo diễn Khải Hưng) đã đoạt HCV tại LHTHTQ 1983. Khá nhiều khán giả sẽ bất ngờ khi được biết, kịch bản phim là của Sĩ Hanh, một tác giả sân khấu. Đây là tác phẩm chuyển thể từ một vở kịch, kể về một đứa trẻ lang thang, cơ nhỡ đã được anh công an giúp đỡ, trưởng thành. Diễn viên chính trong phim ngày đó là cô bé Minh Hằng (hiện là NSƯT Minh Hằng, 1 gương mặt quen biết của màn ảnh nhỏ).

Phim đầu tiên đoạt giải quốc tế

Hẳn bạn sẽ rất ngạc nhiên nếu biết giải Vàng tại LHP quốc tế tại Bỉ đã diễn ra trong giai đoạn rất khó khăn của phim TH. Khi đó, Trung tâm nghe nhìn của Đài THVN gặp rất nhiều thiếu thốn, đặc biệt là máy móc quá cũ, hỏng; còn chỉ tiêu làm phim cũng chỉ gói gọn 1 tập/năm. Phim Lời nguyền của dòng sông được thực hiện bằng tất cả sự nỗ lực: thuê máy VHS ở ngoài, bàn dựng nghiệp dư... Thế nhưng khi đại diện của LHP quốc tế sang chọn, chỉ duy nhất bộ phim này được mang sang Bỉ dự thi. Giải thưởng cao nhất đã khiến trong nước chú ý tới một loại hình làm phim truyện mới.

Khi nào có tên "Phim truyền hình"?

Ban đầu, chưa ai gọi ngay là "phim TH" mà chỉ gọi chung chung "phim truyện làm bằng chất liệu băng từ". Chỉ sau khi có những tác phẩm gây tiếng vang trong và ngoài nước, hàng loạt giải thưởng - người ta mới bắt đầu chú ý một dòng phim. Thời gian này cũng rộ lên những phim "mì ăn liền" bằng chất liệu video. Những phim như Mặt trời bé con, Lời nguyền của dòng sông không nằm chung hệ thống đó. Nhất là sau khi chương trình Văn nghệ Chủ nhật ra đời, phim được phát liên tục trên sóng: Mẹ chồng tôi..., cái tên "phim truyền hình" mới bắt đầu được sử dụng thường xuyên.

Bộ phim nhiều tập đầu tiên

Những người làm phim của Hãng phim THVN cắm đích này đầu tiên do họ đã trải qua một thời gian dài thể nghiệm và bắt đầu hiểu phim TH không giống phim ĐA, không thể làm theo kiểu 1 tập được. Năm 1996, phim Những người sống bên tôi phát sóng đánh dấu sự ra đời của bộ phim truyền hình nhiều tập đầu tiên. Trước đó, một số phim: Mẹ chồng tôi (2 tập), Những mảnh đời của Huệ (3 tập) nhưng chưa đánh dấu rõ rệt về loại hình phim nhiều tập. Sau đó, Hãng phim Tây đô và Hãng phim TH TP.HCM cũng cho ra đời một số phim: Người đẹp Tây Đô...

Năm 2005 với dự báo mới

Về phía truyền hình có các nhà sản xuất: Trung tâm sản xuất phim THVN, Hãng phim TH TP.HCM, Công ty Nghe nhìn Hà Nội, Xưởng phim TH Hải Phòng, Hãng phim Bình Dương. Bên điện ảnh cũng góp sức: Hãng phim truyện VN, Hãng phim truyện I, Hãng phim Giải phóng, Hãng phim Hội nhà văn... Thời điểm năm 2005 đánh dấu một giai đoạn mới của phim TH cùng chủ trương xã hội hoá được đẩy mạnh: nhiều hãng phim tư nhân ở 2 thành phố lớn (Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh) sẽ tham gia, sự xuất hiện đáng chú ý của thể loại SITCOM... khiến thị trường phim TH được dự báo là đầy sôi động và không kém phần phức tạp.

(Theo VTV)