Sau 5 năm chung sống hoà bình với Chính phủ, sáng qua (19/11) quân ly khai Hồi giáo thuộc tổ chức Mặt trận giải phóng dân tộc Moro (MNLF) đã nổ súng vào một trại lính của quân đội chính phủ trên một hòn đảo phía Nam Philippines. Giao tranh kết thúc vào chiều tối cùng ngày với hơn 50 người của cả hai phía thiệt  mạng.

Chiều tối hôm qua, bình yên đã trở lại đảo Jolo, cách thủ đô Manila 900 km về phía bắc, khi quân đội chính phủ Philippines giành lại thế trận.

Chỉ huy trưởng Quân khu phía Nam Philippines, Trung tướng Roy Cimatu, cho biết, quân đội chính phủ đã phản công lực lượng nổi dậy bằng các đợt không kích và dần dần nắm thế chủ động. 51 binh lính của MNLF thiệt mạng, 13 người khác bị thương. Trong khi đó, con số thiệt hại của quân đội chính phủ là 4 thiệt mạng và 27 bị thương.

Người dân chạy trốn lánh nạn kể lại rằng rạng sáng họ thấy quân du kích MNLF chiếm một trường học chỉ cách hàng rào của doanh trại quân đội vài mét và giã súng cối, phóng lựu đạn M-79 vào doanh trại.

Ít nhất 43 dân thường đã phải vào bệnh viện vì vướng đạn.

Tướng Cimatu khẳng định rằng khoảng 200 du kích tham gia vào vụ tấn công thuộc MNLF mà kẻ cầm đầu là Nur Misuari, lãnh đạo của khu vực Hồi giáo tự trị miền Nam Philippines, người đã thất sủng trong con mắt của tổng thống Gloria Macapagal Arroyo.

Vụ tấn công của MNLF là một đòn mới nhất đối với chính phủ của tổng thống Gloria Macapagal Arroyo, người đang phải vất vả chống đỡ với làn sóng khủng bố, bạo động vũ trang gia tăng trong nước.

Một sự trùng lặp là chính bà Arroyo đang công du tới Mỹ để tìm kiếm sự hậu thuẫn trong cuộc chiến chống lại những kẻ Hồi giáo cực đoan. Dự kiến hôm nay, bà sẽ kÿ với tổng thống G. Bush thông cáo chung về chống khủng bố và các hợp tác an ninh khác. 

Phát biểu từ Washington, phát ngôn viên của bà Arroyo tuyên bố tổng thống ra lệnh cho quân đội được sử dụng tối đa lực lượng của mình để phản công và triệt hạ những kẻ nổi loạn dưới trướng Misuari. 

Là một nhóm ly khai, liên tục trong mấy thập kỷ qua MNLF chiến đấu đòi thành lập một chính phủ Hồi giáo độc lập ở Nam Philippines. Dưới sự bảo trợ của Tổ chức Hội nghị Hồi giáo, một tổ chức quốc tế của các nhà nước Hồi giáo, chính phủ Philippines và MNLF bắt đầu có những cuộc hội đàm từ năm 1976. Mãi đến 20 năm sau, năm 1996, một hiệp định hoà bình giữa mới được kÿ kết theo đó chính phủ chấp nhận việc hình thành một khu vực Hồi giáo tự trị thay vì một nhà nước độc lập ở miền Nam. Hiệp định này là tiền đề cho việc ra đời Vùng Hồi giáo Tự trị Mindanao mà Misuari được bầu làm thống đốc.

Tuy nhiên, sau 5 năm cầm quyền, Misuari bị tố cáo chi tiêu sai hàng triệu USD chính phủ trung ương cấp cho khu vực ông ta quản lÿ. Hơn nữa, dưới sự lãnh đạo của ông ta, khu vực này hầu như không phát triển được gì.

Tổng thống Arroyo mới đây kêu gọi tiến hành một cuộc bầu cử lại ở khu vực này và dự kiến điều đó sẽ diễn ra thứ Hai tuần tới. Dĩ nhiên, Misuari phản đối và đe doạ rằng nếu cuộc bầu cử diễn ra ông ta sẽ đưa quân quay lại các vùng đồi núi và tổ chức đánh phá chính phủ.

Misuari tuyên bố cuộc bầu cử vi phạm hiệp định hoà bình ông ta kÿ với Manila năm 1996.

Phát ngôn viên của tổ chức này nói Tổ chức hội nghị Hồi giáo đã đề nghị chính phủ Philippines không tổ chức bất kỳ một cuộc bầu cử hoặc trưng cầu dân ÿ nào nữa để dành thời gian thực thi các điều khoản hoà bình đã kÿ.

Ngoài MNLF và Abu Sayyaf, Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF) cũng đang đấu tranh để thành lập một nhà nước Hồi giáo độc lập ở Philippines.

MILF từng là một bộ phận của MNLF. Tổ chức này tách ra sau khi Misuari đồng ÿ bắt tay với chính phủ năm 1996. Hiện nhóm này đang đàm phán với chính phủ và một hiệp định ngừng bắn giữa hai bên đang được thực thi.

(Tiến Dũng - Theo CNN, AP)