(VietNamNet) - Cùng một nguồn nước sạch nhưng mức thu áp dụng cho các hộ dân, người nước ngoài, cơ quan, lực lượng vũ trang hay cửa hàng, khách sạn... rất khác nhau. Chính Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội - một doanh nghiệp Nhà nước với bề dày hàng chục năm kinh nghiệm cũng không tránh khỏi lúng túng trong việc phân loại khách hàng. Trong vòng 14 tháng (từ 1/2002 đến 3/2003), Công ty này đã thu của khách hàng vượt quá giá quy định gần 175 triệu đồng trong khi lại thu thấp hơn giá quy định cho một số khách hàng khác giảm xấp xỉ 623 triệu đồng.

Được thành lập theo Quyết định số 564/QĐ-UB ngày 4/4/1994 của UBND TP. Hà Nội, Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội hiện có 9 nhà máy (mỗi nhà máy có công suất sản xuất và phân phối từ 30.000 đến 60.000m³ nước sạch/ ngày đêm) và 5 xí nghiệp kinh doanh nước sạch đóng trên khắp các quận, huyện. Các xí nghiệp này trực tiếp phân loại khách hàng để áp dụng giá tiêu thụ nước. Ngoài ra, Công ty có khoảng 500 nhân viên chuyên ghi chỉ số và thu tiền nước của khách hàng.

Theo nhận định của Đoàn Thanh tra giá (Ban Vật giá Chính phủ), đối với phần lớn khách hàng, Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội cơ bản đã áp dụng đúng mức giá tiêu thụ nước cũng như tính đúng định mức nước tiêu dùng sinh hoạt như quy định tại Quyết định số 80/2001/QĐ-UB ngày 4/10/2001 của UBND TP. Hà Nội  và Hướng dẫn số 1351/KDNS-KD ngày 5/10/2001 của Công ty. Cụ thể là: Áp dụng mức giá 2.000 đồng/m³ nước sạch cho các hộ nhân dân, khu tập thể, ký túc xá, người nước ngoài; mức 3.500 đồng/m³ cho các cơ quan, bệnh viện, trường học, cơ sở sản xuất, lực lượng vũ trang, cơ quan ngoại giao và mức 6.500 đồng/m³ cho các đơn vị, cá nhân có mục đích kinh doanh dịch vụ.

Tuy nhiên, khi kiểm tra trực tiếp 1.458 khách hàng khối cơ quan và 2.301 khách hàng khối tư nhân, Đoàn thanh tra đã phát hiện một số sai sót nhất định.

Ít thành nhiều

6 tổ chức quốc tế gồm: Hãng AFP 76 Ngô Quyền, UNDP 25 Phan Bội Châu, Công ty Phát triển Liên hiệp quốc 27 - 29 Phan Bội Châu, Quỹ nhi đồng Liên hiệp quốc 27 Lý Thường Kiệt, Văn phòng Tổ chức tiếng Pháp 21 Lê Thánh Tông, Tổ chức Lương thực thế giới FAO 3 Nguyễn Gia Thiều và một số cơ quan như: Bưu điện 18 Đồng Xuân, Bưu điện 66 Tràng Tiền, Công ty Bưu chính & Phát hành báo chí 66 Lương Văn Can, Công ty Bưu chính & Phát hành báo chí 22 Cửa Nam đều thuộc loại khách hàng áp dụng giá tiêu thụ nước sạch cơ quan, nhưng Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội đã thu theo giá kinh doanh dịch vụ.

Có 10 xưởng sản xuất bia, nước khoáng, nước ngọt, bánh kẹo lẽ ra phải áp dụng mức giá tiêu thụ nước sạch sản xuất nhưng đã phải trả theo mức giá kinh doanh dịch vụ. Ngoài ra, có 437 khách hàng khối tư nhân đã bị áp dụng không đúng định mức nước tiêu dùng cho sinh hoạt. Trong đó, nhiều khách hàng chưa được tính đủ lượng nước 4m³/đầu người/tháng cho sinh hoạt đã phải chịu giá nước kinh doanh dịch vụ; nhiều trường hợp khoán trước lượng nước kinh doanh dịch vụ dẫn đến vượt định mức nước tiêu dùng cho sinh hoạt; một số trường hợp tính cho người phục vụ 1/2 định mức nước tiêu dùng cho sinh hoạt.

Do áp dụng giá tiêu thụ nước sạch chưa đúng mục đích sử dụng của khách hàng, trong năm 2002, Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội đã thu tăng hơn mức quy định của 19 khách hàng khối cơ quan là 63.141.000 đồng và 78.864.753 đồng của 189 khách hàng khối tư nhân. Quý I năm 2003, 18 khách hàng khối cơ quan đã bị thu tăng hơn mức quy định 12.420.450 đồng và 208 khách hàng khối tư nhân phải trả nhiều hơn mức đáng phải trả 20.508.379 đồng.

Nhiều thành ít

Cũng tương tự như vậy, qua kiểm tra, Đoàn thanh tra phát hiện 7 nhà khách thuộc loại áp dụng mức giá nước sạch kinh doanh dịch vụ 100%, nhưng Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội lại thu theo giá cơ quan và chỉ một phần giá kinh doanh. Cụ thể: Nhà khách Trung ương, Nhà khách Chính phủ áp dụng 100% giá nước sạch cơ quan, 5 nhà khách khác là Nhà khách dân tộc, Nhà khách Văn phòng Quốc hội, Nhà khách Chính phủ số 2 Lê Thạch, Nhà khách Chính phủ 121 Ngô Quyền, Nhà khách Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn áp dụng giá tiêu thụ nước sạch cho kinh doanh dịch vụ từ 20% đến 40%, còn lại áp dụng giá tiêu thụ nước sạch cho cơ quan từ 60% đến 80%.

Bên cạnh đó, có 45 trường hợp khách hàng thuộc khối tư nhân có kinh doanh dịch vụ, nhưng trên chứng từ lại chỉ phải trả theo mức giá sinh hoạt và một phần giá kinh doanh. Nhiều khách hàng thuộc loại áp dụng giá tiêu thụ nước sạch sản xuất 100% nhưng lại trả theo mức kinh doanh dịch vụ hoặc cơ quan, sinh hoạt.

Chính vì vậy, trong năm 2002, đã có 8 khách hàng khối cơ quan ''bỗng dưng'' được giảm so với mức giá quy định 193.253.500 đồng và 293 khách hàng khối tư nhân được giảm tổng cộng 322.071.504 đồng. Riêng quý I năm 2003, 8 khách hàng khối cơ quan trên đã ''kịp'' được giảm 35.291.500 đồng và 249 khách hàng khối tư nhân ''khỏi phải trả'' tổng cộng 72.500.000 đồng.

Những trường hợp thu thiếu của khách hàng - miễn truy thu!

Tóm lại, từ tháng 1/2002 đến tháng 3/2003, Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội đã thu sai tăng giá số tiền 174.934.582 đồng và thu sai giảm giá số tiền 623.116.504 đồng. Căn cứ khoản 2 Điều 10 Nghị định số 44/2000/NĐ-CP ngày 1/9/2000 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giá cả, Chánh Thanh tra Ban vật giá Chính phủ đã ra Quyết định số 12QĐ/VGCP-TTr phạt Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội 1.000.000 đồng (phạt chính). Cùng với đó, số tiền thu sai tăng giá khối cơ quan năm 2002 là 63.141.000 đồng bị thu hồi, nộp ngân sách Nhà nước. Số tiền 12.420.000 đồng thu sai tăng giá khối cơ quan trong quí I năm 2003, Công ty tự hoàn trả khách hàng.

Nhưng, số tiền thu sai tăng giá khối tư nhân năm 2002 và quí I năm 2003 là 99.373.000 đồng là do Công ty vận dụng Quyết định số 1148/QĐ-UB ngày 16/6/1992 của UBND TP. Hà Nội về định mức nước sinh hoạt nên chưa tính đủ định mức đối với các khách hàng sử dụng nước vào 2 mục đích khác nhau. Số khách hàng này lại quá nhiều, trong khi số tiền chênh lệch giá mỗi khách hàng tính ra rất ít, việc hoàn trả phức tạp nên được miễn thu hồi.

Công ty Kinh doanh nước sạch Hà Nội cũng cho biết, không có khả năng hoàn truy thu toàn bộ 623.116.000 đồng do tính sai giảm giá của khách hàng trong năm 2002 và quí I năm 2003, nên được miễn truy thu.

• Hoàng Huy