Hãy nói không với thuốc lá

(VietNamNet) - Giảm tiêu dùng thuốc lá là điều có lợi cho sức khỏe và nền kinh tế. Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đề xuất việc tăng giá thuốc lá thông qua việc tăng thuế. Đây là biện pháp hiệu quả làm giảm việc sử dụng thuốc lá. Việc tăng giá thuốc lá sẽ làm giảm lượng tiêu dùng, đảm bảo sức khỏe cho người dân, đồng thời làm tăng thu ngân sách cho Chính phủ.

Ở Việt Nam, năm 2000 Thủ tướng Chính phủ đã thông qua ''Nghị quyết của Chính phủ về chính sách quốc gia phòng chống tác hại của thuốc lá giai đoạn 2000-2010''. Cùng với các biện pháp khác nhau về phòng chống tác hại của thuốc lá, Nghị quyết yêu cầu thuế thuốc lá phải ở mức độ cao để hạn chế việc sử dụng sản phẩm chết người này.

Những khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới cũng như Nghị quyết của Chính phủ chưa thực thi có hiệu quả tại Việt Nam. Thuế thuốc lá ở Việt Nam hiện ở 3 mức khác nhau, 25% giá sản xuất đối với thuốc lá không đầu lọc, 45% đối với thuốc lá có đầu lọc sản xuất chủ yếu từ các nguyên liệu trong nước và 65% đối với thuốc lá đầu lọc sản xuất chủ yếu từ nguyên liệu nhập khẩu. Mức thuế trên còn thấp so với một số nước ở Châu Á và hầu hết các nước phát triển khác, nơi mà nức thuế thuốc lá thường chiếm 2/3 tới 3/4 giá bán lẻ.

Theo TS.Bạch Thị Minh Huyền, Phó Vụ trưởng Vụ chính sách tài chính (Bộ Tài chính): ''Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ điều chỉnh tăng thuế đối với thuốc lá ở Việt Nam. Theo đó, sản phẩm thuốc lá ngoài việc phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt còn phải chịu thêm thuế giá trị gia tăng ở cả khâu sản xuất và kinh doanh với mức thuế suất là 10%. Về lâu dài, cần áp dụng thống nhất một mức thuế suất, thuế tiêu thụ đặc biệt cao đối với tất cả các loại thuốc lá. Như vậy, tỷ trọng về thuế trong giá mỗi bao thuốc lá của Việt Nam cũng đạt khoảng 2/3 giá trị bán lẻ như các nước trên thế giới''.

Tăng thuế thuốc lá sẽ gia tăng hoạt động buôn lậu, giảm sản xuất dẫn đến thất nghiệp trong ngành trồng nguyên liệu thuốc lá và sản xuất... Tuy nhiên, nhu cầu thuốc lá giảm không có nghĩa làm giảm tổng mức việc làm bởi số tiền giảm chi cho việc mua thuốc lá sẽ sử dụng vào việc mua hàng hóa, dịch vụ khác, từ đó tạo việc làm mới cho những người mất việc.

Theo số liệu thống kê, số thuế thu được đối với các cơ sở sản xuất thuốc lá những năm gần đây khá cao. Trong 3 năm 2000-2003, bình quân mỗi năm các cơ sở sản xuất thuốc lá của cả nước sản xuất gần 1.738 triệu bao thuốc lá, đóng góp cho ngân sách trên 2.000 tỷ đồng/năm.

Người sử dụng có điều kiện dùng thuốc lá chất lượng

Cũng theo TS.Bạch Thị Minh Huyền: '' 77% thanh thiếu niên Việt Nam hút thuốc dưới 5.000 đồng/bao. Nếu đánh thuế thuốc có đầu lọc và không đầu lọc như nhau sẽ khuyến khích người hút thuốc sử dụng thuốc có đầu lọc, hạn chế phần nào tác hại đến sức khỏe''.

Thuế suất tăng 10% thì số người hút thuốc sẽ giảm 8-10%. Người có thu nhập thấp là những người được hưởng lợi trước tiên khi giá thuốc tăng vì họ sẽ có khả năng bỏ thuốc, giảm bớt số lượng điếu thuốc hút. Việc tăng thuế sẽ có tác dụng làm giảm hút thuốc nhiều nhất là lớp trẻ và những người trưởng thành có thu nhập thấp.

Bên cạnh việc tăng thuế, những lời cảnh báo trên vỏ thuốc lá cũng có tác dụng khuyến khích người hút thuốc bỏ thuốc. Nó là cách trực tiếp nhất để truyền đạt những thông tin tới người sử dụng và những người sẽ sử dụng sản phẩm nguy hiểm này.

Ở Việt Nam lời cảnh báo về tác hại của thuốc lá trên vỏ bao thuốc còn chung chung, chưa cụ thể ''Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe''. Nhiều loại còn đặt ở vị trí khó nhìn hoặc in màu nhạt không tác động trực tiếp vào trực quan người sử dụng.

• Lệ Hà