'10 năm: VN đủ sức xây dựng ĐH đẳng cấp quốc tế'

TS Evan S.Dobelle

Thậm chí TS Dobelle còn phán đoán Việt Nam hoàn toàn có khả năng có trường ĐH đẳng cấp quốc tế trong vòng 10 năm nữa. Nhưng vấn đề là phải phân bổ nguồn lực hợp lý cho giáo dục ĐH. Nếu không chịu phân bổ nguồn lực cho giáo dục ĐH thì sẽ không có trường thực sự cạnh tranh được với thế giới. Đầu tư thích đáng xây dựng một trường như thế, Việt Nam có thể cạnh tranh được với nhiều quốc gia trên thế giới, mặc dù hoàn toàn có thể cử người sang Mỹ học. 

Bà Bùi Lan, Chủ nhiệm Khoa quốc tế học, ĐH Ngoại ngữ Hà Nội - người được nói vui là "nửa đời ở Harvard, nửa đời ở ĐH Ngoại ngữ Hà Nội" - bày tỏ sự hứng khởi với sự sôi sục quyết tâm xây trường ĐH đẳng cấp quốc tế. Tuy nhiên, bà cũng băn khoăn về lộ trình "ngắn hơn thông lệ" hàng trăm năm của ngôi trường này - nếu được xây dựng ở Việt Nam.  

Trả lời một phần băn khoăn của bà Lan, Tiến sĩ Patricia Plummer, Phó Giám đốc phụ trách chính sách và kế hoạch của Hội đồng Giáo dục Đại học bang Massachusetts đã đề cập tới vấn đề "tiêu chuẩn chất lượng của đại học" (accreditation), là nền tảng vững chắc để thu hút tài trợ cho trường. Bởi, ở Mỹ, cả trường ĐH công và tư đều có nguồn tài trợ rất lớn dành riêng cho nghiên cứu. Mà những nghiên cứu này "hút" được tài trợ do chính chất lượng của nó đã được đảm bảo bằng việc kiểm định chất lượng. 

Giáo sư Augustine Hà Tôn Vinh, Khoa Quản trị Kinh doanh, ĐHQG Hà Nội cho rằng, muốn được coi là ĐH hàng đầu thì tiêu chí đầu tiên là ĐH đó phải trải qua các cuộc sát hạch hay đánh giá chất lượng ĐH hay chuyên ngành tầm cỡ quốc gia, thậm chí quốc tế (accreditation). Sự phân biệt đẳng cấp cần thiết này giúp cho học viên và các nhà tài trợ không mất tiền và thời giờ theo đuổi hay hỗ trợ những cơ sở kém chất lượng về giáo dục, đào tạo, và quản lý. Nhiều đại học tư ở các nước và tại Hoa Kỳ không có hoặc chưa có accreditation hay được đánh giá thấp đang tràn vào Việt nam. Chi phí các chương trình đào tạo của nhóm này thường thấp hơn nhiều so với các chưong trình có chất lượng cao. 

Tiến sĩ Tạ Ngọc Cầu, ĐHQG Hà Nội chia sẻ kinh nghiệm với Hội đồng và cho biết ý tưởng áp dụng hệ thống kiểm định chất lượng ISO hay accreditation cho cơ sở đào tạo lúc đầu không được các SV và giảng viên hưởng ứng với ý nghĩ hệ thống kiểm định như thế chỉ phù hợp với các doanh nghiệp. Phải mất một năm, trường mới chuẩn bị và triển khai việc này. Kết quả là sau 2 năm, SV và giảng viên đều thấy chất lượng được nâng lên.

Bàn chủ tọa thảo luận

TNS Louis D'Allesandro

Ông D'Allesandro cho rằng, Việt Nam phải tập trung đào tạo những người đứng đầu xuất sắc. Điều này đòi hỏi phải đầu tư nhiều tiền, thậm chí có cả rủi ro, nhưng phải trả giá để tạo cơ hội, phải trả giá để có những nhà lãnh đạo thật sự xuất sắc cho các trường ĐH, vì chính họ sẽ tạo ra những đột phá, những bước tiến lớn cho trường.   

Giám đốc Đại học Nghệ thuật tự do Massachusetts, Tiến sĩ Mary Grant bổ sung thêm: Hiệu trưởng các trường ĐH đẳng cấp phải luôn đặt SV lên hàng đầu, lấy SV làm trung tâm của mọi quyết định. Điều quan trọng, họ phải tập trung được mọi nguồn lực về nhân sự, kỹ thuật, cơ sở hạ tầng…để giúp đỡ SV; Lãnh đạo phải là người có khả năng gây quỹ và đi tìm các nguồn tài trợ cho trường, xây dựng một đội ngũ giảng dạy tốt, biết sử dụng công nghệ thông tin trong việc giáo dục đào tạo và phải là người có năng lực quản lý. 

Nhà đầu tư và Chính phủ phải làm việc cùng nhau 

TNS Joan Menard

"Chúng tôi có ấn tượng rất tốt về những tâm huyết thật sự của các bạn đối với nền giáo dục nước nhà. Việt Nam có những nguồn lực tốt, nhưng chỉ bằng cách hợp tác và trao đổi thông tin, mới tiến lên tiếp được", Thượng nghị sĩ Joan Menard nhận xét.  

"Để có trường ĐH quốc tế, sẽ cần rất nhiều SV giỏi, giảng viên giỏi, các nhà đầu tư và cả chính phủ làm việc cùng nhau. Chúng tôi sẽ đề đạt để các trường của cả 6 tiểu bang trong vùng Đông bắc Hoa kỳ (New England) nghĩ đến những hình thức hợp tác, hỗ trợ các bạn. Tôi tin tưởng sẽ có những sự hưởng ứng, những phản hồi tích cực từ các trường". 

Đưa thêm nhiều bạn bè quốc tế đã có kinh nghiệm đến tham gia và đưa ra những đề xuất về việc xây dựng lộ trình, theo thượng nghị sĩ  Menard "là quá trình khó khăn nhưng tôi tin rằng có thể làm được". 

"Theo đó, tháng 2 tới, Hội đồng giáo dục vùng New England sẽ đề xuất với chính phủ một dự án hợp tác với Việt Nam. Chúng tôi có thể đưa những người đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực này đến chia sẻ kinh nghiệm với các bạn cũng như tạo dựng các mối liên kết cần thiết. Chúng tôi rất quan tâm đến vấn đề này và thực sự muốn giúp đỡ các bạn".   

Giáo sư Michael Lestz đề xuất cách tạo ra những cổng thông tin, tạo không gian cho việc thảo luận giữa các trường VN với các trường ở vùng New England, một vùng tập trung rất nhiều trường ĐH danh tiếng lâu đời. Ông cũng bày tỏ sự lạc quan khi về lại New England và đưa ra những ý kiến này, sẽ nhận được sự ủng hộ của các đồng nghiệp.   

Tất nhiên, GS Lestz cũng thận trọng "tôi cũng chưa thể vạch ra được cụ thể cho các bạn là nên đi theo lộ trình nào. Các bạn nên để chính khái niệm này biến đổi và phát triển để có được một hình dung hoàn chỉnh nhất".

"Tháng 2 tới, Hội đồng giáo dục vùng New England sẽ đề xuất với chính phủ một dự án hợp tác với Việt Nam"

Theo đánh giá của các đại biểu, ở Việt Nam, không thiếu giảng viên và SV chất lượng cao. Vấn đề là làm sao có thể tập hợp những tài năng ở trong nước để tạo ra những trường học được cả thế giới công nhận. Công việc này, ngoài việc xác định lộ trình, tìm kiếm lãnh đạo có phẩm chất kiệt xuất, tạo cơ chế tự chủ, còn là quyết tâm hành động thực sự từ những người quyết định chính sách giáo dục.

• VietNamNet
• Ảnh: Lê Anh Dũng