- Hiện nay, truyện thiếu nhi của nước ta hầu hết là truyện dịch từ nước ngoài, các em nhỏ đã không còn mấy đoái hoài đến truyện trong nước. Truyện thiếu nhi Việt Nam bị thất thế trên thị trường trong nước do quá ít tác giả viết cho thiếu nhi hay truyện thiếu nhi của chúng ta chưa thực sự hấp dẫn đối với các em?

Thực trạng truyện thiếu nhi Việt Nam

Trên diễn đàn văn học trẻ của trang Văn Nghệ Trẻ, tác giả Thy Ngọc có bài viết: “Kinh hoàng truyện cho thiếu nhi” đã nêu lên một loạt thực trạng của truyện thiếu nhi của Việt Nam.

Truyện tranh cổ tích bị cắt bỏ những phần hay, những phần quan trọng nhất, không còn như nguyên bản. Các em thiếu nhi đang ngày càng xa rời, thờ ơ với kho tàng truyện cổ tích vốn là một môi trường nuôi dưỡng tâm hồn trẻ, là ngọn gió tươi mát thổi bùng ngọn lửa tư duy và ngôn ngữ của trẻ. Những câu chuyện cổ giúp cho trẻ nhận biết được những nền tảng đạo đức, những hiểu biết về phong tục tập quán của dân tộc để các em lớn lên học làm người.

Truyện tranh nước ngoài đang chiếm lĩnh thị trường sách thiếu nhi VN. (Ảnh: Huyền Trang)

Truyện tranh là một nhu cầu không thể thiếu của trẻ em. Dù bất kỳ hoàn cảnh nào hay điều kiện sống nào đi nữa, thiếu nhi vẫn thích đọc truyện tranh, đó là điều không thể chối cãi. Nhưng nhìn lại thực tế thấy thật đáng buồn.

Dạo một vòng qua các sạp sách báo, các nhà sách, có thể nhận thấy các em nhỏ lướt rất nhanh qua quầy truyện tranh Việt Nam. Các em dừng lại chăm chú vào các đầu truyện nước ngoài, nhất là truyện tranh Nhật Bản. Truyện tranh Việt Nam vốn đã ít ỏi lại không hay, không phong phú, đa dạng, không đủ sức lôi cuốn đối với các em.

Có rất nhiều nguyên nhân của việc truyện thiếu nhi Việt Nam thất thế trên thị trường. Trong những năm gần đây, cả nước không có cây bút nào chuyên viết cho thiếu nhi mới xuất hiện, quanh đi quẩn lại cũng là tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, Bùi Chí Vinh, Kim Hài, Lưu Thị Lương và một vài tác giả khác.

Cứ hai năm một lần, NXB Trẻ có cuộc vận động sáng tác "Văn học thiếu nhi - Vì tương lai đất nước" và NXB Kim Đồng có cuộc vận động sáng tác truyện, truyện tranh, thơ... cho thiếu nhi. Tuy nhiên, sáng tác văn học cho thiếu nhi những năm gần đây đang thực sự chùng xuống.

Các tác phẩm truyện cho thiếu nhi ngày càng ít ỏi. Các tác giả không nắm bắt được tâm lý lứa tuổi thiếu nhi và rất hiểu sở thích của các em, kèm theo lối kể chuyện không hấp dẫn, không có yếu tố gây cười. Các tập truyện áp đặt cho các em quá nhiều bài học, dễ tạo cảm giác nặng nề, chán nản cho các em ngay từ những trang viết đầu tiên.

Truyện tranh nước ngoài và hệ lụy

Truyện tranh nước ngoài đang tràn ngập thị trường sách cho thanh thiếu nhi. Ngoài việc nó chiếm lĩnh thị trường truyện thiếu nhi trong nước, một vấn đề lớn hơn đó chính là việc xuất hiện quá nhiều quyển truyện ít tính văn học, thẩm mỹ, có tác dụng kích động bạo lực đối với tuổi mới lớn. Nguy hiểm hơn là chưa khi nào “sex” lại xuất hiện trong truyện tranh thiếu nhi với mức độ đậm đặc như hiện nay.

Tại các cửa hàng sách ở khắp các ngõ ngách trong nội thành Hà Nội, không khó để tìm những cuốn truyện tranh thiếu nhi có nội dung sex. Chúng mang những cái tên gợi dục, nội dung hàm chứa bên trong là những từ ngữ kích động; những chuyện tình tay ba éo le và không thiếu những cảnh "nóng" không phù hợp với lứa tuổi thiếu niên...

Thiết nghĩ, để khắc phục tình trạng thất thế của truyện thiếu nhi Việt Nam, người cầm bút khi viết cho thiếu nhi cần phải xác định rằng đây là một lĩnh vực cũng cần đầu tư rất nhiều công sức. Cần có nhiều hơn nữa những cuộc hội thảo văn học thiếu nhi, tổ chức các cuộc thi viết cho thiếu nhi để vừa thu hút người viết, vừa thu hút độc giả và qua mỗi cuộc hội thảo đó người viết được học hỏi, trao đổi, trang bị thêm kinh nghiệm viết truyện thiếu nhi.

Mong sao nỗi hoang mang của thị trường truyện thiếu nhi Việt Nam không kéo dài thêm nữa. Đừng để thế hệ tương lai của đất nước chìm ngập trong sách truyện thiếu văn hoá du nhập vào nước ta. Muốn thế thì việc thiết thực nhất vẫn là nâng cao chất lượng truyện thiếu nhi Việt Nam.

• Huyền Trang