- Một trong những vấn đề được các bậc phụ huynh quan tâm là nên hay không cho con luyện chữ trước khi vào lớp 1. Là một cô giáo dạy mầm non ở Mỹ, theo tôi, nếu đợi tới hè mới cho các em học chữ và tập ghép vần để chuẩn bị cho lớp 1 là quá trễ. Bộ GD-ĐT cần phải xem xét lại cách thức dạy chữ cho các cháu bậc mầm non.

Nếu ở bậc mầm non, các em được làm quen với các chữ cái, phát âm, ghép vần, nhận ra các chữ thông thường và tập viết thì các em đã sẵn sàng vào lớp 1 mà không cần phải học thêm. Chương trình hè sẽ nghiêng về vui chơi và năng khiếu hơn là phải ôn luyện. Nếu phụ huynh cần có nơi giữ trẻ trong dịp hè để đi làm thì nên cho con em đi học, còn không thì không cần thiết và không bị một sức ép nào đó mà bắt buộc con em mình phải đi học.

Vừa học vừa chơi, các bé học mầm non có thể làm quen với chữ. (Ảnh: VNN)

Ở các lớp nhỏ, các em đã được làm quen với sách vở và cách thức cầm viết qua các hoạt động vui chơi hàng ngày để rèn luyện kỹ năng viết nghiêng về thủ công, vẽ, tô màu.

Còn lớp Pre-K 4 tuổi, các em cũng vui chơi như vậy nhưng tập đọc và viết thì có bài bản hơn nhưng vẫn áp dụng qua trò chơi, hình ảnh. Các em cũng có 10 chủ điểm trong một niên học. Mỗi chủ điểm dạy 3 chữ cái, mỗi tuần một chữ không theo thứ tự ABC mà theo chủ đề. Các em học cách nhận ra mặt chữ, giống và khác nhau, cách phát âm và cách thức viết.

Tuy chuẩn của lớp 4 tuổi là các em phải nhận ra ít nhất 10 chữ cái, vài phát âm của chữ, viết tên của mình nhưng đa số các em nhận ra 26 chữ cái cũng như cách phát âm và viết được bảng chữ cái.

Khi các em nhận biết mặt chữ cái và cách phát âm, các em học cách ráp chữ. Cách ráp chữ cho trẻ 4 tuổi nghiêng về lắng nghe và tiếp xúc qua hình ảnh. Tuy thế, các em cũng không bị hạn chế về việc nhận ra mặt chữ.

Trẻ càng được tiếp xúc nhiều với chữ sẽ nhận ra mặt chữ dễ dàng hơn trong tập đọc cũng như viết. Các em sẽ học cách ráp chữ bằng âm đầu và âm cuối của từ (gọi là onset and rime /d/ /og/ dog). Sau đó, các em sẽ tập làm quen với cách ráp chữ bằng các âm riêng biệt (blend 3 phonemes ) như /b/ /ă/ /t/ bat.

Các em cũng dễ dàng nhận ra và đọc các từ theo vần. Thí dụ, các em đã học qua âm cuối là at, các em được dạy nếu để chữ M ở bên tay trái thì sẽ đọc là Mat, R thì Rat, H thì Hat, F thì Fat.

Về cách tập viết, mỗi ngày các em đều làm quen với sáp tô màu, viết chì và bút lông qua các hoạt động. Thí dụ, khi các em vào lớp, ký tên gần bên chỗ tên của các em. Khi chọn góc hoạt động nhóm, các em cũng điền tên mình vào. Sau khi tô màu hoặc làm các hoạt động gì đó, các em cũng được khuyến khích ghi tên của mình theo bảng tên cô giáo đưa.

Khi nghe cô giáo đọc sách, các em vẽ minh hoạ về câu chuyện đã được nghe. Nếu tự chọn sách để đọc, các em tập ghi tên của tựa sách và vẽ một bức hình các em thích nhất trong quyển sách đó. Mỗi tuần học một chữ mới, các em học cách viết qua sự hướng dẫn của cô giáo.

Các em sẽ dùng thân thể để tạo thành chữ, dùng que kem để tạo chữ, vẽ trên không trung với cô giáo và sau đó thì tập viết và tô màu chữ trên giấy. Các em cũng dùng nhiều công cụ và các tài nguyên khác để viết chữ như vẽ trên cát, dùng sáp tạo chữ, dùng phấn viết chữ, dùng sơn vẽ viết chữ với ngón tay…

Trong lớp học cũng có chỗ dành riêng cho các em vào tập viết với đầy đủ dụng cụ để làm sách, tạo thiệp, viết tên… Mỗi góc hoạt động đều cung cấp giấy viết để các em sử dụng. Thí dụ, ở góc xây dựng, các em sẽ vẽ những gì các em đã xây dựng. Ở góc nhà trò chơi, các em dùng giấy viết để gọi thức ăn, viết toa thuốc, ghi tên bệnh nhân và rất nhiều thứ nữa.

Học mà chơi, chơi mà học nhưng các em vẫn sẵn sàng vào mẫu giáo. Nếu bậc mầm non ở nước ta cho phép các em làm quen với chữ viết, âm thanh, ráp chữ và tập viết thì không có cảnh các em phải học cực khổ trong các tháng hè mà các em sẽ sẵn sàng vào lớp 1.  

• Lan Dao, USA