(VietNamNet) - Khi đọc báo cáo "Kết quả giám sát việc thực hiện cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước" của Đoàn giám sát Uỷ ban Thường vụ QH, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng cho rằng báo cáo này cần phải được đẩy lên: làm sao đưa ra được những nhận định cuối cùng về quá trình 15 năm thực hiện cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước.

3 thời kỳ cổ phần hoá

Cổ phần hoá DN nhà nước - Chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước.

Ngày 8/2, Uỷ ban Thường vụ QH (UBTVQH) ra nghị quyết thành lập Đoàn giám sát "Việc thực hiện cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước" (ĐGS). Đoàn này do Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Ngân sách (UBKTNS) của QH Nguyễn Đức Kiên làm trưởng đoàn, 9 thành viên là các đại biểu QH đại diện cho Hội đồng Dân tộc và các Uỷ ban của QH. Ngoài ra còn mời các uỷ viên thường trực của UBKTNS, một số đại biểu QH tại địa phương, đại diện Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Ban Kinh tế trung ương Đảng... tham gia giám sát.

Đến ngày 15/9, ĐGS đã có báo cáo "kết quả giám sát việc thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước" (BC). Theo đó, toàn bộ tiến trình cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước (CPH) được chia làm 3 thời kỳ: Thời kỳ thí điểm (5 năm, từ năm 1992- 1996), chỉ cổ phần hoá được có 5 doanh nghiệp (DN); Thời kỳ mở rộng CPH tính từ năm 1997-2000, tiến trình diễn ra vẫn chậm, chủ yếu là các DN nhỏ. Cả 5 năm (từ năm 1996-2000) cũng chỉ CPH được 573 DN; Thời kỳ đẩy mạnh CPH từ 2001 đến nay, chỉ tính đến hết năm 2005 đã CPH được 2.347 DN, tăng lên nhiều so với các thời kỳ trước với quy mô lớn hơn.

Tính chung 15 năm thực hiện cổ phần hoá, dự kiến đến hết năm 2006 cả nước sẽ có khoảng 3.500 DN được CPH (8 tháng đầu năm 2006 có thêm khoảng 400 DN độc lập và DN thuộc các tổng công ty hoàn thành cổ phần hoá).

Ngoài những kết quả tốt, ĐGS chỉ ra một số tồn tại: Tốc độ CPH chậm, đối tượng mua cổ phần còn hạn hẹp, phương thức bán cổ phần chưa thực sự phù hợp, quy trình CPH còn rườm rà, phức tạp...

Thiếu kết luận quan trọng trước khi trình QH

Nhận xét về BC, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng nói: Ngay từ trước khi làm Chủ tịch QH tôi đã băn khoăn thế nào là một BC giám sát, nó có điểm gì khác với BC thành tích, BC kiểm điểm, BC tổng kết...?

Ông nhấn mạnh: BC giám sát phải phát hiện được ra những vấn đề mới và phải đưa ra được kết luận cuối cùng: Đúng hay sai cho các vấn đề, chứ không chỉ dừng lại ở mô tả sự việc. Kết luận này là rất quan trọng. Ví dụ như, CPH như vừa qua là được hay chưa được? Nếu mua bán cổ phiếu như vậy thì có phải là tư nhân hoá không? Có nên khuyến khích hoạt động này tiếp tục nữa hay thôi? CPH chỉ là một nội dung, một giải pháp nhằm thực hiện sắp xếp, đổi mới DN Nhà nước nhưng cũng đã trải qua 15 năm thực tiễn thì phải có cái nhìn tổng thể đúng hay sai? Làm như vừa qua là ở mức nào: khá, trung bình hay chưa đạt yêu cầu?

Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng cũng đã yêu cầu UBTVQH cho ý kiến xem BC của ĐGS có thể trình ra QH trong thời gian tới hay không?

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của QH Tráng A Pao đứng lên: Giả sử tôi là cơ quan tổ chức thực hiện, tiếp thu báo cáo thì vận dụng rất khó bởi giải pháp mà BC đưa ra chỉ có tính chất kêu gọi chung chung. Cần phải có kết luận đúng- sai rõ ràng đồng thời kiến nghị giải pháp thực hiện. Nếu kiến nghị không rõ, thì tiếp thu khó mà sửa cũng khó. Tôi ví dụ cụ thể: cần có chính sách gì để chống tư nhân hoá? Quy trình cần đổi mới thế nào, quy trình như cũ đã được chưa?

Ông Tráng A Pao kết luận: Theo tôi, nếu để nguyên báo cáo thế này trình ra trước QH thì chưa ổn, nếu đưa ra thì QH sẽ kết luận UBTVQH làm chưa sát vấn đề.

• Đỗ Minh