(VietNamNet) - Cần làm minh bạch, rạch ròi cấp nào xứng đáng có tiêu chuẩn, tiêu chuẩn cao cũng được. Nhưng tránh ăn theo, bao cấp tràn lan, thậm thụt đề ra tiêu chuẩn này tiêu chuẩn nọ thành văn hay bất thành văn để cùng hưởng. 

Đổi mới nhưng còn bao cấp 

Vẫn chưa minh bạch cấp nào được sử dụng xe công để tránh lạm dụng. (ảnh minh hoạ: TQ)

Từ khi bắt đầu đổi mới đến nay, có ít nhất không dưới bốn lần cải cách chế độ tiền lương. Nhớ lại trong các lần hội thảo góp ý cho dự thảo cải cách chế độ tiền lương nhiều ý kiến góp ý cần phải tiền tệ hoá các chế độ của công chức vào lương. Thế nhưng góp ý thì nhiều, nhiều tâm huyết, đầy đủ các luận cứ khoa học, tính khả thi cao…, mà hầu như đều không được tiếp thu đưa vào đề án. 

Có thể nói, nguyên nhân những thành công của công cuộc đổi mới là thay đổi tư duy. Từ tư duy kế hoạch tập trung bao cấp chuyển sang tư duy kinh tế thị trường có định hướng. Thế nhưng tư duy bao cấp về chế độ của quan chức đối với xe công, nhà cửa, điện thoại, khám chữa bệnh… thật chậm thay đổi thay đổi theo hướng tiền tệ hoá, thị trường hoá.

Gần đây để thực hiện tinh thần nghị quyết Trung ương 3 về thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Chính phủ ban hành quyết định 59 về sử dụng xe công (theo cách gọi nôm na). Nhiều đơn vị địa phương đã mạnh dạn đề xuất hình thức khoán xe công. 

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh, Chính phủ và Bộ Tài chính đang rất khuyến khích hình thức này. Bộ trưởng Ninh cho biết, theo tính toán của Bộ, mỗi năm Việt Nam sẽ tiết kiệm khoảng 1.000 tỉ đồng nếu áp dụng khoán xe công. Ngoài ra, biện pháp này sẽ hiệu quả trong việc chống xài chùa xe công, lãng phí trong sử dụng và sửa chữa, giúp chi tiêu Chính phủ được minh bạch hoá và tiết kiệm.

Nếu thực hiện khoán xe công, mức khoán cho quan chức này có thể được chuyển thẳng vào lương với mức khoán khoảng 4,5 triệu đồng/tháng. Theo tính toán, nếu thực hiện theo hình thức này, mức thu nhập thêm của mỗi quan chức có thể lên đến 3 triệu đồng/tháng.

Công luận đặt câu hỏi: Cái lợi cho dân, cho nước và cho bản thân đã quá rõ như vậy, tại sao các “công bộc” cao cấp lại không mặn mà?

Dùng xe công để giải quyết "khâu oai"

Đi tìm lý giải cho điều nghịch lý trên có thể thấy:

Thứ nhất, có xe công dùng riêng để giải quyết "khâu oai" và có thể từ cái sự oai ấy sẽ tạo ra… nguồn thu. Cũng có thể một số người có những nguồn thu khác ngoài lương lớn nên họ không cần đến số tiền vài triệu đồng do việc khoán xe công mang lại.

Thứ hai, do thói quen lạm dụng, quen “xài của chùa”, đối với xe công của một số quan chức, nếu quan sát sẽ thấy, vợ con, cha mẹ các vị này cũng sử dụng vô tư ngoài công vụ, thậm chí cả bồ nhí như các quan chức PMU-18 mà báo chí từng phanh phui, cũng được ăn theo. Lúc này tài xế như người làm công trong gia đình, tất nhiên anh ta lại bổ vào kinh phí của Nhà nước, dưới hình thức tiền làm ngoài giờ, thêm giờ… Cuối cùng, Nhà nước và nhân dân lãnh đủ, thiệt đơn thiệt kép.

Một điều gây thắc mắc trong dư luận: không biết cái gọi là tiêu chuẩn về chế độ chính sách lấy đâu ra, dựa trên cơ sở khoa học nào, thực tiễn trình độ phát triển của nền kinh tế đến đâu, kể cả đạo lý nữa, mà quy định cấp này có xe riêng, cấp kia có nhà riêng, tiêu chuẩn này, tiêu chuẩn nọ…

Vào năm 1980, Thủ tướng Phạm Hùng lúc đó có ký quy định các thủ trưởng cùng cơ quan và cấp tương đương dùng xe đưa rước tập thể đến chỗ làm việc. Nhưng, thời gian qua hầu như không thấy hai thủ trưởng ngồi cùng một xe đi đến một chỗ họp, hay đến một địa phương. Nếu cả hai cùng đi thì mỗi người “diễn” một xe!

Người viết bài này từng chứng kiến một đoàn công tác đi xuống địa phương, gồm thứ trưởng, một vài vụ trưởng, vụ phó và một vài chuyên viên. Lẽ ra dùng một chiếc xe 12 chỗ ngồi là quá đủ, đằng này phải thêm một xe con của thứ trưởng. Điều đáng nói là vị thứ trưởng này mới vừa được đề bạt từ vụ trưởng lên thứ trưởng một vài ngày. Chẳng lẽ khi là thứ trưởng rồi, ngồi chung xe với các đồng nghiệp, mới hôm qua đây còn ngang cấp, thì công việc sẽ kém hiệu quả sao?

Từng có một vị phát biểu nếu khoán xe, thêm 5 triệu vào lương thì sẵn sàng đi xe đạp đến chỗ làm việc. Té ra lâu nay nói không có xe riêng đi làm việc sẽ ảnh hưởng đến công việc chỉ là nguỵ biện, có cái gì đó bảo vệ cho đặc quyền đặc lợi.

Cần làm minh bạch, rạch ròi cấp nào xứng đáng có tiêu chuẩn, tiêu chuẩn cao cũng được. Nếu thực sự xứng đáng có tiêu chuẩn thì phải cung cấp đầy đủ không tiếc. Dân rất công bằng. Nhưng tránh ăn theo, bao cấp tràn lan, thậm thụt đề ra tiêu chuẩn này tiêu chuẩn nọ thành văn hay bất thành văn để cùng hưởng. Hơn nữa, biết đâu từ các tiêu chuẩn này mà kéo theo tệ nạn chạy chức, chạy quyền, phe cánh, đấu đá xào xáo nội bộ… 

• Diệp Văn Sơn

                                                       Ý kiến của bạn