- "Trong thời gian tới nếu mặt bằng giá dầu thế giới không dao động lớn thì có thể tính tới việc giảm giá xăng dầu trong nước", Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh khẳng định như vậy bên lề phiên khai mạc kỳ họp thứ 4, QH khóa XII.

Bộ trưởng Vũ Văn Ninh: "Nhà nước công bố là cho DN được trích lại 1.000 đ/lít để bù lại phần lỗ cũ, mà trước đây nhà nước bỏ ra". Ảnh: LN

- Nhìn nhận giá xăng dầu phải tính trong cả quá trình. Vào thời điểm đầu năm, các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu lỗ rất lớn bởi mặt bằng giá lúc đó chưa đủ để DN kinh doanh hòa vốn.

Khi chúng ta điều chỉnh giá xăng dầu lên vào khoảng cuối tháng 7/2008 thì dự kiến phải điều chỉnh qua hai bước về giá xăng mới hết lỗ.  Nhưng sau đó, giá dầu thế giới lại xuống thì DN mới hòa vốn. 

Khi giá dầu thế giới trở lại bình thường, nhà nước công bố không bù lỗ cho xăng, chỉ bù lỗ cho dầu, có nghĩa là phải cho DN một mức lãi nhất định để bù lại phần lỗ cũ. Hơn nữa, nhà nước quy định các DN phải dự trữ lưu thông trước đây là 20 ngày, sau đó lên 25, rồi 35 ngày.

Khi giá giảm, tại thời điểm đó so với giá mua vào thì bình quân là cân bằng, nhưng tính bình quân 20 ngày, 30 ngày trước thì mua cao bán thấp.

Do đó, tính theo bình quân một tháng trước thì đang hòa, còn tại thời điểm này thì DN đang lãi.

-  Chúng ta đã  tính toán được là các DN phải bù lỗ bao nhiêu và còn thiếu bao nhiêu tiền để bù vào phần lỗ vốn trước đây?

Nhà nước công bố là cho DN được trích lại 1.000 đ/lít để bù lại phần lỗ cũ mà trước đây nhà nước bỏ ra. Còn phần chênh lệch, khi giá lên nhà nước đã giảm thuế.

Vậy phải giải quyết làm sao cho hài hòa mối quan hệ nhà nước, người dân và DN. DN thì phải có lãi để bù lỗ cũ, dân phải được hưởng lợi giá giảm, nhà nước phải có thu được thuế.

Đã có lúc, khung thuế giá xăng là 40%, nhưng vừa rồi chúng ta chỉ áp thuế 5%, 10%. Như vậy, vừa phải điều hành thuế, vừa phải điều hành giá. Chúng ta cảm giác giá xăng điều chỉnh giảm chậm quá, nhưng trước đây chứng ta đã điều chỉnh từ một mức giá  rất thấp lên một mức cao để hòa vốn.

Bây giờ nếu như lại điều chỉnh giá xăng dầu xuống nữa thì các DN lại lỗ. Cũng cần phải tính đến mặt bằng giá cả trong khu vực. Nếu chúng ta điều chỉnh xuống 18, 17 ngàn đồng/lít, nhưng Campuchia người ta vẫn 23 ngàn thì buôn lậu tràn lan. Hiện này giá xăng trong nước là 16.500 đồng nhưng Campuchia vẫn ở mức 20 ngàn đồng/lít.

Khi giá dầu thô giảm, thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô giảm rất lớn, trong khi đó khung giá bán xăng dầu trong nước còn quá thấp, đáng ra chúng ta có thể áp thuế cao hơn nhiều nhưng do thực hiện mục tiêu chống lạm phát nên phải điều hành hài hòa, vừa giảm giá, vừa điều hành thuế.

- Nếu trong thời gian tới mặt bằng giá dầu thế giới  không dao động lớn thì có thể tính tới việc giảm giá xăng dầu trong nước, thưa ông?

Có. Hiện các DN đang trích lãi 1000đồng /lít để trả vốn cho nhà nước. Việc này tùy vào tình hình của từng doanh nghiệp. Có DN có khi phải 6 tháng, 9 tháng nữa mới đủ bù lỗ cũ. Đứng về phía DN thì người ta muốn trích lãi cao hơn dể bù lỗ nhanh hơn, Nhà nước cũng vậy nhưng do phải giải quyết hài hòa nên chỉ cho trích 1.000 đỗng mỗi lít.

Nếu tình hình vẫn cứ giữ thế này, sẽ giảm giá bán lẻ xăng dầu và tăng thuế. Khả năng cho thấy có thể giảm được giá xăng dầu thêm nữa.

- Theo tính toán của cơ quan chức năng bao lâu nữa thì các DN sẽ bù lỗ xong?

Chưa thể bù hết số lỗ ngay được, có DN lỗ mấy ngàn tỷ. Nay đang trích 1.000đồng/lít nên có DN phải sau một năm mới bù đủ số vốn bị lỗ.

• L.Nhung (ghi)