- Sẵn lòng cùng Séc giải quyết vấn đề visa cho người Việt, Đại sứ VN tại CH Séc Vương Thừa Phong cũng nhấn mạnh với báo giới bên lề Hội nghị Ngoại giao lần thứ 26, trong khủng hoảng, việc hỗ trợ việc làm và giấy tờ cư trú cho bà con là ưu tiên.

Quyết định đơn phương của Séc

Thưa Đại sứ, diễn tiến vụ việc Chính phủ Séc tuyên bố ngưng cấp visa dài hạn cho công dân Việt Nam hiện nay ra sao, nhất là khi mới đây Tổng thống Séc đã vào cuộc, không đồng tình với quyết định đó?

Đại sứ VN tại CH Séc Vương Thừa Phong (đứng) trong một hội nghị ở Praha.

Một lí do nữa là việc các nhóm tội phạm người Việt sang Séc, gây khó khăn cho hoạt động của Đại sứ quán Séc tại Việt Nam.

Những thông tin này tôi cũng chủ yếu nghe qua báo chí và các nguồn tin khác, còn thực tế phía Séc không có văn bản giải thích lí do.

Phía Séc cho biết đây chỉ là quyết định tạm thời, không tổn hại đến quan hệ chính trị - kinh tế tốt đẹp giữa hai nước. Nhưng điều này đương nhiên ảnh hưởng hình ảnh của cộng đồng người Việt và giao lưu đi lại của DN và các đoàn từ VN sang Séc. Trong khi đó, ta luôn cởi mở, không bao giờ gây khó khăn gì cho bạn bè sang, nhất là các quốc gia bạn bè truyền thống như Séc.

Nhìn chung, ta không đồng ý với quyết định này, coi đây là quyết định đơn phương của Séc. 

Đại sứ quán, các cơ quan trong nước của VN cũng đã chỉ đạo làm việc với bạn, đề nghị bạn giải thích. Nếu cần, ta sẵn sàng ngồi lại cùng bạn giải quyết cả vấn đề an ninh cộng đồng cũng như khó khăn của Đại sứ quán Séc tại VN trong việc cấp visa. Bây giờ, ta đợi ý kiến trả lời chính thức của phía bạn.

Trong khi đó, bản thân nội bộ Séc cũng có ý kiến khác nhau. Có những tổ chức, cá nhân không đồng tình, mà gần đây nhất là Tổng thống Séc đã phát biểu. Ông nói rõ không đồng tình với quyết định này và yêu cầu Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Nội vụ Séc xử lý vì lợi ích của hai nước.

Liệu tiếng nói của Tổng thống Séc có tác dụng trong việc xóa quyết định của Chính phủ Séc? Chúng ta có thể tận dụng tới đâu?

Ý kiến của Tổng thống đương nhiên có tác dụng. Đó không chỉ là ý kiến của một cá nhân, mà ông là nguyên thủ quốc gia, do đó, ít nhiều có ảnh hưởng đến quyết định chính sách và thực hiện quyết định của Séc.

Với thiện chí và sự sẵn sàng của VN trong giải quyết vấn đề liên quan, tôi tin hai bên sẽ tìm giải pháp có lợi, nhanh chóng giải quyết tình trạng tương đối bế tắc về visa của người Việt sang Séc, phục vụ đi lại của nhân dân hai nước và thực hiện các thoả thuận cấp cao.

Phía bạn cũng cần làm ăn với ta, hai bên đã có nhiều dự án kinh tế lớn được ký kết và đang đi vào thực hiện, đang làm ăn mà dựng hàng rào khó khăn thì rất không nên.

Tránh tối đa phân biệt đối xử

Phía Việt Nam đã có những động thái gì phản ứng lại quyết định của Chính phủ Séc, thưa ông?

Chúng ta đã tiếp xúc với Đại sứ quan Séc ở Hà Nội, đề nghị Séc xem xét lại quyết định đó. Sứ quán VN ở Séc cũng tiếp xúc các cơ quan chính phủ Séc đề nghị sớm xem xét và huỷ bỏ quyết định này.

Trong quyết định, phía bạn cũng nêu rõ tạm dừng cấp visa từ nay đến cuối năm, có thể sau đó tiếp tục dừng, tùy thuộc tình hình. Bản thân Séc cũng thấy lợi ích trong thúc đẩy giao lưu giữa nhân dân hai nước.

Lượng người lao động VN xin cấp visa vào Séc vẫn đông. Ảnh: VĐ

Bản thân tôi đã chủ động đề nghị tiếp xúc với Bộ trưởng Nội vụ Séc để xử lý nhưng chưa có bất kỳ phản hồi chính thức nào.

Cùng với việc tạm ngưng cấp visa, CH Séc đã tiến hành kiểm tra các chợ của người Việt theo hình thức bạo lực. Đây có phải là biểu hiện cụ thể của sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Séc với Việt Nam?

Bộ Ngoại giao Séc chính thức nói với ta rằng, quyết định đó chỉ là tạm thời, không ảnh hưởng đến quan hệ hai nước.

Việc kiểm tra chợ được tiến hành thường xuyên, không chỉ với cộng đồng người Việt mà các cộng đồng khác làm ăn trên đất Séc. Tuy nhiên, vừa qua Séc đã sử dụng những biện pháp quá đáng, hành động quá mức. Chúng ta đã có hình thức tỏ thái độ và ý kiến với họ.

Phía ta đã cố gắng đấu tranh với bạn để tránh tối đa những biểu hiện phân biệt đối xử với Việt Nam và người Việt, đảm bảo tôn trọng nhân phẩm của người Việt.

Vận động cấp thẻ xanh cho người Việt

Trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng, cuộc sống của bà con người Việt tại Séc có bị ảnh hưởng?

Trong số những lao động người Việt sang Séc, nhiều người bắt đầu gặp khó khăn vì DN Séc gặp khó khăn do khủng hoảng. Các DN Séc cắt giảm sản xuất, sa thải nhân công, nhất là nhân công người nước ngoài, trong đó có người Việt.

Hiệp hội các nhà môi giới xuất khẩu lao động của VN tại Séc đang nỗ lực hỗ trợ để thu xếp công việc và giấy tờ cư trú cho bà con.

Hiện nay, VN chưa có tên trong danh sách 28 nước được ưu tiên cấp thẻ xanh của Séc. Chúng ta đang nỗ lực vận động để vào được danh sách này. Nếu không, hợp tác trong xuất khẩu lao động giữa hai nước sẽ không thực hiện được, bởi từ năm 2009, các hình thức xuất khẩu lao động khác không còn được áp dụng tại Séc, sau khi nước này vào Liên minh châu Âu.

Thẻ xanh là cách làm mới, văn minh, lựa chọn người có tay nghề vào Séc và cũng tốt cho VN: tránh xuất khẩu lao động phổ thông, không có kỹ năng ra nước ngoài. Những người này thường làm theo mùa vụ, lúc có việc lúc không, thu nhập thất thường, nảy sinh nhiều vấn đề về phúc lợi xã hội, khó quản lý. Do đó, vận động thẻ xanh cho người Việt là ưu tiên của Đại sứ quán trong thời gian tới.

• Phương Loan (ghi )