- Tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng nay (12/5), Ủy ban Tài chính - Ngân sách QH đã "bác" phương án tiếp tục miễn, giảm thuế TNCN 6 tháng cuối năm đối với cán bộ, công chức, người kinh doanh có thu nhập trung bình.

Lý do đưa ra là Luật Thuế thu nhập cá nhân đã quy định ngưỡng chịu thuế (thu nhập từ 4 triệu đồng/tháng sau khi đã giảm trừ gia cảnh). Ở nước ta, những người nộp thuế là người có thu nhập cao, số lượng không nhiều (khoảng 300.000 người).

Không hợp lý

Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh đã báo cáo UBTVQH các phương án miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, theo cơ quan thẩm tra báo cáo, Ủy ban Tài chính - Ngân sách thì hiện vẫn còn ý kiến khác nhau về mục đích miễn, giảm loại thuế này. Nhiều phương án mà Chính phủ đưa ra được cho là không hợp lý.

Riêng đối với chuyển nhượng chứng khoán, đa số thành viên UB Tài chính - Ngân sách đồng tình miễn thuế TNCN đến hết năm 2010. Ảnh: Lê Anh Dũng

Các ý kiến phản đối đều cho rằng việc giảm thuế sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu cho ngân sách nhà nước và chưa bảo đảm tính hợp lý trong việc điều tiết thu nhập của cá nhân.

Việc giảm thuế sẽ chỉ có lợi cho một bộ phận người có thu nhập cao. Mục đích trong tờ trình của Chính phủ là giải quyết khó khăn cho người có thu nhập thấp, trong khi đó, lại thực hiện giảm thuế cho người có thu nhập cao là không hợp lý.

Nhìn chung, Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội đồng tình với phương án miễn toàn bộ số thuế thu nhập cá nhân với các đối tượng đã được giãn thuế trong 6 tháng đầu năm nay.

Các tranh luận trái chiều chủ yếu xung quanh phương án tiếp tục miễn, giảm thuế 6 tháng còn lại.

Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh cho hay, theo dự kiến, từ 1/7/2009, đề nghị cho miễn thuế đến hết năm 2010 với các cá nhân có thu nhập từ đầu tư, chuyển nhượng vốn (bao gồm cả chuyển nhượng chứng khoán), từ bản quyền, nhượng quyền thương mại.

Đối với thu nhập từ kinh doanh, từ tiền lương, tiền công của cá nhân (đa số là cán bộ, công chức, người kinh doanh có thu nhập trung bình), đề nghị cho giảm thuế thu nhập cá nhân 6 tháng cuối năm với mức 200.000 đồng/tháng.

Người nào có số thuế phải nộp cao hơn số tiền trên sẽ phải nộp phần thuế cao hơn.

Như vậy, theo kiến nghị của Bộ Tài chính, chỉ còn lại một số đối tượng phải nộp thuế. Đó là những người có thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, trúng thưởng, thừa kế, quà tặng.

Bộ Tài chính dự kiến, theo phương án này, thu ngân sách nhà nước sẽ giảm 6.500 - 6.800 tỷ đồng.

Chuyển nhượng chứng khoán: Miễn thuế hết năm 2010

Đa số thành viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách đồng tình với phương án tiếp tục miễn thuế với thu nhập từ đầu tư và chuyển nhượng vốn trong năm 2009 và cả 2010. Lý do, như Bộ Tài chính đã giải trình, là từ đầu năm 2008 đến nay, thị trường chứng khoán liên tục suy giảm, dẫn đến hoạt động đầu tư vốn cũng suy giảm theo. Nhiệm vụ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước gặp nhiều khó khăn.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách đã "bác" phương án tiếp tục miễn, giảm thuế cho các đối tượng còn lại trong 6 tháng cuối năm.

Lý do đưa ra là vì, luật thuế thu nhập cá nhân đã quy định ngưỡng chịu thuế (thu nhập từ 4 triệu đồng/tháng sau khi đã giảm trừ gia cảnh). Ở nước ta, những người nộp thuế là người có thu nhập cao, số lượng không nhiều (khoảng 300.000 người).

Do đó, việc giảm thuế không mang ý nghĩa giải quyết khó khăn cho người phải nộp thuế, không có tác động xã hội cao, lại không thực hiện được mục tiêu phân phối lại thu nhập cho người nghèo.

Hơn nữa, nếu vẫn tiếp tục giảm thuế cho 6 tháng cuối năm có nghĩa là tỷ lệ này cao hơn so với mức 50% số thuế phải nộp cả năm cho các đối tượng được giãn nộp và sẽ không tương thích với các loại thuế được miễn, giảm như thuế giá trị gia tăng (50%), thuế thu nhập doanh nghiệp (30%).

Đặc biệt, việc kéo dài miễn giảm thuế sẽ không bảo đảm tính hiệu lực và nghiêm minh trong việc thực thi luật đã được QH ban hành, tạo ra tiền lệ không tốt.

Tính kỹ hơn về xóa nợ thuế cho doanh nghiệp

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển cũng không đồng tình với 4 đề xuất mới nhất mà Bộ trưởng Vũ Văn Ninh trình về bổ sung các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm thuế giá trị gia tăng và xóa, giãn tiền thuế, tiền phạt chậm nộp thuế.

Theo Bộ Tài chính, hiện có nhiều DN gặp khó khăn về tài chính còn nợ thuế trước ngày 1/7/2007 và những đối tượng gặp khó khăn do suy giảm kinh tế trong năm 2008 - 2009 còn nợ thuế đã bị tính phạt chậm nộp. Đến nay, số tiền phạt phát sinh rất  lớn nhưng DN không có khả năng trả.

Bộ Tài chính để xuất cho giãn nộp hoặc gia hạn nộp thuế từ 1 - 2 năm. Đối với cơ sở kinh doanh có cam kết nộp hết các khoản nợ đọng thuế trong năm 2009 thì cho xóa các khoản tiền phạt chậm nộp đã tính trước đây.

Cũng liên quan đến Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi thời gian quyết toán đối với tập đoàn, tổng công ty lớn hạch toán tập trung. Cụ thể, luật hiện hành quy định doanh nghiệp phải quyết toán thuế chậm nhất là ngày thứ 90 kể từ ngày kết thúc năm tài chính.

Tuy nhiên, đối với các tập đoàn, tổng công ty lớn có nhiều đơn vị phụ thuộc, ở các địa phương khác nhau thì 90 ngày là không đủ, vì vậy, Bộ Tài chính dự kiến nâng lên 180 ngày.

Không đồng tình với các đề xuất trên, ông Phùng Quốc Hiển giải thích, nếu bổ sung thì sẽ phải sửa ba luật: Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Luật quản lý thuế, trong khi ba luật này mới có hiệu lực 1 năm. Để sửa ba luật, Quốc hội không thể ra Nghị quyết mà phải ban hành một luật riêng điều chỉnh ba luật. Vì thế, ông Hiển đề nghị Bộ Tài chính nên tính toán kỹ hơn.

Chiều nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ thảo luận về vấn đề này. Sau đó, tại kỳ họp sẽ khai mạc ngày 20/5 tới, Quốc hội sẽ thảo luận kỹ, trước khi thông qua.

• Lê Nhung