- Làm việc với tiểu ban Nội dung, Ủy ban quốc gia ASEAN 2010 của Việt Nam sáng nay 23/12, Tổng thư kí Surin Pitsuwan mong muốn bên cạnh các cơ chế hiện có, Việt Nam và Ban Thư kí ASEAN sẽ xây dựng cơ chế làm việc trong tình huống khẩn cấp, từ đó Ban thư kí có thể làm việc hiệu quả và ngay lập tức với Việt Nam để có được quyết định của Việt Nam trong thời gian ngắn.

Điều Ban thư kí ASEAN cũng như các nước thành viên ASEAN mong muốn là nước Chủ tịch Việt Nam sẽ cho chúng tôi biết Việt Nam muốn làm gì trong năm 2010, đâu là các vấn đề ưu tiên của Việt Nam, ông Surin cho hay.

Tổng thư kí ASEAN Surin Pitsuwan.

Ông Surin hi vọng Việt Nam sẽ sớm đưa ra các ưu tiên, thách thức của từng vấn đề và chính sách để xử lý chúng.

Tổng thư kí ASEAN lưu ý năm 2010, Việt Nam sẽ phải cùng ASEAN đối mặt với 4 thách thức cơ bản. Một là, thúc đẩy thông qua và triển khai các cam kết của ASEAN. Hiện nay, ASEAN có hơn 120 thỏa thuận, thế nhưng chỉ 70% số đó được thông qua và đi vào triển khai.

Hai là, làm thế nào để đạt được kì vọng của các đối tác đối thoại của ASEAN. Đã có 30 quốc gia cử Đại sứ tại ASEAN và các nước đều kì vọng Việt Nam trên tư cách một khối thống nhất là thị trường cho hàng hóa, du lịch cũng như giáo dục của các nước. Thành công của ASEAN cũng là cách để ASEAN giúp các đối tác thành công.

Tổng thư kí lưu ý, Việt Nam đang ở vị thế cao và được thế giới đặt lòng tin và kì vọng.Thậm chí, Canada, nước chủ nhà của G20 sắp tới còn tuyên bố, “nếu đại diện ASEAN vắng mặt tại G20 thì đồng nghĩa với thất bại của Canada”.

Việt Nam và ASEAN cần thấy rõ vị thế của mình và hoạt động để đáp ứng mong mỏi ấy của thế giới. Theo ông Surin, điều này gắn chặt với việc triển khai sáng kiến hội nhập ASEAN (IAI).
Năm 2010, chúng ta có thể mời 30 đối tác đối thoại đến Việt Nam để trao đổi, nhưng để làm được, Việt Nam cùng Ban thư kí ASEAN phải làm rõ những mục tiêu, thách thức của hội nhập, cũng như khả năng can dự của các nước đối tác.

“Việt Nam và ASEAN cần làm rõ điều chúng ta mong muốn từ các nước đối tác là gì, và chúng ta khuyến khích, cho phép họ tham gia hội nhập đến mức độ nào”, ông Surin nói.

Ba là, cần thúc đẩy hội nhập kinh tế nội khối ASEAN, nâng tỉ trọng thương mại nội khối lên 30-35% thay vì 25% như hiện nay. “Đây là yếu tố tiên quyết cho sự cạnh tranh của ASEAN với phần còn lại của thế giới”, ông Surin lưu ý.

“Nếu thất bại trong hội nhập để tạo nên một thị trường chung, ASEAN sẽ thất bại trong cuộc cạnh tranh với các đối thủ cạnh tranh đang lên như Trung Quốc, Ấn Độ”, Tổng thư kí lưu ý.

Mỗi người dân ASEAN phải cảm nhận được lợi ích từ việc xây dựng một thị trường chung, cơ hội để họ có nhiều những lựa chọn khôn ngoan… trong ASEAN.

Bốn là, Việt Nam cần dẫn dắt ASEAN thúc đẩy quan hệ đa dạng và đầy thách thức với EU, nhất là khi tổ chức này thay đổi cấu trúc.

Tổng thư kí ASEAN cũng kì vọng, trong năm chủ tịch của Việt Nam, ASEAN sẽ tăng cường quan hệ nhân dân, có nhiều các trao đổi văn hóa, giáo dục, tạo không gian rộng hơn để người dân ASEAN hưởng lợi từ quá trình hội nhập khu vực.

Ông Surin mong Việt Nam sẽ sớm tuyên bố quan điểm của mình trên tư cách Chủ tịch của ASEAN với cộng đồng thế giới.

Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh cho hay, trong Thông điệp đầu năm 2010 của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Việt Nam sẽ chuyển thông điệp của nước Chủ tịch ASEAN tới toàn thế giới.

Tại cuộc gặp sau đó giữa Tổng thư kí ASEAN và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Kiêm, Phó Thủ tướng cho hay “Việt Nam sẽ cố gắng hết sức để tổ chức thành công hội nghị”.

Dự kiến, Hội nghị thượng đỉnh ASEAN sẽ diễn ra vào tháng 4/2010. Vào tháng 10 cùng năm, hai hội nghị thượng đỉnh quan trọng cũng được tổ chức: Hội nghị ASEAN và các đối tác đối thoại và Hội nghị thượng đỉnh ASEAN với Liên hiệp quốc.

Trước đó, Hội nghị ngoại trưởng không chính thức sẽ diễn ra vào tháng 1/2010 tại Đà Nẵng, là sự khởi đầu của năm ASEAN tại Việt Nam.

• Phương Loan