- Ngày 25/3 (giờ địa phương), Hội Địa lý quốc gia Mỹ cập nhật quyết định mới nhất liên quan đến quần đảo Hoàng Sa, sau khi Ủy ban Chính sách bản đồ của Hội họp bàn cụ thể.

Trung tuần tháng 3, Hội Địa lý quốc gia Mỹ liên tục nhận được phản ứng của độc giả Việt Nam, Bộ Ngoại giao và Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) liên quan đến bản đồ thế giới trực tuyến do Tạp chí National Geographic Society phát hành.

Trong các bản đồ đó, quần đảo Hoàng Sa, mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền không thể chối cãi, có chữ “China” (Trung Quốc). 

Quần đảo Hoàng Sa được thể hiện trên bản đồ khu vực của Hội Địa lý quốc gia Mỹ vào thời điểm hiện nay (chưa được điều chỉnh).

Phía Việt Nam cho rằng đây là "việc làm sai trái xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam" đối với quần đảo này yêu cầu "sửa lỗi".

Trong phản hồi đầu tiên ngày 18/3, Hội địa lý Quốc gia Mỹ cho hay "đã xem xét lại vấn đề một cách cẩn trọng và nhận ra rằng chỉ đơn giản sử dụng cái tên Trung Quốc kèm với chữ "China" để phụ chú mà không có sự giải thích thêm nào có thể dẫn tới việc hiểu sai và diễn dịch sai".

Tổ chức này cũng cho hay trong tương lai "hoặc sẽ cung cấp đầy đủ những thông tin kèm theo trên các bản đồ khác, hoặc sẽ không chú thích thêm".

Sau cuộc họp của Ủy ban Chính sách bản đồ để bàn thảo cụ thể hơn về vấn đề  này, ngày 25/3, Hội Địa lý quốc gia Mỹ đã có quyết định cuối cùng.

"Dựa trên các thông tin và nghiên cứu sẵn có tốt nhất, Ủy ban muốn có một phán quyết độc lập về những thay đổi hoặc là làm rõ về bản đồ của Hội này cũng như chỉnh sửa bất kỳ lỗi nào".

Hội Địa lý quốc gia Mỹ quyết định, việc ghi chú bản đồ đối với quần đảo Hoàng Sa sẽ tuân theo quy ước: Với các bản đồ thế giới tỉ lệ nhỏ: sử dụng tên gọi quy ước "Paracel Islands", bỏ thông tin về chủ quyền.

Với các bản đồ khu vực, các châu lục và bản đồ từng phần tỉ lệ lớn hơn, sẽ sử dụng tên gọi quy ước Paracel Islands, mở rộng thông tin về chủ quyền cụ thể hơn: Chiếm đóng (occupied) bởi Trung Quốc năm 1974, với tên gọi Xisha (Tây Sa), tuyên bố chủ quyền bởi Việt Nam với tên Hoàng Sa.

Như vậy, trên bản đồ thế giới, chữ "China" dưới quần đảo Hoàng Sa (Paracel Islands) sẽ bị xóa. Với bản đồ khu vực, cụm từ "quản lý bởi Trung Quốc" sẽ được thay thế bằng cụm từ "chiếm đóng bởi Trung Quốc" với nhiều thông tin cụ thể hơn. Tên gọi chính thức của quần đảo cũng được sử dụng theo tên gọi thông lệ quốc tế Paracel Islands, chứ không phải Xisha (Paracel Islands) như trước.

Hiện nay, trên trang mạng của Hội Địa lý quốc gia Mỹ, quy ước này vẫn chưa được thực hiện.

Tuy nhiên, Hội này cho hay, những quy ước ghi chú này cũng sẽ được áp dụng với bản in các bản đồ tương lai của Hội Địa lý quốc gia Mỹ và sẽ được thể hiện trên bản đồ điện tử trong thời gian sắp tới. 

• Phương Loan