(VietNamNet) - Loại bỏ tham nhũng không phải là chuyện quá khó vì các nước đã làm từ lâu rồi và rất nhiều nước đã thành công, giờ chúng ta chỉ cần áp dụng, vận dụng những kinh nghiệm của họ, không cần phải nghiên cứu, bàn luận nhiều.

Tham nhũng tại VN sẽ bị triệt tiêu nếu...

Nếu tham nhũng nảy sinh từ công trình xây dựng, cần công khai tài chánh và kỷ thuật thiết kế, thuê cơ quan giám sát và bắt buộc phải có bảo hiểm và bảo đảm chất lượng trong thời gian sử dụng. 

Nếu trong thời gian sử dụng có vấn đề kỹ thuật xảy ra thì chủ đấu thầu công trình đó phải bồi thường. Người hay cơ quan nhận giám sát sẽ chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu lổi do giám sát không kỹ để sai sót.

Bảo hiểm cũng là một trong những cơ quan giám sát hiệu qủa bởi vì nếu làm không đúng thì cơ quan này sẽ không bán bảo hiểm và nếu có họ sẽ không đền cho nên chủ thầu công trình buộc phải thực hiện công trình tốt để được mua bảo hiểm. Công trình hoàn tất mà không có giấy bảo hiểm, không có giấy sát định đã được giám sát đúng tiêu chuẩn kỹ thuật thì coi như chưa xong. Công trình xây dụng không tốt kéo dài quá hạn định sẽ bị bồi thường và cho vào hồ sơ xấu của chính phủ. Một cơ quan, công ty mà bị điểm xấu như vậy sẽ tự mình bị triệt tiêu cơ hội cho nên tham nhũng sẽ không thể xảy ra trong những công trình xây dựng.

Tham nhũng trong hành chánh? Cơ chế "một cửa" là một cách giải quyết khá triệt để tham nhũng trong cơ chế thủ tục của chính phủ. Chỉ một cửa thôi thì người dân chỉ việc khiếu nại chỉ một người một cơ quan thụ lý hồ sơ thôi, như vậy sẽ ít rắc rối. Mọi hồ sơ nộp vào phải có form “mẫu” điền vào rõ ràng và chính xác. Cơ quan nhận hồ sơ phải có thư phúc đáp hứa thời gian bao lâu kể từ khi nhận đơn. Quá trình làm hồ sơ chỉ do cơ quan hay dịch vụ nhận hồ sơ lo từ A đến Z thì người dân không phải gặp ai nhiều trong quá trình tiến hành làm thủ tục thì không có chuyện phiền hà sách nhiểu hay vòi tiền tham ô.

Tham nhũng trong đấu thầu? Tất cả hồ sơ giao cho máy vi tính xử lý mọi thông tin được máy vi tính tiếp nhận công khai cho tất cả cơ quan hay công ty đấu thầu đều biết. Khi công bố kết quả đấu thầu ai thắng điều do máy vi tính chọn cả. Có như vậy mới không thiên vị hay nhận hối lộ được và sự công bằng cho mọi người thầu công trình. Tham nhũng cũng sẽ không có đất nảy sinh.

Ngoài ra, tham nhũng sẽ bị triệt tiêu nếu chúng ta thực hiện được những việc sau:

Thứ nhất, công bố số điện thoại nóng và điạ chỉ email, website của cơ quan chống tham nhũng khắp nơi, dễ nhìn, dễ thấy. Ngày giờ tiếp nhận đơn tố cáo được ghi nhận và thư trả lời cám ơn để chứng thực cơ quan chống tham nhũng đã nhận được thông tin để sau này phải chịu trách nhiệm nếu không truy tố vụ án, gây thiệt hại đến người dân hay đất nước.

Thứ hai, phát triển ngành luật. Bị trễ hợp đồng, trễ nải giấy tờ, bị quấy nhiễu và phân biệt đối xử..., tất cả mọi chuyện đều giao cho luật sư xử lý. Đúng sai sẽ được phân định ở tòa án, bắt kẻ tham nhũng, quấy nhiễu bồi thường thiệt hại hoặc đi tù. Thử hỏi ai dám kiếm chuyện đòi tiền tham nhũng.

Thứ ba, nâng cao nhận thức của dân về luật pháp. Tham nhũng sẽ bị tiêu diệt nếu người dân hiểu biết về luật pháp. Như vậy cần phải có kênh truyền hình giải thích pháp luật và chỉ dẫn cách xử lý. Khi người dân hiểu luật và biết cách tự bảo vệ mình rồi thì họ sẽ không sợ bị quấy nhiễu hay làm khó dễ nữa.

Thứ tư, Chính phủ có những phiên toà miễn phí cho dân nghèo xử lý những vụ án nhỏ do những luật sư mới ra trường hay thực tập thụ lý. Như vậy mỗi xã, mỗi huyện đều có luật sư giải quyết vấn đề cho dân một cách công khai và công bằng theo hiến pháp và pháp luật. Chính phủ áp dụng những điều trên sẽ đem lại sự công bằng xã hội, tạo niềm tin trong nhân dân. Khi xã hội công bằng, bình yên trong cuộc sống thì đất nước khỏe mạnh không bị bệnh tham nhũng hành hạ là phúc cho muôn dân, là đòn bẩy để Việt Nam nhanh chóng "cất cánh".

• Phạm Chí Quyết (California 7/28/2006)