(VietNamNet) - Theo dự kiến, tháng 9/2004 vụ kiện da cam sẽ đưa ra phán quyết sơ bộ. Nhân ngày vì nạn nhân chất độc da cam 10/8, VietNamNet đã có cuộc phỏng vấn PGS.TS Trần Xuân Thu, Phó Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN.
 |
|
PGS.TS Trần Xuân Thu, Phó Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN |
Ảnh hưởng của dioxin đến môi trường, con người đã quá rõ ràng, để đem lại công bằng cho những nạn nhân này
ngày 30/1, đại diện cho các nạn nhân có cùng loại bệnh do chất độc da cam/dioxin và Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN đã đưa đơn kiện tới tòa án Liên bang Mỹ ở quận Brooklyn, bang New York. Theo đó, các công ty hóa chất của Mỹ bồi thường thiệt hại về sức khỏe do chất độc hóa học của các công ty này sản xuất đã sử dụng trong cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam.- Thưa PGS.TS, vụ kiện đã bắt đầu được gần 9 tháng, đến thời điểm này chúng ta đã thu được những kết quả gì?
- Ngay sau khi vụ kiện bắt đầu, các cá nhân, đoàn thể đã có nhiều việc làm ủng hộ nạn nhân chất độc da cam/dioxn, ghi tên vào danh sách ủng hộ nạn nhân này. Ngoài ra, chúng ta còn nhận được sự đồng tình của những người Mỹ và người dân ở nhiều nước trên thế giới. Vừa qua, đoàn luật sư Mỹ do bà Jeanne Ellen Mier làm trưởng đoàn đã sang VN làm việc với Hội Nạn nhân chất độc da cam VN và tiếp xúc với các nạn nhân chất độc da cam ở một số địa phương nhằm thu thập thêm chứng cứ cho vụ kiện. Hiện nay, việc thu thập thêm thông tin chi vụ kiện vẫn đang được tiếp tục. Đây là vụ kiện dân sự đầu tiên của các nạn nhân chất độc da cam/dioxin ở VN nên chúng ta phải chuẩn bị rất cẩn thận.
- Chúng ta đã có đầy đủ chứng cứ, vậy tại sao không tiến hành vụ kiện sớm hơn, thưa ông?
|
* 10/8 - Ngày vì nạn nhân chất độc da cam VN |
- Đây là vụ kiện lớn không thể ''một sớm một chiều'' giải quyết xong. Vụ kiện có thể kéo vài năm cũng có thể hàng chục năm. Dù bất cứ khó khăn nào, chúng ta cũng theo đuổi đến cùng để đem lại công bằng cho những nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Ngay cả những luật sư Mỹ cũng quyết tâm với vụ kiện này. Đoàn Luật sư Mỹ đã quyên bố ''chúng tôi có động lực và lòng tin vào vụ kiện''. Vụ kiện có thể kéo dài, đ
òi hỏi chúng ta phải có bước đi cụ thể và quyết liệt hơn để giành thắng lợi. Công việc mới bắt đầu nên phía VN cần phải làm nhiều việc nữa để bác bỏ tất cả những ý kiến chối cãi của phía Mỹ.- Nói như vậy có nghĩa là chúng ta đang có nhiều thuận lợi?
- Hiện nay, ta đang có 3 điểm thuận lợi khi tiến hành vụ kiện. Thứ nhất, là cơ sở khoa học xác định nạn nhân, bệnh tật mà nạn nhân mắc phải do chất độc dioxin đã rõ ràng hơn nhiều so với mấy năm trước nhờ sự tiến bộ của khoa học. Mỹ đã công nhận có 13 bệnh do dioxin gây ra. VN cũng chứng minh các nạn nhân bị nhiễm 13 bệnh này. Ngoài ra, những nạn nhân này còn mắc nhiều bệnh khác do tác động của chất độc dioxin lên hệ miễn dịch khiến tần suất mắc bệnh thông thường của nạn nhân chất độc dioxin cũng cao hơn bình thường.
 |
| Còn hàng trăm nghìn trẻ em VN đang phải chịu nỗi đau da cam. |
Thứ hai, chúng ta có được những kinh nghiệm quý báu rút ra từ vụ kiện của các cựu chiến binh Mỹ kiện các công ty sản xuất chất độc chứa dioxin diễn ra trước đây. Nhờ có vụ kiện trước của cựu chiến binh Mỹ mà phía VN xác định rõ hơn chất độc được rải ở những địa điểm nào, tác động đến con người như thế nào với số tài liệu thu được hơn 600.000 trang.
Thứ ba, dư luận đang ủng hộ vụ kiện rất mạnh mẽ. Dư luận trong và ngoài nước ủng hộ nhiệt tình cho vụ kiện này. Ngay cả Mỹ, các cựu chiến binh, những người từng phản đối chiến tranh rất ủng hộ vụ kiện. Bằng chứng là họ đang làm nhiều việc để giúp đỡ các nạn nhân da cam/dioxin VN trong vụ kiện này.
Bên cạnh đó cũng còn những khó khăn mà chúng ta phải vựợt qua. Đây là vụ kiện tập thể của người VN kiện các công ty hoá chất Mỹ lại diễn ra trên đất Mỹ, theo luật pháp Mỹ với các thẩm phán là người Mỹ.
- Đến nay, lượng doxin được xác định cũng khác nhau. Vậy đâu là số liệu đúng?
|
* ''Thắng và thua không có nghĩa là đã kết thúc'' |
- Theo số liệu của Hội Chữ thập đỏ, ở VN có khoảng 150.000 trẻ em bị ảnh hưởng chất da cam, trong thời chiến có khoảng 3 triệu người bị nhiễm độc và ít nhất có 1 triệu người sức khỏe bị ảnh hưởng trầm trọng. Số lượng dioxin trong hồ sơ chúng ta đưa ra là 366kg. Thực ra cũng có nhiều cách tính, có tài liệu tính lên tới gần 600kg.
- Theo thông tin của Hội thì phía các công ty bên Mỹ đã có những động tĩnh gì?
- Điều này thì rất khó nói, bởi họ có quan điểm riêng. Và đây là những điều bí mật không thể biết trước được. Tuy nhiên, theo chúng tôi phía các công ty rất cẩn thận. Có thể họ sẽ đến tận VN để tìm hiểu cụ thể như gặp gỡ các nạn nhân.
- Chúng ta có tính đến trường hợp vụ kiện không thành công không?
- Chúng tôi chưa nghĩ đến tình huống này. Nếu không đủ cơ sở thì chúng ta không dám kiện, còn nếu đã theo đuổi thì phải có lòng tin.
- Xin cảm ơn ông!
-
Lệ Hà
thực hiện
