(VietNamNet) - Chiều 28/2, tại buổi công bố cuốn sách về hậu quả chất độc da cam tại VN vừa được phát hành tại Pháp hôm 26/2, ông Andrew Wells-Dang, Đại diện Quỹ Hoà giải và Phát triển (Mỹ) cho biết, Quỹ này đã kêu gọi Mỹ thừa nhận trách nhiệm về hậu quả do sử dụng chất độc da cam.

Cuốn sách đề cập đến thực trạng tình hình chất độc da cam/ dioxin tại Việt Nam, quy mô của các tổn thất trên phương diện sức khoẻ, môi trường và cung cấp một vài định hướng về triển vọng đối với môi trường, sức khoẻ, xã hội, pháp lý... Sách tập hợp bài viết của các khoa học uy tín từ Mỹ, Pháp, Việt Nam, được phát hành ngay trước thời điểm diễn ra phiên tranh tụng đầu tiên về vụ kiện chất độc da cam/dioxin tại Toà án Brooklyn, New York và hai tuần trước khi Hội nghị Quốc tế về hậu quả chất độc phát quang rải ở VN tổ chức tại Paris

Bình luận về phiên tranh tụng sắp diễn ra, ông Andrew Wells Dang nói: "Phiên tranh tụng này là một bước đi lịch sử nhằm hướng tới tính trách nhiệm và hỗ trợ nhân đạo cho những người bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam. Gia đình của những người lính và dân thường các bên trong Chiến tranh VN đã mong chờ ngày này từ rất lâu. Chúng ta không biết liệu kết quả vụ kiện sẽ như thế nào nhưng chúng ta hy vọng rằng các nguyên đơn sẽ có cơ hội đầy đủ để trình bày bằng chứng của họ tại toà. Theo tôi, toà án Mỹ đã chấp thuận xem xét vụ kiện tương tự của các cựu chiến binh Mỹ thì họ cũng sẽ ủng hộ vụ kiện của Việt Nam. Tôi nghĩ rằng, về lâu dài chính phủ Mỹ và các công ty  Mỹ nên có trách nhiệm giúp đỡ các nạn nhân chất độc da cam VN”.

Tại buổi giới thiệu cuốn sách do Hội Hữu nghị Việt - Pháp tổ chức, ông Andrew Wells-Dang, Đại diện Quỹ Hoà giải và Phát triển (Mỹ) cho biết quỹ này đã ra lời kêu gọi Chính phủ Mỹ và những công ty hoá chất đã sản xuất chất độc da cam/ dioxin trong thời gian chiến tranh thừa nhận trách nhiệm về những hậu quả không lường trước đối với sức khoẻ con người và môi trường do việc sử dụng chất độc này.

Theo ông Andrew Wells Dang, hiện dư luận Mỹ đang dấy lên phong trào vận động, đòi Chính phủ Mỹ và các công ty hoá chất thừa nhận trách nhiệm của mình. Bên lề phiên tranh tụng đầu tiên về vụ kiện da cam, Quỹ Hoà giải và Phát triển đang phối hợp với Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN phát động chiến dịch vận động dư luận Mỹ ủng hộ vụ kiện.

Trong vòng 10 ngày, Giáo sư Phan Thị Phi Phi, nguyên đơn sẽ tham dự phiên tranh tụng tối 28/2 (theo giờ VN) có nhiều cuộc nói chuyện tại các trường ĐH Mỹ nổi tiếng như trường Chính trị và Quản lý Kenedy (thuộc ĐH Harvard), trường ĐH New York, ĐH Columbia, ĐH Bates. Sau đó, ngày 7/3, bà Phi Phi sẽ đến Washington DC và diễn thuyết tại Bàn tròn Đông Dương được tổ chức hàng tháng. Toàn bộ các hoạt động này do Quỹ Hoà giải và Phát triển tài trợ.

Ông Trần Xuân Thu Tháng trước, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã gửi thư cho Toà án Liên bang Brooklyn, yêu cầu thẩm phán bác đơn kiện của phía VN với lý do các đơn kiện đã hết thời hiệu và các công ty hoá học Mỹ sản xuất chất da cam/dioxin theo yêu cầu của chính phủ Mỹ nên không phải chịu trách nhiệm. Ông Trần Xuân Thu, Phó Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN cho biết Hội đã chuẩn bị đầy đủ các lý lẽ để bác bỏ lập luận của Bộ Tư pháp và các luật sư bị đơn Hoa Kỳ.  "Họ cho rằng, thời kỳ Mỹ cấm vận VN không cản trở việc khiếu kiện, nhưng thực tế, trong giai đoạn này, không một công dân VN nào có thể nhờ các luật sư Mỹ tiến hành vụ kiện. Điểm thứ hai quan trọng hơn là, những sự việc đang diễn biến thì không có thời hiệu. Mà rõ ràng là hậu quả chất độc da cam do Mỹ để lại tại VN vẫn đang tiếp diễn, kéo dài từ năm này qua năm khác. Vì thế sự việc này không thể tính được thời hiệu ngày nào là hết. Các công ty hoá chất Mỹ phải có trách nhiệm đối với sản phẩm của mình trong bất cứ trường hợp nào. Hơn nữa, chúng tôi khẳng định những thoả thuận của các công ty hoá chất Mỹ với chính phủ mang tính chất thương mại". Ông Thu cho rằng có thể vụ kiện sẽ không dừng lại ở phiên tranh tụng mà kéo dài vài năm hoặc hàng chục năm nhưng phía VN sẽ theo kiện đến cùng.

• Việt Lâm