Gỡ rối mạng (Network Troubleshooting) là một vấn đề rất quan trọng trong việc quản lý mạng ngày nay, sau đây tôi xin cung cấp một số công cụ được dùng để gỡ rối cho các router bằng việc sử dụng các lệnh tham chiếu tới mô hình OSI.

Các sự cố thường xảy ra trên các mạng IP là kết quả của các lỗi trong lược đồ định địa chỉ. Điều quan trọng là kiểm tra cấu hình địa chỉ của bạn trước khi tiếp tục các bước cấu hình tiếp theo. Việc kiểm tra cơ bản một mạng nên thực hiện theo thứ tự từng lớp của mô hình tham chiếu OSI đến lớp kế tiếp.

Việc kiểm tra được trình bày trong bài sẽ tập trung trên các hoạt động mạng tại một lớp được chỉ định trong mô hình OSI. Chủ yếu chúng tôi đề cập đến việc kiểm tra các lớp thấp của mô hình này (L1, L2 và L3). Việc kiểm tra các bạn nên theo thứ tự kiểm tra từ lớp 1 đến lớp 2 và cuối cùng là lớp 3.

 Sử dụng lệnh show interfaces: để kiểm tra lớp vật lý và lớp liên kết dữ liệu

•  Phần cứng – như các cáp, đầu nối và giao tiếp – phải tạo nối kết thực sự giữa các thiết bị.
•  Phần mềm là các thông điệp – như các keepalive messages, thông tin điều khiển, thông tin người dùng - được chuyển qua lại giữa các thiết bị kế cận. Thông tin này là dữ liệu được chuyển qua giữa hai giao tiếp router nối kết nhau.

Khi bạn kiểm tra lớp vật lý và lớp liên kết dữ liệu hãy thử đặt các câu hỏi như:

•  Có tín hiệu phát hiện sóng mang (Carrier Dectect Signal) không?
•  Liên kết vật lý giữa các thiết bị có tốt không?
•  Các thông báo tình trạng đang hoạt động có nhận được không?
•  Các gói dữ liệu có được truyền qua liên kết vật lý không?

Một trong các phần tử cơ bản nhất của kết quả xuất ra từ lệnh show interfaces serial là hiển thị trạng thái đường dây (line) và các trạng thái giao thức liên kết dữ liệu.

Trạng thái đường dây (line status) được kích hoạt bởi tín hiệu phát hiện sóng mang (CD), và liên hệ tới trạng thái lớp vật lý. Tuy nhiên giao thức đường dây (line protocol) được kích hoạt lên bởi các keepalive frame, sẽ liên hệ đến việc tạo frame liên kết dữ liệu.

Kiểm tra lưu thông thời gian thực với trình gỡ rối debug:

Router chứa cả phần mềm và phần cứng trợ giúp trong việc tìm ra các sự cố down mạng.

Lệnh debug privileged EXEC khởi động màn hình console về các sự kiện mạng được chỉ định trong tham số. Sử dụng lệnh terminal monitor để chuyển ngõ ra debug đến đầu cuối đang chạy phiên telnet. Debug có thể cho các bạn biết nhiều chi tiết về việc gửi các bản tin routing update, nhận biết được metric của các đường đi trên mạng, do đó có thể nhận biết được trạng thái của các interface và các Router.

Kiểm tra lớp mạng với lệnh ping

Như một công cụ trợ giúp chẩn đoán cầu nối mạng căn bản, nhiều giao thức mạng hỗ trợ một giao thức phản hồi (echo). Các giao thức phản hồi được dùng kiểm tra các gói giao thức có đang được định tuyến không.

Lệnh ping gởi một gói đến host đích và đợi gói phúc đáp từ host đích này. Kết quả từ giao thức phản hồi giúp đánh giá về độ tin cậy của đường dẫn tới host (path-to host), thời gian trễ trên đường dẫn, host có được tiếp cận hay không hoặc đang thực hiện chức năng. Bạn có thể dùng lệnh ping để chẩn đoán tính nối kết mạng căn bản.

Ping sử dụng ICMP (Internet Control Message Protocol). ICMP cung cấp cho bạn khả năng chẩn đoán nối kết mạng căn bản.

Sử dụng ping xxx.xxx.xxx.xxx (xxx là các số thập phân thể hiện địa chỉ IP của đích mà bạn muốn ping) gửi gói ICMP đến host được chỉ định và đợi gói hồi đáp từ host đó. Bạn có thể ping với tên host của router với điều kiện bạn phải có bảng tìm kiếm host tĩnh trên router hoặc máy chủ DNS để phân giải tên thành các địa chỉ IP.

Kiểm tra lớp mạng với lệnh trace

Lệnh trace là công cụ lý tưởng cho việc nhận biết nơi dữ liệu đang được gởi vào trong mạng. Lệnh trace tương tự với lệnh ping, chỉ khác ở chỗ thay vì kiểm tra tính kết nối giữa đầu cuối đến đầu cuối (end- to- end), trace kiểm tra trong bước dọc theo đường truyền. Hoạt động này có thể được tiến hành ở user EXEC hoặc privileged EXEC.

Lệnh trace sử dụng ưu điểm của thông báo lỗi phát ra bởi router khi một gói vượt quá thời gian sống (TTL- Time To Live). Lệnh trace gởi đi vài gói và hiển thị thời gian hành trình của mỗi gói. Lợi ích của lệnh trace là báo cho biết router nào trong đường dẫn là router cuối cùng có thể đạt đến. Điều này được gọi là sự cô lập lỗi.

Kiểm tra lớp mạng với lệnh show ip route

Router cung cấp một số công cụ mạnh để tìm kiếm tại lớp mạng. Bạn có thể nhìn thấy bảng định tuyến thực sự các hướng dẫn mà router dùng để xác định làm thế nào để dẫn dắt lưu lượng tải xuyên qua mạng.

Kiểm tra căn bản kế tiếp cũng tập trung trên lớp mạng. Sử dụng lệnh show ip route để xác định một mục bảng định tuyến có tồn tại không ứng với mạng đích.

• Bachkhoa Networking Academy Tư vấn