Trên mạng có rất nhiều phần mềm có thể tải về sử dụng miễn phí, nhưng đi kèm với chúng thường là phần mềm gián điệp (spyware)  đầy phiền toái. Tuy nhiên, cũng có những phần mềm không chứa spyware, cũng không yêu cầu người dùng trả tiền sau một thời gian dùng thử. Website VNUnet.com của tập đoàn truyền thông VNU (Hà Lan) đã đưa ra 30 phần mềm miễn phí và an toàn sau đây được chia thành năm phần theo chức năng: Công cụ Windows, truyền thông, công cụ Internet, phần mềm sáng tạo và chương trình văn phòng.

Người dùng Internet trên thế giới hiện nay đang có điều kiện để tiếp cận và sử dụng nhiều phần mềm hữu dụng.

Công cụ Windows

- Eraser: 2,6MB

Khi người sử dụng xóa một tập tin trên máy tính, nó không thực sự mất đi. Hệ thống chỉ đơn giản nhận được lệnh "quên" vị trí của tệp dữ liệu, nhưng sẽ vẫn hiện ra nếu ai đó tìm kiếm. Eraser có thể loại bỏ hoàn toàn tập tin bằng cách ghi đè dữ liệu lên ổ cứng. Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng chương trình, bởi một khi tập tin đã mất, sẽ không bao giờ khôi phục lại được.

- TweakUI: 148KB

Giao điện người dùng UI (user interface) của Windows là Desktop, chương trình quản lý các tập tin và cung cấp cái nhìn tổng quan về hệ thống. TweakUI cho phép người dùng dễ dàng thay đổi Desktop và hiển thị các thiết lập để Windows trông đẹp mắt hơn. Nó cũng khắc phục được tình trạng hiển thị những biểu tượng (icon) không phù hợp.

- IR Assistant: 2,3MB

Tự động hóa những thao tác đơn giản với IR Assistant, công cụ cho phép tạo ra các macro. Macro là chương trình bao gồm các ký tự gõ phím và một ngôn ngữ lệnh của trình ứng dụng, có thể xử lý tự động những công việc lặp  lại và tẻ nhạt như lưu và ghi dự phòng một tập tin và đĩa mềm... Nếu phải thường xuyên thực hiện một nhóm các động tác kết hợp nào đó, hãy tạo một macro và nó sẽ giúp xử lý mà chỉ cần nhấn một phím đơn.

- RegCleaner: 553KB

Registry là một bộ phận trong Windows dùng để theo dõi hầu hết các thiết lập liên quan đến hệ thống. Một số chương trình sau khi gỡ bỏ có thể vẫn để lại dấu vết trong Registry, nhưng RegCleaner có khả năng xóa hẳn chúng. Sử dụng chương trình thận trọng, và kích hoạt tính năng sao lưu dự phòng của Registry trước khi thực hiện một thao tác nào đó.

-Fresh Diagnose: 1,3MB

Rất nhiều thông tin có thể đang được chạy cùng lúc khiến máy tính của bạn hoạt động thiếu ổn định. Fresh Diagnose cho biết chính xác máy đang làm những gì. Nó sẽ phân tích hệ thống và các thao tác, đo lường tốc độ và khả năng vận hành trong một số thư mục.

- Unknown Devices: 400KB

Device Manager, một phần của Systems Properties Control Panel, thông báo cho người sử dụng biết những thiết bị nào đang được nối tới máy tính. Nhưng đôi khi, máy tính không thể nhận dạng thiết bị và khiến Windows gặp lỗi. Khi đó, công cụ Unknown Devices có thể kiểm tra và xác định thiết bị đó là gì.

- WinRAR: 1,1MB

Hầu hết các tập tin ở dạng nén lưu trữ trên máy tính đều theo định dạng Zip. Windows tự động quản lý loại tập tin này, song vẫn còn những công cụ khác đáng chú ý. Trong số đó là WinRAR, hoạt động với định dạng Rar, nhưng có khả năng xử lý tập tin Zip và một số chương trình ít phổ biến khác. Nó hoạt động nhanh, đơn giản và hiệu quả hơn những phần mềm tích hợp sẵn trong Windows.

Công cụ truyền thông

- Skype: 2,2-6,3MB

Một trong những phần mềm nằm trong nhóm công cụ truyền thông hữu dụng.

Đàm thoại qua Internet (VoIP) sẽ trở thành loại hình kinh doanh lớn trong vòng vài năm nữa, bởi nó giúp tiết giảm chi phí cho người sử dụng khi giao tiếp với bạn bè và gia đình từ xa. Skype là một trong những chương trình VoIP xuất hiện sớm và phổ biến nhất trên thế giới. Người sử dụng Skype có thể liên lạc miễn phí với nhau. Đồng thời, mức giá gọi từ máy vi tính tới điện thoại cố định, điện thoại di động và quốc tế cũng phải chăng.

- RSSOwl: 4,7MB

RSSOwl là công cụ mã nguồn mở dùng để tập hợp thông tin cho RSS (Really Simple Syndication - một chương trình chia sẻ thông tin thật đơn giản qua mạng Internet) và truyền tin tức theo định dạng Atom. Cài công cụ RSSOwl và chọn những website yêu thích, có chứa biểu tượng RSS Feed hoặc XML, rồi thực hiện theo hướng dẫn. Thông tin mới sẽ có thể được truy cập dễ dàng từ chương trình này mỗi khi website thay đổi dữ liệu.

- Trillian: 2,3MB

Dịch vụ nhắn tin nhanh hiện nay đã trở nên phổ biến với người sử dụng Internet, nhưng mỗi người lại chọn cho mình một chương trình riêng như MSN, Yahoo! hoặc AOL. Nhằm khắc phục tình trạng không tương thích, Trillian cho phép liên lạc với tất cả bạn bè chỉ qua một hệ thống đơn nhất. Nó hoạt động với AOL, MSN, Yahoo! Messenger, ICQ và IRC.

Công cụ Internet

- Spybot Search and Destroy: 4,8MB

Spybot là một trong những "sát thủ" của các spyware. Nó quét toàn bộ hệ thống để dò tìm spyware, adware và những chương trình nguy hiểm khác. Dù miễn phí, người dùng vẫn được cập nhật thường xuyên qua Internet. Bên cạnh việc khắc phục lỗi, nó còn ngăn spyware thâm nhập vào những thành phần nhất định của Windows, đồng thời kết hợp có hiệu quả với những công cụ bảo mật khác.

- Avast: 6,2MB

Tuy là một chương trình thương mại, Avast vẫn cho phép người sử dụng tải bản diệt virus miễn phí về, dù không hoạt động mạnh như bản kinh doanh. Công cụ bao gồm một thiết bị quét theo thời gian thực tất cả các tập tin đang mở, một bộ scan theo yêu cầu để quét đĩa và một scanner dùng cho e-mail nhằm kiểm soát những thông điệp đến và đi.

- Tập tin Zilla: 4,4MB

Khi truyền tập tin trên Internet, sử dụng giao thức FTP giúp tải nhanh hơn qua web. Một chương trình FTP chuyên dụng như tập tin Zilla sẽ hỗ trợ quá trình này một cách có hiệu quả. Nó cũng giúp cho những ai có website riêng dễ dàng đăng tải tập tin lên máy chủ qua FTP.

- CWShredder: 493KB

Một trong những spyware phổ biến nhất là CoolWebSearch và những biến thể của nó. CWShredder được coi là "thuốc giải độc" của loại phần mềm này. Người dùng chỉ cần tải về, chạy trên máy vi tính bị nhiễm và nó nhanh chóng xóa sạch chương trình nguy hiểm. Công cụ còn có khả năng loại trừ một số trục trặc không liên quan đến CoolWebSearch.

- Kerio Personal Firewall: 5,8MB

Bức tường lửa (firewall) này cũng là công cụ thương mại với bản dùng thử trong 30 ngày, nhưng  vẫn miễn phí cho những người dùng cá nhân. Nó chặn lưu lượng Internet và mạng theo những thiết lập được cài đặt sẵn. Chỉ nên sử dụng một firewall trên máy. Do đó, nếu muốn chạy Kerio, tốt nhất hãy gỡ bỏ Microsoft Firewall trong Control Panel.

- Dowload Accelerator Plus: 1,7MB

Nhìn chung, việc cài Accelerator Plus không tăng tốc độ duyệt Net nhưng có thể cải thiện đáng kẻ công đoạn tải tập tin. Trình ứng dụng này tự động chia nhỏ tập tin cần tải về, cho phép người dùng tiết kiệm khá nhiều thời gian kết nối.

- Microsoft Antispyware: 6,2MB

Dù là bản thử nghiệm, nó vẫn là một công cụ chống spyware mạnh và dễ sử dụng. Mọi người có thể thể lựa chọn chế độ bảo vệ theo thời gian thực để dò và ngăn việc cài đặt những chương trình nguy hiểm. Đặc biệt, chương trình sẽ được tự động cập nhật thường xuyên.

- NetTransport: 1,7MB

Trình quản lý download này cho phép tạo nhiều hơn một kết nối tới máy chủ để tải tập tin về nhanh hơn bình thường. Người sử dụng cũng có thể mở menu chuột để tải tất cả các tập tin trên một trang web, hoặc chỉ tải tập tin vừa chọn.

Công cụ sáng tạo

- Paint.Net: 4,7MB

Phiên bản nâng cấp của chương trình Paint quen thuộc trong Windows có một số tính năng mạnh, thường thấy trong cả trình  biên tập ảnh phải trả tiền. Ngoài các công cụ chỉnh sửa ảnh cơ bản, phiên bản còn hỗ trợ layer và một số hiệu ứng hình ảnh khác. Người dùng có thể Undo (hoàn tác) nhiều lệnh một lúc. Chương trình này haọt động trên nền tảng .Net.

- Audacity: 2,7MB

Audacity là một trong số không nhiều công cụ cho phép thâm nhập sâu vào một tập tin âm thanh với những định dạng khác nhau và thực hiện nhiều thay đổi, chỉnh sửa phức tạp. Công cụ biên tập của Audacity bao gồm cắt, dán, sao chép, thêm vào, hay loại bỏ các khoảng lặng, chức năng hòa âm đơn giản. Ngoài ra, chương trình cũng cung cấp thêm một vài hiệu ứng và khả năng lọc âm thanh.

- Cheetah Audio Converter: 9,1MB

Chương trình cho phép chuyển đổi giữa bốn định dạng MP3, WAV, WMA và Ogg của các tập tin âm thanh một cách đơn giản. Cheetah bao gồm các công cụ chỉnh sửa chất lượng và giảm dung lượng tập tin. Tuy nhiên, nén tập tin âm thành nghĩa là người sử dụng đang làm cho chất lượng kém đi. Và khi đã nén rồi thì Cheetah không cho phép quay trở lại tập tin với kích thước và chất lượng ban đầu nữa.

- Winamp: 4,9MB

Hiện nay, Winamp nằm trong số những chương trình tốt nhất dùng để chạy tập tin nhạc MP3, WMA, ACC... và các tập tin video trên máy chủ có hỗ trợ định dạng tập tin đó. Winamp có tốc độ nhanh, dễ sử dụng với nhiều tính năng vượt trội, và còn trở nên mạnh hơn nhờ các chương trình hỗ trợ tương thích (plug-in).

- Picasa: 3,1MB

Picasa là trình biên tập ảnh của Google. Chương trình này cung cấp nhiều tính năng để chuyển tập tin từ máy ảnh kỹ thuật số sang máy tính, sắp xếp và chỉnh sửa các tập tin đó trên ổ cứng. Phần mềm cũng cho phép xử lý tập tin ảnh với định dạng cơ bản và thêm chữ vào trong ảnh.

- Media Player Classic: 1,2MB

Không chạy chậm và ít tính năng hữu dụng như Windows Media Player, Media Player Classic mang lại âm thanh mượt mà hơn. Tuy không hỗ trợ những âm chuông và sáo phức tpạ, không hiển thị danh sách các bản nhạc đang chạy hay tính năng ghi CD, nhưng chương trình này tương thích với hầu hết các định dạng tập tin, bao gồm cả định dạng dành cho Real Media.

Công cụ văn phòng

- PDF Redirect: 5,9MB

Khi gửi tài liệu bằng e-mail hoặc thông qua web, đôi khi người dùng không biết nên chọn định dạng nào phù hợp. Nếu chuyển sag tập tin PDF, tài liệu sẽ không thể bị thay đổi dễ dàng và vẫn giữ nguyên định dạng ban đầu trên máy tính của người nhận. PDF Redirect sẽ nhanh chóng thay tạo tập tin PDF từ mọi tài liệu có thể in được trên máy tính.

- OpenOffice: 80MB

Microsoft Office là một bộ ứng dụng văn phòng hoàn chỉnh, nhưng giá cả lại rất đắt đỏ. OpenOffice bao gồm một số tính năng mạnh hơn chương trình của Microsoft như kết hợp thư, công thức cải tiến trong bảng tính... Nó không thực sự "trau chuốt" như Microsoft Office nhưng hỗ trợ đắc lực cho nhu cầu sử dụng của người dùng. OpenOffice 2.0 cũng vừa được chính thức ra mắt với khả năng tạo tài liệu PDF từ bất kỳ định dạng nào hoạt động được trên phiên bản này.

- Caculator Plus: 476KB

Dù caculator (trình tính toán) trong hệ điều hành Windows tương đối dễ sử dụng, nó vẫn có thể được cải thiện hơn nữa bằng cách thêm khả năng chuyển đổi đơn vị. Phiên bản nâng cấp Caculator Plus của Microsoft cho phép đổi diện tích, nhiệt độ, thể tích và những đơn vị khác. Tiện ích cũng bao gồm những phép toán của caculator chuẩn.

- PagePlus SE: 20,5MB

Đây là phần mềm lý tưởng cho những ai cần tạo những văn bản có hình thức phức tạp mà Word không thể làm được. Tất nhiên, công cụ này không có những chức năng nâng cao như các chương trình dàn trang chuyên nghiệp, nhưng nó giúp xây dựng tờ rơi, bản tin khổ nhỏ, thậm chí cả tạp chí và sách đơn giản. Khi cài đặt phần mềm, người dùng sẽ phải đăng ký qua điện thoại hoặc Internet.

- Pegasus Mail: 4,5MB

Chương trình thư điện tử đa năng này có thể khiến người sử dụng không cần đến Outlook hay Outlook Express. Nó không chiếm nhiều dung lượng trong máy tính nên phù hợp với các hệ thống cũ hoặc cấu hình máy không cao. Pegasus Mail cho phép truy nhập vào tất cả các giao thức mail phổ biến của các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP). Người dùng nên kiểm tra với ISP nếu thấy không chắc chắn trong việc có thể sử dụng một chương trình mail mới hay không.

- Post-it Software Notes: 1,9MB

Phần mềm hữu dụng không kém những tờ ghi chép và nhắc việc nhưng điểm hấp dẫn của chương trình này là hoàn toàn miễn phí. Các ghi chú hay nhắc nhở kèm tranh, ảnh, đường dẫn kết nối hay thậm chí tín hiệu âm thanh sẽ luôn nằm phía trên cửa sổ dù máy tính đang chạy bất kỳ chương trình nào.

(Theo Thời báo Vi tính Sài Gòn)