Thời gian tới, phù hợp với xu thế chung, chúng tôi sẽ chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Thông lệ quốc tế nói chung, chúng tôi dần dần sẽ tiến đến việc cho đăng ký và chủ thể phải chịu trách nhiệm về nội dung thông tin.

- Vậy ông có thể cho biết thời điểm nào chuyển sang hậu kiểm?

- Cũng như đối với các nước, chúng ta cũng cần có giai đoạn quá độ để cơ quan quản lý chuẩn bị năng lực, vừa thay đổi hạ tầng cho phù hợp tốc độ phát triển chung của xã hội, vừa nâng cao ý thức của người dân khi tham gia hoạt động Internet.

Tôi lấy ví dụ, có thể hiện nay lớp trẻ đã chấp nhận viết “quá” thành “wá” (theo ngôn ngữ chat - PV) nhưng đa phần xã hội chưa chấp nhận. Nếu trong tương lai, xã hội chấp nhận trong ngôn ngữ bình thường và 1 số từ khác dần dần ăn vào tiềm thức, được xã hội hoá, được chấp nhận trong ngôn ngữ hàng ngày, thì cũng sẽ được chấp nhận tương tự với các tên miền.

Những cái đó phải điều chỉnh theo thời gian và khi nào cần điều chỉnh lại phụ thuộc sự nhìn nhận, đánh giá của toàn xã hội. Khi thấy xu hướng nhận thức chung của xã hội tốt dần lên và thiên về mục đích sử dụng chứ không quan tâm đến tên miền, thì cơ quan quản lý sẽ điều chỉnh và lúc đó sẽ thay đổi nguyên tắc quản lý.

- Theo kinh nghiệm quản lý của một số nước, với những tên miền dạng nhạy cảm, gây tranh cãi, họ cho vào danh sách cấm đăng ký. Vậy khi nào cơ quan quản lý sẽ ban hành danh sách tên miền cấm sử dụng?

- Hiện đang có sự “giằng co” giữa 2 quan điểm: quản hay không quản theo nghĩa tiền kiểm, hậu kiểm. Theo quan điểm trong giai đoạn này, cơ quan quản lý nhà nước vẫn phải thực hiện chức năng quản lý, giám sát. Do vậy, chúng tôi vẫn tiếp tục duy trì việc tiền kiểm.

Lý do khác mà danh sách tên miền đó chưa được đưa ra còn xuất phát từ đặc điểm đa nghĩa của tiếng Việt. Nhiều từ tiếng Việt rất đa nghĩa. Nếu viết không dấu có thể lớp trẻ hay dùng ngôn ngữ chat chấp nhận được nhưng đa phần xã hội vẫn chưa chấp nhận. Và việc bao quát được 1 danh sách đầy đủ các tên này là khó thực hiện!

- Tại thời điểm hiện tại, quan điểm quản lý của VNNIC đối với ''danh sách'' những tên miền "hot" này như thế nào?

- Do những yếu tố trên, nên việc quản lý của VNNIC vẫn thực hiện khung pháp lý chung, đó là: tên miền đăng ký không được bao gồm các cụm từ đi ngược lại lợi ích quốc gia, hoặc không phù hợp với đạo đức xã hội, với nếp sống văn hoá, dân tộc. Đây là 2 dạng đang được đặc biệt lưu ý và mục đích cuối cùng là quản lý trên nguyên tắc đó, chứ không phải VNNIC tùy tiện.

Trong thời gian gần đây, riêng lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm là văn hoá, xã hội, xu thế đăng ký tên miền lại chuyển sang một hình thái khác thông qua hiện tượng đăng ký 1 số tên miền như sex, xxx, adam, eva….Từ đó, người ta nhận thấy những tên miền này như một hiện tượng để một vài thiểu số đi theo xu thế đó.

Tuy rằng, đây mới là những tên miền do chủ thể nộp đơn nhưng đã gây ra phản cảm và đang có xu hướng kích động 1 số hành vi đăng ký những tên miền mà pháp luật chưa quy định cụ thể. Hiện tại, việc cấp phát tên miền của VNNIC vẫn dựa trên quan điểm phòng tránh những tình huống dễ gây hiểu lầm, gây phản cảm.

- Cũng có ý kiến cho rằng, có nhất thiết VNNIC phải không cho đăng ký 1 số tên miền như lon.com.vn, hay sex.com.vn?… bởi khi website đi vào hoạt động, chủ thể phải chịu trách nhiệm về nội dung thông tin, và hơn nữa đã có Bộ VHTT quản lý về mặt nội dung?

- Đối với các trường hợp này, VNNIC đang xem xét, bởi các chủ thể đó chưa giải trình rõ ràng mục tiêu đăng ký. Thời điểm trả lời và cấp tên miền lon.com.vn phải căn cứ trên cơ sở sau khi có quan điểm chung của Bộ BCVT. Ví dụ như, với từng trường hợp cụ thể, chúng tôi đã đề nghị chủ thể đăng ký tên miền tiếng Việt hoặc thêm từ để rõ nghĩa, nhưng họ không đồng ý.

Hiện nay, chúng tôi quản lý nội dung thông tin và tên miền. Nội dung thông tin do Bộ VHTT quản lý. Bộ BCVT quản lý về tài nguyên và quan điểm hiện nay vẫn là tiền kiểm và Bộ phải xem xét thấu đáo chứ không phải là ngăn chặn. Vì thế, Quyết định số 27 về quản lý và sử dụng tài nguyên Internet vẫn quy định nguyên tắc đặt tên. Khi còn nguyên tắc này, nghĩa là VNNIC vẫn quản lý, giám sát.

Hơn nữa, Việt Nam coi tên miền là tài nguyên quốc gia và quản lý tên miền. Tài nguyên quốc gia phải được khai thác và sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả. Một số nước khác không coi đây là tài nguyên quốc gia mà mục tiêu là kinh doanh, họ đưa lợi nhuận lên hàng đầu...

- Sau khi có một số trường hợp khởi kiện VNNIC, ý kiến của ông thế nào?

- Đây là khiếu nại hành chính. VNNIC khẳng định thực hiện theo quy định hiện hành. Trong trường hợp, họ không đồng ý với giải quyết khiếu nại lần đầu của VNNIC, họ có quyền khiếu nại lên cấp cao hơn là Bộ trưởng Bộ BCVT hoặc khởi kiện ra toà theo quy định của pháp luật.

- Xin cảm ơn ông!

• Hoàng Hùng (thực hiện)