Microsoft đã cải tiến khả năng bảo mật, tốc độ và bổ sung thêm một số tính năng hấp dẫn cho IE8. Nhưng liệu tất cả điều đó có đủ để trình duyệt này giành lại ánh hào quang tuyệt đối của mình hay không?
Cuối cùng thì phiên bản hoàn thiện của IE8 cũng đã xuất xưởng và sẵn sàng nghênh chiến với những đối thủ đáng gờm như Firefox 3, Chrome.
Có thể nói, IE8 đã qua mặt đối thủ sát sườn nhất của mình là Firefox 3 nhờ những tính năng duyệt web cơ bản: quản lý thanh tab tốt hơn, thanh tìm kiếm hợp mốt hơn, thanh địa chỉ hữu ích hơn, cùng với nhiều công cụ mới cho phép đưa thông tin từ trang web thẳng tới màn hình chủ.
IE8 cũng ghi nhận nhiều nỗ lực của Microsoft trong việc siết chặt bảo mật, ví dụ như chế độ "khiêu dâm" chống chỉ định với người dùng nhỏ tuổi, tính năng chống malware mới và bảo vệ quyền riêng tư cá nhân tốt hơn.
Thông điệp cuối cùng: nếu bạn đã từng rời bỏ IE7 để chuyển sang sử dụng một trình duyệt đối thủ, có thể bạn sẽ muốn quay trở lại với IE8.
1. Thanh tabs và thanh địa chỉ cải tiến
Khả năng xử lý và kiểm soát thanh tab của IE đã được cải thiện đáng kể, nếu không muốn nói đây chính là điểm khác biệt lớn nhất. Dù có thể lúc đầu, bạn chẳng để ý tới tính năng này, nhưng về lâu dài, nó sẽ khiến cho việc duyệt web của bạn trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Các thao tác mà bạn có thể làm với tab trong IE8. Nguồn: PCW
Nếu thường xuyên mở nhiều thanh tab khác nhau cùng lúc, chắc chắn bạn sẽ chào đón cách IE quản lý chúng. Khi bạn mở một tab mới từ một trang web sẵn có, thanh tab này sẽ xuất hiện ngay bên phải tab gốc và cả hai có cùng màu sắc hiển thị. Bằng cách này, tất cả các tab liên quan đã được tự động "nhóm" lại với nhau và được mã hoá bằng màu sắc.
Sự thay đổi tưởng là nhỏ này đủ sức tạo ra những hiệu ứng mạnh mẽ cho năng suất làm việc của bạn. Lấy thí dụ, nếu như bạn viết blog và cần xem trước bài post trước khi tải lên, thường thì trang "preview" sẽ mở ra trong một tab mới.
Trước đây, với các trình duyệt khác, thanh tab luôn mở ra ở bên phải và có thể cách tab gốc tới vài tab khác. Việc đổi qua đổi lại giữa hai tab này rất dễ gây rối loạn và nhầm lẫn cho người dùng. Nhưng với việc chúng đã được "kết nhóm" và nhuộm màu giống nhau, bạn sẽ định vị các tab liên quan dễ dàng hơn nhiều.
Việc di chuyển một tab trong nhóm cũng rất đơn giản - chỉ việc kéo và thả nó là xong. Tab sẽ trở thành một phần của nhóm mới, mang trên mình màu sắc mới. Click chuột phải vào bất cứ thanh tab nào, bạn cũng có thể điều khiển toàn bộ nhóm tab đó, từ đóng nhóm tab, đóng tất cả các tab không thuộc nhóm cho đến loại thanh tab vừa chọn ra khỏi nhóm.
Những tab có liên quan sẽ xuất hiện cùng màu với nhau. Nguồn: Microsoft
Cũng được đón chào nồng nhiệt (với riêng IE thôi, vì Firefox đã có tính năng này từ lâu) là việc bạn có thể mở lại tab đã đóng bằng tổ hợp phím Ctrl-Shift-T. Để xem danh sách những thanh tab mới mở gần đây và chọn mở lại tab nào, bạn chỉ việc click chuột phải, chọn "Recently Closed Tabs" rồi lọc ra tab "đích" là xong.
Chỉ hơi đáng tiếc khi IE8 chưa có tính năng mở lại nguyên một nhóm tab đã bị đóng. Rất hy vọng là các phiên bản sau của trình duyệt sẽ được bổ sung tính năng này.
Những thanh tab mới mở có chứa rất nhiều đường link, cùng với chế độ "Khiêu dâm" (cho phép duyệt web riêng tư) và nhất là tính năng "tăng tốc". Bạn cũng có thể gửi email thông qua các dịch vụ Webmail hoặc tìm kiếm ngay tại đây.
Mỗi tab đều tồn tại độc lập, cách ly với các tab khác. Nếu như một tab không may bị treo, toàn bộ trình duyệt cũng không vì thế mà chết cứng. Bạn sẽ có thể khôi phục thanh tab treo, kể cả thông tin và dữ liệu trong đó (như bức email viết dở chẳng hạn). Còn nếu bạn đang xem video, đoạn clip sẽ trình chiếu từ thời điểm tab gặp sự cố chứ không bắt bạn xem lại từ đầu.
Thanh địa chỉ cũng được mông má, tân trang rất mạnh tay. Nó không còn đơn thuần là nơi để bạn gõ địa chỉ Web nữa. Cũng như với Firefox và Chrome, thanh địa chỉ trong IE8 vận hành cứ như thể một công cụ tìm kiếm tất-cả-trong-một.
Nó có thể tìm kiếm khắp mạng Web cũng như những website từng được ghé thăm trước đây, các website trong danh sách Favorites và cả kênh RSS nữa.
Thanh địa chỉ sẽ kiêm nhiệm luôn tính năng của hộp tìm kiếm. Nguồn: Microsoft
Gõ vào một từ khoá và IE sẽ tìm kiếm giúp bạn, sử dụng công cụ tìm kiếm mặc định. Gõ vào một địa chỉ URL, bạn sẽ nhận được cả một danh sách dài ngoằng những kết quả tìm kiếm rút từ History (Lịch sử duyệt web) và Favorite.
Lấy thí dụ, bạn gõ "gra". Màn hình sẽ hiện ra một danh sách tất cả những site có chứa ba ký tự đó - không chỉ ở vị trí mở đầu của URL mà còn có thể nằm trong tiêu đề của trang, hoặc bất cứ đâu trong URL.
2. Tăng tốc và Web Slice
Có lẽ 2 tính năng mới, đáng chú ý nhất trong IE8 chính là Tăng tốc và Web Slices, cả hai đều được thiết kế để bạn có thể nhận thông tin từ trang web và dịch vụ mà không cần phải thực sự ghé thăm những trang web/dịch vụ đó.
Tăng tốc bản đồ. Nguồn: Microsoft
Hãy nghĩ về Tăng tốc như một ứng dụng mini, chuyên chiết xuất thông tin từ các website khác rồi hiển thị chúng lên trang trình duyệt hiện tại của bạn. Thí dụ thế này, bạn đang truy cập vào VietNamNet và trên mặt báo có một địa chỉ.
Bôi đậm địa chỉ đó, sau đó chọn Tăng tốc Bản đồ, bạn sẽ thấy bản đồ khu vực xung quanh địa chỉ vừa nãy hiện ra trong một cửa sổ pop-up ngay trên trang. Bạn sẽ có thể tương tác với bản đồ pop-up này y như khi bạn truy cập vào chính website bản đồ vậy.
Đến đây thì bạn có thể dễ dàng đoán ra. Nhiều tính năng "Tăng tốc" hiện tại được Microsoft viết ra là để tận dụng các dịch vụ có sẵn của hãng, chẳng hạn như Live Maps, Live Search và Windows Live Spaces. Tất nhiên, bạn cũng có thể truy cập thêm nhiều dịch vụ của Amazon, eBay, Facebook và Yahoo nữa.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia của PCWorld, ở một số máy tính có cài Google Gear, IE8 sẽ không hiện ra Tăng tốc và Web Slice. Microsoft cho biết hãng đang khắc phục sự cố này. Bên cạnh đó, Tăng tốc "Live Maps" không thể tìm thấy địa chỉ nếu như chúng xuất hiện trên một dòng độc lập (thí dụ như địa chỉ phố nằm trên một dòng, còn tên thành phố thì nằm ở dòng dưới).
Bạn có thể vào thư viện để tìm kiếm tất cả các dịch vụ tăng tốc hiện có. Nguồn: Microsoft
Một vấn đề nữa là hiện chưa có nhiều dịch vụ Tăng tốc để phục vụ cho IE8. Song chúng có thể viết nên dễ dàng nhờ ngôn ngữ XML nên khó khăn này chắc sẽ sớm được giải quyết, miễn là cộng đồng phần mềm quan tâm.
Về phần mình, Web Slices lại giúp bạn tiếp cận thông tin dễ dàng theo hướng khác. Chúng sẽ cung cấp những thông tin mới nhất, update nhất từ một trang web mà bạn đang không ghé thăm lên thẳng màn hình chủ.
Nói cho dễ hiểu, bạn sẽ nhận được bảng giá chứng khoán mới nhất từ Web Slice, dù cho bạn không hề mở một website tài chính nào.
Web Slices eBay sẽ cung cấp cho bạn những mức giá mới nhất của món hàng. Nguồn: Microsoft
Khi bạn ghé thăm một trang web có thể cung cấp thông tin thông qua Web Slice, biểu tượng Web Slice trên thanh Favorite sẽ chuyển sang màu xanh lục. Click chuột vào mũi tên bên dưới, bạn sẽ thấy một danh sách tất cả các Web Slice hiện có trên trang. Chọn một Slice và tiêu đề của Slice này sẽ chuyển sang in đậm khi có nội dung mới.
Bạn lại nhấp chuột vào đó, cửa sổ Slice sẽ "tụt xuống" và hiển thị thông tin mới update.
Nghe thì có vẻ như viết ra một Web Slice chẳng mấy khó khăn, và tính năng này cũng rất đắc dụng. Tuy nhiên, trên thực tế không phải là không có trục trặc. Lấy thí dụ, Web Slices eBay đã không thể hiển thị giá bỏ thầu hoặc thông tin đấu giá "thật sự" như trên site đấu giá. Nó chỉ có thể hiện ra hình của món hàng đang được bán mà thôi.
Thông tin mới nhất sẽ được hiển thị ngay trên trang web mà bạn đang xem, dưới dạng một cửa sổ "tụt xuống" thế này. Nguồn: Microsoft
Tương tự, bản đồ giao thông Live Search cũng chỉ hiện ra được một khu vực bé tí xíu và chẳng có chút thông tin nào về tình hình xe cộ đi lại cả.
Vấn đề cuối cùng: Cũng như Tăng tốc, hiện chưa có nhiều Web Slices để bạn lựa chọn.
3. Tính năng bảo mật và riêng tư mới
IE8 mang đến cho bạn một series tính năng bảo mật và riêng tư mới, nhưng được chú ý nhiều nhất (không có gì ngạc nhiên) chính là Chế độ duyệt web riêng tư, hay còn có tên khác là "Chế độ Khiêu dâm".
Chế độ duyệt web riêng tư. Nguồn: Microsoft
Kích hoạt chế độ này, tất cả "dấu vết" của phiên duyệt web sẽ biến mất khi bạn đóng cửa sổ trình duyệt. Điều này có nghĩa là toàn bộ cookie, các file Internet tạm thời, lịch sử duyệt web, tên người dùng và mật khẩu đều bốc hơi.
Nhưng ngoài chế độ "khiêu dâm" này, IE8 vẫn còn nhiều điểm đáng để bạn nhắc đến và khen ngợi. Quan trọng nhất có lẽ là cơ chế chống malware.
Microsoft đã gia cố lại bộ lọc chống phishing mà hãng giới thiệu lần đầu trong IE7. Với IE8, bộ lọc này có cái tên mới là SmartScreen.
Không chỉ chống phishing tốt hơn, SmartScreen còn có thể cảnh báo người dùng khi họ chuẩn bị ghé thăm một website bị nghi là có chứa chấp malware. SmartScreen sẽ thường xuyên cập nhật cơ sở dữ liệu các site có liên quan đến malware để đưa ra khuyến cáo chính xác nhất.
Bộ lọc SmartScreen của IE8. Nguồn: PCW
Một tính năng cũng mới mẻ khác là Bộ lọc "riêng tư", được thiết kế để ngăn không cho các website chia sẻ thông tin về thói quen lướt Net của bạn mà không được sự cho phép của "khổ chủ".
Nó cho phép bạn chặn không cho website vừa ghé thăm được gửi thông tin tới bên thứ ba. Bạn sẽ nhận biết tính năng này đang hoạt động hay không nhờ biểu tượng mũi tên nhỏ nằm phía trên ổ khoá ở góc dưới bên phải trình duyệt.
Nếu như biểu tượng có màu ghi xám, tính năng này đang tắt. Còn nếu nó đổi màu khác, nó đã được kích hoạt. Muốn bật tính năng này lên, bạn sẽ chọn Safety --> InPrivate Filtering hoặc bấm tổ hợp Ctrl-Shift-F.
Bạn cũng có thể tuỳ biến cơ chế làm việc của Bộ lọc riêng tư bằng cách click vào mũi tên bên phải biểu tượng, sau đó chọn "Tự động chặn" hoặc "Chọn nội dung cần chặn". Thêm vào đó, bạn có thể sử dụng lựa chọn Cài đặt để tuỳ biến hơn nữa.
Không phải vô cớ mà IE8 được Microsoft quảng cáo là trình duyệt an toàn nhất từ trước tới nay (ít nhất là của hãng). Nó có thể chặn được những kiểu tấn công scripting chéo site phổ biến nhất, đồng thời bảo vệ máy tốt hơn trước những vụ khai thác lỗ hổng ActiveX.
Chưa hết, IE8 còn có thể ngăn chặn "lừa click", một thủ đoạn mới mà hacker bố trí đặt một nút bấm vô hình bên dưới một phím bấm bình thường, lừa bạn ấn vào đó để kích hoạt mã độc hoặc công bố thông tin nhạy cảm.
Một tính năng liên quan đến riêng tư cá nhân khác cũng rất đáng khen ngợi ở IE8 là cho phép xoá cookie dễ dàng hơn. Với IE7 và các trình duyệt khác, bạn chỉ có thể xoá sạch cookie mà thôi. Không có cách nào (đơn giản) để xoá một số và giữ lại một số cookie cả.
Nhưng nhờ có tính năng mới trong màn hình Xoá Lịch sử duyệt Web mà bạn có thể xoá hết cookie lẫn file Internet tạm thời, nhưng vẫn giữ lại được cookie của danh sách Favorite.
(Còn tiếp)
Trọng Cầm
