Sau một số biến động xã hội gần đây, có vẻ như nước Nga không phải là sự lựa chọn sáng giá của các nhà đầu tư nước ngoài. Thế nhưng với nhiều hãng tài chính phương Tây đang hoạt động trong lĩnh vực điện thoại di động (ĐTDĐ) và dịch vụ mạng, những biến động đó chỉ là thứ yếu khi xếp bên cạnh những tiềm năng to lớn của thị trường này.
"Nước Nga vẫn mang lại cho chúng tôi tiềm năng tăng trưởng doanh thu di động đầy hấp dẫn." - các nhà nghiên cứu của JPMorgan Chase đã nhận định như vậy về thị trường không dây tại Nga từ cuối tháng 9 vừa qua. Vận hội kinh doanh từ thị trường nước Nga thật khó phủ nhận. Nếu trong năm 1999, chỉ có khoảng 1% dân số Nga sở hữu ĐTDĐ thì năm năm sau, tới 90% dân số sinh sống ở Moscow và St Petersburg, hai đô thị quan trọng nhất cả nước, đã sử dụng điện thoại và dịch vụ di động.Số lượng thuê bao đăng ký với mười hãng cung cấp dịch vụ di động hàng đầu tại Nga cũng tiếp tục tăng lên trong năm nay. Doanh thu của tất cả các nhà cung cấp trong sáu tháng đầu năm đã tăng 58% so với năm ngoái, và được dự đoán sẽ đạt mức 7,6 tỷ USD vào cuối năm.
Và kể cả nếu ai đó có lo rằng thị trường đô thị đã bão hoà rồi, thì gần 60% dân số còn lại của đất nước này chưa dùng ĐTDĐ vẫn cứ là một mục tiêu chinh phục đầy hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Một số người thậm chí còn không có bất cứ phương tiện thông tin liên lạc nào, bởi đơn giản là họ sống trong những khu vực mà các đường dây cáp ngầm truyền thống không thể đến được. Tương tự, ngay trong các thành phố, những hình thức dịch vụ và công nghệ đường truyền mới cũng hứa hẹn mang lại cơ hội kinh doanh màu mỡ.
Sau nhiều năm trì hoãn, các nhà quản lý viễn thông Nga đang xúc tiến mạnh các cuộc đấu giá dải tần, nhân tố xương sống của dịch vụ di động - tạo điều kiện cho sự ra đời của mạng băng thông rộng không dây thế hệ mới. Theo dự kiến, các phiên đấu giá sẽ bắt đầu diễn ra từ đầu năm 2005, mở tung cánh cửa đến những độ rộng băng thông cho phép kết nối Web với tốc độ lên tới 2,4Mbs/giây.
"Thị trường ĐTDĐ tại Nga là thị trường phát triển nhanh thứ hai trên thế giới, với nhiều bước tiến bộ còn hơn cả thị trường Mỹ." - Max Smetannikov, phó chủ tịch phát triển kinh doanh của Global Advertising Strategies, cho biết.
Nhưng tất nhiên, bất cứ ngành kinh doanh tăng trưởng nào cũng tiềm ẩn những mặt trái của nó. Nước Nga đang mở rộng cùng với sự bành trướng với tốc độ tên lửa của ba nhà cung cấp dịch vụ lớn nhất quốc gia là MegaFon, Mobile TeleSystems và Vimpel Communications - khi họ lên kế hoạch xâm nhập tới 70 trên tổng số 89 thị trường khu vực tại Nga. Hai nhà cung cấp lớn nhất, Mobile và Vimpel, đã đạt đến mức kinh doanh bão hoà ở hai thị trường viễn thông quan trọng nhất là Moscow cùng St.Petersburg. Giờ thì họ bắt đầu cuộc "thập tự chinh" tốn kém đến các vùng đất xa xôi hơn.
Chinh phục những thị trường mới cũng đồng nghĩa với những gánh nặng nợ nần tất yếu đè trĩu lên vai. Vimpel, hãng dự định chi thêm 300 triệu USD cho quá trình mở rộng, gần đây đã tiết lộ rằng việc nhảy vào 15 khu vực mới trong năm 2003 đã khiến doanh thu trung bình/khách hàng của hãng này giảm sút. Không chỉ các hãng lớn gặp khó khăn tài chính, các nhà cung cấp nhỏ, địa phương cũng phải vay mượn ngân hàng số tiền không nhỏ để có thể cạnh tranh với giới đại gia tại những thị trường nhỏ truyền thống của mình.
Người ta cũng không khỏi thắc mắc về việc các đối tác nước ngoài ban đầu rút vốn đầu tư sau thời gian bùng nổ ban đầu của thị trường di động, bỏ mặc thị trường này trong bàn tay của "đầu tư nội địa" lần đầu tiên trong lịch sử. Theo một vài nhà đầu tư bảo thủ, họ chưa thể tin tưởng vào sự ổn định làm ăn tại Nga, sau sự kiện một quan chức bị buộc tội cướp dải tần của hai nhà dịch vụ hãng đầu tại Nga để trao vào tay một hãng khác.
Tuy nhiên, ngành viễn thông Nga vẫn tiếp tục tăng trưởng, với sự dốc vốn của những nhà đầu tư nội địa như Alfa Group, để bù lấp khoảng trống mà đối tác phương Tây để lại. Và có vẻ như họ đã phần nào chèo chống thành công, khi tên tuổi của Vimpel xuất hiện trong danh sách mười cổ phiếu đáng mua nhất của tạp chí Investment Business Daily hồi đầu năm nay.
Cầm Thi (Theo CNET)