“Điện thoại làng” - Di động cho dân nghèo Bangladesh

Bangladesh là một quốc gia đang phát triển, người dân ở các khu vực nông thôn, miền núi còn phải chật vật kiếm sống qua ngày. Trong bối cảnh chung đó, điều “kỳ diệu” đã đến với không ít người dân nghèo Bangladesh khi chương trình Village Phone- “Điện thoại làng” chính thức được triển khai.

Chương trình Village Phone

Ý tưởng…

Chương trình Village Phone (VP) bắt đầu từ năm 1997 xuất phát từ ý tưởng của tập đoàn viễn thông Grameen (GTC) và Ngân hàng Grameen (Bangladesh). Có sự tham gia với vai trò tư vấn của Liên minh Viễn thông quốc tế- ITU, đây được nhận định là một sáng kiến độc đáo, không những thúc đẩy ứng dụng CNTT-TT ở những khu vực nghèo mà còn tạo cơ hội kinh doanh cho người dân ở những khu vực này- đặc biệt là phụ nữ.

Triển khai…

Để triển khai chương trình, GTC thu thập thông tin về những làng thuộc vùng phủ sóng, đủ điều kiện để triển khai dịch vụ VP. Công việc tiếp theo là tuyển chọn các “nhà cung cấp dịch vụ” và tiến hành đào tạo họ (Selection, Subscription and Training). Đối tượng tuyển chọn ưu tiên những người có thu nhập thấp và phụ nữ.

Khách hàng của Grameen Bank được tạo điều kiện mua điện thoại theo cơ chế trả góp để cung cấp dịch vụ điện thoại cho những người dân sinh sống ở địa phương họ. Gói “điện thoại làng” cơ bản trị giá 15.000 Taka (khoảng 310 USD). Trong quá trình hoạt động, mỗi một "nhà" cung cấp dịch vụ như vậy tự chịu trách nhiệm quản lý các cuộc gọi đến và gọi đi. Họ thu phí từ người sử dụng dịch vụ rồi đóng phí thuê bao cho nhà cung cấp dịch vụ chính (Grameen Telecom) và hưởng lợi từ phần chênh lệch.

Song song với hoạt động “tuyển đại lý”, bộ phận hỗ trợ kỹ thuật được GTC thành lập ở các địa phương. Ở những vùng sóng yếu, các thiết bị trợ sóng lưu động cũng được bổ sung để đảm bảo chất lượng dịch vụ.

Để tính cước, GrameenPhone (đơn vị hợp tác giữa GTC và Grameen Bank) chuẩn bị bản tính cước theo hàng tháng đối với từng cá nhân vận hành VP. Bảng tính cước được gửi tới GTC rồi chuyển tới các ngân hàng chi nhánh của Grameen Bank để các chi nhánh này tiến hành thu phí. Bản thân công đoạn này được tiến hành dễ dàng thông qua các đại lý của Grameen Bank tại các địa phương.

“Cung” đã gặp “cầu”
 

Mỗi nhà cung cấp dịch vụ VP có động lực về tài chính, nên sẵn sàng nỗ lực mang dịch vụ tới tận nơi đối tượng mà người ở đầu máy bên kia cần tìm đến. Chương trình này thậm chí đã khơi dậy phong trào “nhà nhà làm dịch vụ” ở một số địa phương Bangladesh. Theo thống kê sơ bộ, chỉ đến tháng 10/2003 đã có khoảng 39.000 Village Phone hoạt động. Mạng Village Phone trải rộng ở 28.000 làng ở gần 58 huyện ở Bangladesh. Đã có khoảng 50 triệu người dân Bangladesh sống ở các khu vực nông thôn, miền núi được hưởng lợi từ dự án này.

Báo chí nhận định, chương trình có tác dụng “kép”: Tạo công ăn việc làm cho người thu nhập thấp, đồng thời thúc đẩy mục tiêu chung là phát triển kinh tế, xã hội mà Chính phủ Bangladesh đang theo đuổi. Vai trò trực tiếp của CNTT-TT có thể xét từ 3 góc độ chính:

1. Hỗ trợ người nghèo hoà đồng cùng xu thế phát triển chung của nền kinh tế, loại bỏ nhu cầu dành cho các đối tượng trung gian, mở rộng thị trường và tạo nên những cơ hội kinh doanh mới cho họ (tiếp cận chiến lược tận dụng nguồn lực bên ngoài – outsourcing).

2. Hỗ trợ khả năng cung cấp cho người nghèo thông tin, các chương trình giáo dục, đào tạo kỹ năng, dịch vụ y tế v.v..

3. Nắm bắt CNTT-TT sẽ đem lại sức mạnh cho người nghèo, giúp ích thiết thực để họ tiến hành các biện pháp nhằm cải thiện cuộc sống của mình.

“Hiện tượng” VP

"Dự án đã mang số lượng lớn người dân Bangladesh biết tới CNTT. Tôi muốn tất cả mọi người trên thế giới biết tới câu chuyện này”, cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton nhận định về VP nhân chuyến thăm Bangladesh vào tháng 3/2000.

Không chỉ dừng lại ở những lời tán dương, VP còn vinh dự nhận giải thưởng "GSM in the Community Award" do Hiệp hội GSM trao tặng ở Cannes (Pháp) vào tháng 2/2000. Chương trình cũng nhận được cả giải thưởng của Khối thịnh vượng chung (Commonwealth Association) cho ý tưởng vì cộng đồng vào năm 1998.

Vinh dự dành cho cá nhân, giáo sư Muhammad Yunus- Giám đốc điều hành Grameen Bank cũng đã được trao tặng giải Petersberg của Tổ chức Development Gateway (ngày 27/6/2004 tại Đức).

Một khái niệm kinh doanh mới

Trong bài phát biểu mới đây tại Đức, giáo sư Muhammad Yunus cho rằng đã đến lúc con người cần hình thành khái niệm mới về kinh doanh để phục vụ tốt hơn nữa sự phát triển của toàn cầu. Theo ông, có hai loại hình kinh doanh- loại hình kinh doanh truyền thống là kinh doanh để kiếm tiền (business to make money) và kinh doanh để mang lại lợi ích cho cộng đồng (hay kinh doanh xã hội- social business). Giáo sư Yunus nhấn mạnh VP thuộc mô hình kinh doanh nhóm 2- và đây cũng là nguyên nhân chính dẫn tới sự thành công của chương trình lợi nhuận nhưng cũng đầy ý nghĩa này.

(Theo VnMedia)