Ai có thể nắm giữ ngôi vị bá chủ trong thế giới công nghệ? Liệu có phải là Bill Gates cùng chiến lược .NET của ông ta - một chiến dịch hòng biến máy PC thành những trung tâm thần kinh của mọi gia đình để từ đây toả chân rết ra mọi hướng, từ dịch vụ web cho đến âm nhạc và video số? Hay là Steve Jobs của Apple cùng với chiến lược định vị dòng máy tính Mac tại trung tâm số gia dụng, chẳng hạn như camera, scanner và máy nghe đĩa MP3?

Từ việc đánh giá biểu hiện tôn trọng khách hàng của cả hai người khổng lồ, các chuyên gia phân tích tin rằng câu hỏi đặt ra không phải là ai sẽ thắng và ai sẽ thua cuộc, mà là kẻ nào xui xẻo hơn để tự bắn vào mình trước? ''Apple tự làm khó mình khi tuyên bố rằng ''Máy tính của chúng tôi dành cho những người không phải là chuyên gia máy tính'' song lại chọc tức khách hàng qua hết việc làm này đến việc làm khác. Còn với Microsoft, mọi chuyện xem ra còn tồi tệ hơn'', chuyên gia Dan Kusnetsky của IDC nhận định.

Khuyến khích ''có mới nới cũ''

Cũng như rất nhiều nhà phân tích khác, lời phàn nàn của Kuznetsky về Apple xoay quanh chủ đề tương thích. ''Lúc nào họ cũng chỉ tung ra những phần mềm mới yêu cầu người sử dụng phải vứt máy tính cũ vào sọt rác và thay bằng máy tính mới, trong khi máy tính cũ vẫn làm việc không chê vào đâu được. Tương tự, họ tung ra những sản phẩm mới ''vô hiệu hoá'' các kiểu máy in cũ, dù cho chúng chưa đến thời kỳ chấm dứt cuộc sống''.

Điều gây bực mình không chỉ cho giới phân tích như Kuznetsky mà còn với cả vô số khách hàng là quyết định loại bỏ ổ đĩa mềm như một tính năng chuẩn của Apple. ''Mọi chuyện sẽ như thế nào với những người đã trót ghi thông tin quan trọng lên đĩa mềm? Làm sao và bằng cách nào họ có thể lấy chúng ra với những cái máy mới được?'' Với dẫn chứng này, Kusnetsky chỉ ra rằng Apple thường xuyên tạo cho người ta một ấn tượng là hãng này suy nghĩ rất bất cập về cách thức khách hàng sử dụng máy của họ, hoặc là về khả năng khách hàng muốn tiếp tục sử dụng thiết bị của Apple sau khi đã nâng cấp phần cứng hoặc phần mềm. 

Tất nhiên, Microsoft cũng phải gánh chịu một làn sóng phản ứng dữ dội vì những lý do tương tự. Lấy thí dụ, có thời điểm hãng này ngừng việc hỗ trợ các tài liệu Word cũ trong một số phiên bản phần mềm mới, làm cho những tài liệu này không đọc được nữa nếu như không có chương trình phiên dịch thích hợp.

Bành trướng quyền lực và các vấn đề bảo mật

Một trong những vấn đề lớn nhất của Microsoft tại thời điểm hiện nay chính là cái tư tưởng người khổng lồ phần mềm này đang cố xây dựng lại thế giới công nghệ qua hình ảnh của riêng mình. Thí dụ gây scandal điển hình gần đây nhất của Microsoft là chiến lược môn bài mới mà hiểu một cách bản chất là ép buộc các công ty phải trả tiền phí thuê bao up-front và khoá chặt họ với những chương trình nâng cấp sau này.

Vấn đề bảo mật của Microsoft cũng luôn luôn là tiêu điểm của mọi sự chỉ trích và phàn nàn. Trong khi chiến lược mới nhất Palladium được Microsoft quảng cáo là hướng tới bảo vệ khách hàng, thì nhiều nhà quan sát vẫn chỉ coi đây là một động thái khác của hãng này nhằm kiểm soát thêm một địa hạt là bảo mật cá nhân nữa mà thôi. Phần lớn các lời dự đoán đưa ra đều thể hiện một thái độ hoài nghi, bởi từ trước đến nay, cách Microsoft giải quyết các vấn đề bảo mật trong hệ điều hành của mình đều  tỏ ra không có mấy hiệu quả.

Một điểm khác cũng tạo ra không ít cuộc tranh cãi là việc khách hàng có nên chấp nhận yêu cầu của Microsoft áp dụng bản sửa lỗi hay không. ''Trước khi có thể download những bản sửa lỗi, bạn phải chấp nhận cho Microsoft có đặc quyền quản trị và tự do chạy trên máy mà không cần sự cho phép của bạn''. Rất nhiều người đã nói không, và kết quả là họ đang buộc tội Microsoft về những trục trặc và vấn đề bảo mật xảy ra với máy khi từ chối như vậy. ''Tất cả những điều này đã buộc một bộ phận dân chúng phải chuyển sang tìm kiếm một lựa chọn thay thế khác. Và Apple đang nỗ lực để giành được vị trí ấy'', Kusnetsky nói.

Điểm yếu và điểm mạnh

Thế mạnh hoặc điểm yếu của Apple và Microsoft sẽ được phơi bày rõ ràng khi cuộc chiến giữa họ lan rộng. ''Microsoft có ưu thế về chuẩn và khả năng định hướng khu vực doanh nghiệp. Còn Apple, do họ kiểm soát phần cứng của mình nên có thể đạt được một giải pháp tích hợp nhanh hơn, hiệu quả hơn'' - nhà nghiên cứu Rob Enderle của Giga Information Group cho biết - ''Song Microsoft có thể nhanh chóng đuổi kịp với những bước tiến dài hơn và tầm hoạt động rộng hơn''.

Cũng theo ông Enderly thì trừ phi hai hãng này thay đổi mục tiêu quan tâm hoặc trấn an mối lo ngại của khách hàng một cách hiệu quả hơn, còn không thì cả Apple lẫn Microsoft đều có thể đánh mất thị phần vào tay Motorola hay National Semiconductor.

Vấn đề là họ dường như vẫn chưa nhận thức được, hoặc giả là vẫn còn muốn đùa giỡn với những điểm yếu của chính mình. ''Đây vẫn là một cuộc đua ngựa, nhưng cả Apple lẫn Microsoft đều đang tự bắn vào chân mình. Thật khó có thể giành thắng lợi với hai cặp chân khập khiễng như thế'', ông Enderle kết luận.

Cầm Thi - Theo EcommerceTimes