Một chương trình cải tiến hệ thống máy tính mới của FBI, được thiết kế để giúp các nhân viên an ninh chia sẻ thông tin nhằm ngăn chặn trước các cuộc tấn công khủng bố, có thể sẽ chỉ đáng... quẳng vào sọt rác. Đây là kết luận của Cục điều tra liên bang Mỹ, với dự đoán rằng kế hoạch đại tu hệ thống máy tính đã lỗi thời của cơ quan này, với kinh phí hơn 500 triệu USD trong vòng 4 năm, sẽ buộc phải kéo dài lâu hơn nữa.

Thượng nghị sĩ Judd Gregg, chủ tịch tiểu ban giám sát việc chi ngân sách cho FBI: "Nếu phần mềm không đạt yêu cầu… chúng tôi sẽ phải quay trở lại một quãng đường dài".

Cơ quan an ninh này tin chắc rằng phần mềm chia sẻ thông tin nói trên, được biết đến với cái tên Virtual Case File, sẽ không thể hoạt động theo như kế hoạch, vốn đã thực hiện các bước để bắt đầu yêu cầu các nhà thầu khoán bên ngoài đưa ra những kế hoạch đề xuất cho phần mềm mới.

Cuộc cải tổ hệ thống máy tính cũ nát của FBI đã được cả Uỷ ban độc lập điều tra vụ 11/9 và các đại biểu Quốc hội Mỹ xác định như một ưu tiên hàng đầu. Họ đã phát hiện ra rằng hệ thống thông tin cũ kỹ của FBI đã ngăn cản các nhân viên an ninh chia sẻ thông tin quan trọng có thể giúp ngăn chặn được vụ khủng bố 11/9.

Kể từ sau vụ khủng bố đẫm máu vào toà tháp đôi WTC, Quốc hội Mỹ đa trao cho FBI một "tờ séc khống", phân bổ hàng tỷ dollar vào các khoản chi bổ sung cho cơ quan này. Cho tới nay, chương trình nâng cấp hệ thống máy tính mới của FBI đã tiêu tốn 581 triệu USD, và những sự cố phần mềm trên được trông đợi sẽ kích nổ một cuộc tranh cãi về việc cơ quan an ninh này đã chi tiêu số tiền đó một cách hiệu quả ra sao.

FBI gần đây đã được uỷ quyền thực hiện một loạt các nghiên cứu độc lập để xác định xem liệu có bất kỳ bộ phận nào của hệ thống phần mềm Virtual Case File có thể tận dụng được hay không. Bất kỳ quyết định nào nhằm tiếp tục thực hiện phần mềm mới sẽ bổ sung thêm hàng chục triệu dollar vào các khoản chi phí phát triển và tận dụng những giá trị vô nghĩa trong một hợp đồng hiện tại trị giá 170 triệu USD.

Các quan chức FBI cho biết những yêu cầu đề xuất kế hoạch cho phần mềm mới có thể sẽ được đưa ra trong mùa xuân tới. Cơ quan này hiện không còn cho biết khi nào thì dự án nâng cấp trên, ban đầu từng được dự kiến kết thúc vào cuối năm 2003, sẽ được hoàn tất.

Các quan chức FBI đã dự kiến có một bản tổng kết vào hôm nay (14/1) để thảo luận về cái mà một phát ngôn viên cho biết là "tình trạng hiện thời của các hoạt động nâng cấp công nghệ thông tin của FBI".

Một nguyên mẫu của Virtual Case File đã được chuyển tới FBI tháng trước bởi hãng Science Applications International Corp. ở  San Diego. Nhưng các cơ quan an ninh đánh giá nó không đạt yêu cầu và hiện đã lỗi thời, và đang chủ yếu sử dụng nó trên một nền tảng thử nghiệm để thu thập thông tin từ những người dùng sẽ được kết hợp trong một thiết kế mới.

Hãng Science Applications đã nhận được khoảng 170 triệu USD từ FBI cho công việc của mình trong dự án này. Các nguồn tin cho biết khoảng 100 triệu USD trong số đó phần lớn sẽ "đổ xuống sông xuống biển" nếu FBI loại bỏ phần mềm này.

Thượng nghị sĩ Judd Gregg (R-N.H.), Chủ tịch của tiểu ban do Thượng Viện bổ nhiệm để chuyên giám sát việc chi ngân sách cho FBI, phát biểu trong một phỏng vấn với tờ Los Angeles Times . "Sẽ là một sự đảo lộn gây choáng của tiến trình này"... "nếu phần mềm không đạt yêu cầu… nó sẽ khiến chúng tôi quay trở lại một quãng đường dài".

"Đó là một bài toán chẳng mấy khi xảy ra và rất đắt tiền, trong một thời gian dài" ông nói thêm. "Hiện có quá nhiều câu hỏi hệ trọng về việc liệu FBI có thể duy trì với trách nhiệm đang mở rộng hơn và số lượng dollar mới đang được tuôn chảy thêm vào đó. Chúng tôi đã rót ngân sách đầy đủ theo mức dự án đó yêu cầu ban đầu".

Một phát ngôn viên của Science Applications, ông Ron Zollars, cho biết qua e-mail rằng công ty này đã chuyển giao "hoàn thiện một cách thành công" phiên bản ban đầu của phần mềm Virtual Case File vào tháng trước. Ông từ chối bình luận thêm.

Nguyên mẫu giản lược này sẽ hoạt động trong 3 tháng. Cơ quan an ninh đang có kế hoạch sau đó sẽ "đóng cửa thử nghiệm, rút ra mọi bài học và kết hợp chặt chẽ chúng trong một hệ thống quản lý và chia sẻ thông tin trong tương lai", theo như một nguồn tin thân cận với FBI cho biết.

Science Applications có vẻ sẽ không có phần trong tương lai đó: Hợp đồng của hãng này với FBI sẽ kết thúc vào tháng 3 tới, và hiện không có kế hoạch tiếp tục kéo dài hợp đồng này nữa.

Một chuyên gia phân tích máy tính từng nghiên cứu về các nỗ lực công nghệ của FBI cho biết vấn đề của cơ quan an ninh này là các quan chức đã nghĩ rằng họ có thể làm được nó ngay từ lần thực hiện đầu tiên. "Điều đó chưa từng xảy ra với bất cứ ai", ông nói.

Phần mềm thay thế thậm chí sẽ vẫn được gọi là Virtual Case File, mặc dù nó có thể sẽ không được tạo ra với những điểm tương đồng với sản phẩm nguyên mẫu hiện đang được đưa ra cho khoảng 300 người dùng thử nghiêm tại New Orleans và Washington. Tính năng chính của nguyên mãu này cho péhp ngườidùng chuẩn bị các tài liệu và chuyển tiếp chúng theo một khuôn dạng chuẩn tiện lợi.

Cuối cùng, FBI trông đợi sẽ có một phần mềm với các tính năng bổ sung dành cho việc quản lý các hồ sơ, bằng chứng và các tài liệu khác, cùng với khả năng cho phép người dùng cộng tác chia sẻ tài liệu và thông tin trực tuyến qua mạng.

Bình Minh (Theo Los Angeles Times)