Ngay từ buổi đầu của Web, người ta đã bắt đầu nói đến Internet TV . Nhưng mọi nỗ lực ngày đó, như Home Choice của Anh khai trương vào năm 1992 chẳng hạn, đều "chết yểu" vì thiếu mạng tốc độ cao.

Nhưng giờ đây, các mạng băng thông rộng đã dần trở nên phổ biến hơn và chiếm vị trí quan trọng hơn trong cuộc sống của hàng triệu con người. Và các nhà viễn thông cỡ bự lại bắt đầu hăm hở trở lại với ý tưởng Truyền hình qua đường Internet ngày ấy.

Đối mặt với sự cạnh tranh từ các hãng cáp cung cấp dịch vụ điện thoại Internet (VoIP), họ đã lựa chọn con đường trở thành những "chó săn" IPTV hàng đầu.

Gã khổng lồ phần mềm Microsoft cho rằng IPTV, tức TV qua giao thức Internet, chính là tương lai của truyền hình. Với Microsoft, IPTV gắn bó keo sơn với viễn cảnh của "giải trí kết nối" mà hãng này vẫn ấp ủ bấy lâu.

"Các nhà viễn thông đã mong làm truyền hình từ rất lâu rồi", Ed Graczyk, giám đốc marketing của Microsoft IPTV cho biết. "Nhưng thách thức họ gặp phải là mạng băng thông rộng và bản thân công nghệ này chưa thực sự hoàn thiện cho tới gần đây. Công nghệ nén chưa đủ hiệu quả, mạng cũng chưa đủ tốt. Rất nhiều ngôi sao sáng của ngành công nghệ đã miệt mài phối hợp trong suốt 18 tháng qua để biến Truyền hình Internet thành hiện thực".

Năm ngoái, tất cả mọi nỗ lực đều xoay quanh thương thảo hợp đồng và tìm kiếm đối tác, dần dần thành hình một "Hệ sinh thái IPTV". Năm nay, những bản hợp đồng này bắt đầu xúc tiến và người sử dụng có quyền trông đợi vào rất nhiều dịch vụ mới. "2006 sẽ là năm IPTV cất cánh và mở rộng sang cả các khu vực địa lý bên ngoài nước Mỹ, cùng với lúc băng thông rộng trở nên thịnh hành hơn ở Nam Mỹ và các vùng còn lại của châu Á".

Điều mà các hãng viễn thông thực sự muốn làm là gửi đi đồng thời các hình ảnh video, âm thanh và dữ liệu (triple-play) qua một đường mạng duy nhất, hoặc cáp, hoặc đường thuê bao số DSL. Một số người thậm chí còn nói đến khái niệm "tứ mã" (Quadruple play) khi bổ sung thêm cả dịch vụ di động vào số đó.

Nếu IPTV thực sự trở thành hiện thực, nó sẽ là đối thủ cực kỳ khó chịu cho các nhà truyền hình vệ tinh, cáp và các nhà cung cấp dịch vụ di động. Theo các chuyên gia của TDG Research, không đầy 6 năm nữa, số thuê bao dịch vụ của IPTV sẽ lên tới 20 triệu người.

Truyền hình của tương lai

Phần mềm IPTV của Microsoft

Sức hấp dẫn chính của IPTV là nó sử dụng cùng một công nghệ với mạng Internet, có nghĩa là đây không phải quan hệ một chiều giữa người xem với "nhà đài".

IPTV cho phép bạn và truyền hình có được sự tương tác kiểu DVD hơn: lưu trữ không giới hạn, không gian "phát sóng", danh mục kênh yêu thích và hàng ngàn giờ chương trình truyền hình, hoặc film nằm ngoan ngoãn dưới ngón tay của bạn.

IPTV còn cho phép các nhà cung cấp nhắm chương trình đến những đối tượng công chúng nhỏ hơn, hẹp hơn hoặc "địa phương hoá" hơn, lấy thí dụ như gửi phim ca nhạc tới các fan của Bollywood hay hip-hop tới dân Mỹ chẳng hạn.

Các nhà cung cấp cũng có thể gửi các chương trình độ phân giải cao thẳng tới người xem mà không cần có đầu thu tín hiệu đặc biệt. Nhưng có lẽ hấp dẫn nhất, dù nhiều người cho là không quan trọng lắm, chính là truyền hình trực tiếp.

Hiện tại, khi bạn xem truyền hình cáp hoặc vệ tinh hay Freeview, tín hiệu luôn bị chậm hơn thực tế một quãng thời gian nhất định. Còn với IPTV, tốc độ là 15 mili-giây, tức là bạn gần như xem được trực tiếp theo đúng nghĩa.

Microsoft là một trong những công ty đầu tiên nghĩ tới IPTV trước đây. "Chúng tôi tin rằng đây sẽ là phương thức cung cấp tất cả các chương trình truyền hình trong tương lai. Nhưng tất nhiên là phải vài năm nữa", Graczyk nói. "Cũng như âm nhạc, truyền hình đã chuyển sang dạng số. Những khả năng mà phần mềm có thể làm để tích hợp media vào các thiết bị hứa hẹn sản sinh ra cả một thế hệ mới của "giải trí kết nối", nơi ranh giới giữa TV, di động, game console và mọi thiết bị khác bị xoá nhoà".

Microsoft đã tìm được 7 hãng viễn thông lớn làm khách hàng, tương đương với lượng công chúng tiềm năng là 25 triệu thuê bao băng thông rộng hiện tại của họ. Bản hợp đồng của hãng với SBC, gã khổng lồ của viễn thông Mỹ chính là bản hợp đồng phần mềm truyền hình lớn nhất từ trước đến nay.

Truyền hình "hẹp"

Mặc dù vậy, IPTV không chỉ giới hạn trong các hãng viễn thông. Một số hãng web cũng đã thử nghiệm truyền hình Internet bằng cách khám phá những sức mạnh còn tiềm ẩn của net. Theo Jeremy Allaire, giám đốc của Brightcove thì IPTV sẽ càng thêm hấp dẫn nếu nó khai thác được web với tư cách một "kênh" nội dung. "Không hẳn là nội dung chuyên ngành quá hẹp, mà là những nội dung bình thường không dễ được xem mà thôi".

Dạng dịch vụ IPTV này có thể trở thành kênh phát hành cho những dạng nội dung độc đáo khó cung cấp được qua mạng cáp hoặc truyền hình vệ tinh vì lý do kinh phí,  như các kênh Lịch sử chẳng hạn.

Dấu hiệu rõ ràng nhất lúc này là IPTV có một tương lai mà Microsoft không phải đấu thủ duy nhất trên trường đua. Có rất nhiều hãng sản xuất "middleware" khác cũng đang cung cấp những dịch vụ quản lý tương tự như Microsoft, mà Myrio và C-Cor là hai trong số đó.

Nhưng chính người xem mới là người cuối cùng quyết định xem truyền hình Internet có thực sự thành công hay không.

Cầm Thi (Theo BBC)