Nhân đọc bài viết thú vị “Học liệu mở: VN sẽ có SV đẳng cấp quốc tế”, tôi đã tìm vào trang web về học liệu mở (OpenCourseWare) của ĐH MIT tại http://ocw.mit.edu/index.html để tham khảo.

Buổi ký kết biên bản ghi nhớ đưa học liệu mở của MIT vào VN

Quả thật đây là một kho dữ liệu mở về các tài liệu giảng dạy tại MIT. Khá háo hức, tôi đã thử truy cập vào chương trình đào tạo về quản lý do Sloan School of Management cung cấp để thử đánh giá mức độ hữu ích của nó cho người dùng (không là sinh viên của MIT).

Có thể nói đây là một cơ sở dữ liệu phong phú, hữu ích, bao gồm rất nhiều ngành và môn học, tuy nhiên có thể khẳng định rằng nó không phải là một “thư viện mở” và mang tính “thần kỳ” để có thể là giải pháp hữu hiệu giúp sinh viên Việt Nam trở thành những sinh viên đẳng cấp quốc tế.

Hữu ích nhưng có hạn chế

Cơ sở dữ liệu này bao gồm đề mục giảng dạy, bài giảng, bài tập, các câu hỏi và đáp án của hầu hết các môn học được giảng dạy tại MIT (MIT không bắt buộc giáo sư của mình tham gia chương trình này, đây là chương trình mang tính tự nguyện).

Mỗi môn học trong kho dữ liệu mở này cung cấp mục tiêu, đề mục chi tiết của nội dung giảng dạy, các câu hỏi, bài tập, thảo luận, tình huống, các tên sách và tài liệu tham khảo, bài giảng của giảng viên, một số file dữ liệu để sinh viên làm bài tập mâu và các đường dẫn (link) đến các website có liên quan đến nội dung môn học.

Ngoài ra còn có các diễn đàn (forum) để sinh viên có thể trao đổi về môn học. Đứng trên phương diện tổ chức lớp học cho đối tượng là sinh viên của MIT, cơ sở dữ liệu này rất tốt vì cung cấp hầu hết các thông tin cần thiết cho một môn học.

Tuy nhiên đứng trên phương diện tự học cho đối tượng cụ thể là sinh viên Việt Nam, có thể nói là rất hạn chế vì ngoài bài giảng (teaching note) dưới dạng các slide powerpoint rất cô đọng (hầu hết chỉ nêu tên các chủ đề hoặc một vài mô hình để minh họa) hoặc một vài tình huống hay một số rất ít các bài đọc thêm là có thể tải xuống thì tất cả các sách giáo khoa (text books), sách tham khảo, bài đọc thêm, phần mềm để sử dụng với các file dữ liệu đều không có trong cơ sở dữ liệu này.

Điều này là hiển nhiên vì các tài liệu này thuộc bản quyền của các nhà xuất bản. Thế nhưng nó lại là điều kiện tiên quyết để có thể giúp sinh viên tự học.

Như vậy, thật sự với học liệu mở này, sinh viên Việt Nam chỉ có thể tham khảo về các đề mục chính, tên sách và tên tài liệu đọc thêm của các môn học mà họ quan tâm. Đối với một số môn học mang tính định lượng, sinh viên có thể làm các bài tập theo yêu cầu của môn học. Tuy nhiên cũng khá hạn chế vì bài tập thường thiết kế theo sách giáo khoa của môn học (các học liệu mở không cung cấp). Ngoài ra để thực hiện một số bài tập, sinh viên phải có những phần mềm chuyên dụng khá đắt tiền.

Nói như thế không có nghĩa là học liệu mở này không hữu ích. Khảo sát hơn 20 môn học có thể rút ra một vài nhận xét chính. Thứ nhất, nội dung môn học được cấu trúc rất tốt, đi vào các trọng tâm chính và rất chú trọng vai trò đa dạng hóa các phương pháp truyền đạt. Thứ hai, điểm nổi bật của nội dung giảng dạy lại chính là phương pháp đẩy khối lượng làm việc chính từ người thầy sang sinh viên khi khối lượng sách, bài đọc thêm, bài tập cá nhân, dự án nhóm, bài kiểm tra rất lớn và khối lượng lý thuyết trình bày trên lớp rất hạn chế.

Mặt khác, sinh viên được yêu cầu thực hiện nhiều kỹ năng cho môn học như làm việc nhóm, phỏng vấn, sử dụng phần mềm, viết và trình bày báo cáo... Điều này đúng cho cả khối đại học và sau đại học. Thứ ba, cách bố trí buổi học rất khác với Việt Nam.

Chẳng hạn với các môn ba tín chỉ (thường là 3 giờ lên lớp/ tuần), các trường ở Việt Nam hầu hết đều bố trí giảng viên dạy một buổi ba tiết, còn MIT (và hầu hết các trường ở Mỹ) bố trí 3 buổi/ tuần, mỗi buổi một tiết. Cách bố trí này có thể hiệu quả hơn trong việc giao bài tập về nhà, làm việc nhóm và tăng hiệu năng sử dụng thời gian lên lớp.

Đứng trên bình diện người muốn tự học một môn học hoàn toàn mới, xa lạ thì tôi đánh giá học liệu mở không giúp ích gì nhiều. Nhưng nếu là một sinh viên đã từng học qua môn học đó và muốn đa dạng hóa kiến thức, tìm hiểu thực tế giảng dạy ở một trường danh tiếng như MIT thì học liệu mở có thể giúp bổ sung thông tin. Tuy nhiên, đối tượng có thể thu được nhiều lợi ích nhất có lẽ lại chính là đội ngũ giảng viên, vì học liệu mở cung cấp những thông tin quan trọng cho việc thiết kế và vận hành các môn học.

Xây dựng các diễn đàn chuyên ngành trên Internet theo định hướng của học liệu mở

Tôi không rõ chương trình do Bộ GD-ĐT ký kết với MIT có những thay đổi hay thêm bớt gì về nội dung của học liệu mở ở Việt Nam. Nhưng tôi không cho rằng MIT có thể giúp cung cấp miễn phí các sách giáo khoa và tài liệu đọc thêm vì chúng không thuộc quyền sở hữu của MIT. Do vậy, cũng cần đặt kỳ vọng chính xác vào hệ thống học liệu mở này. Việc hình thành các nhóm giảng viên giúp chú thích, dịch một số nội dung của học liệu cũng sẽ giúp ích cho các sinh viên tự học.

Tuy nhiên để học liệu mở này thật sự hữu ích cho sinh viên VN, có lẽ nên nghĩ đến việc địa phương hóa học liệu mở này theo hướng tổ chức mỗi nhóm môn học hay chương trình học thành một diễn đàn trên mạng. Trong đó các chuyên gia chuyên ngành chính là những nhà điều hành diễn đàn, và các thành viên có thể là tất cả mọi người quan tâm.

Ban điều hành và các thành viên sẽ tổ chức thảo luận theo các chủ đề mà họ quan tâm. Chính qua các thảo luận như vậy các chuyên gia và các thành viên hướng dẫn và hỗ trợ lẫn nhau trong học thuật một cách hiệu quả nhất.

Chính các thành viên sẽ là những đối tượng bổ sung thông tin mà học liệu mở không cung cấp một cách hiệu quả nhất. Bên cạnh đó mô hình này có ưu điểm là hoạt động phi biên giới. Du học sinh, giảng viên, trí thức Việt Nam ở nước ngoài hay trong nước đều có thể tham gia, tương tác với sinh viên và chuyên gia trong nước, do vậy chất lượng tri thức trao đổi cũng hết sức phong phú.

Hiện nay giới thanh niên Việt Nam đã khá quen thuộc với việc tham gia các diễn đàn trên mạng và học hỏi được rất nhiều từ các diễn đàn này, nên việc tổ chức một cách có định hướng về chuyên môn như vậy sẽ góp phần thật sự nâng cao chất lượng tri thức của thanh niên và hướng việc sử dụng Internet thành một công cụ giải trí, học tập thật sự lành mạnh.

(Theo Vũ Thế Dũng - Tuổi Trẻ)

Học liệu mở MIT sẽ được triển khai ở 3 ngành ĐH

Học liệu mở của MIT sẽ được đưa vào các trường ĐH Việt Nam, trước mắt ở 3 ngành: Công nghệ Sinh học, Công nghệ thông tin và Điện tử Viễn thông. Trong tuần này, Bộ GD-ĐT sẽ thành lập tổ công tác để triển khai nội dung này.

Dùng Học liệu mở: VN sẽ có SV đẳng cấp quốc tế

"Đây là một sự kiện có tính lịch sử đối với giáo dục Việt Nam. Nó bắt đầu từ việc Thủ tướng Phan Văn Khải nhận được bản tóm tắt về học liệu mở tại MIT vào tháng 6/2005", Giám đốc điều hành quỹ giáo dục Việt Nam - Hoa Kỳ (VEF) Phạm Đức Trung Kiên đánh giá về sự kiện ký kết Biên bản ghi nhớ đưa Học liệu mở (OCW) của Viện kỹ thuật Massachussets (MIT) vào Việt Nam được tổ chức chiều nay (17/11), tại Hà Nội.

Học liệu mở MIT: Mở cho mọi giảng viên, mọi sinh viên

"Mỗi trường đều có đặc thù riêng, khả năng riêng, vì vậy vai trò của Bộ là  tổ chức, hướng dẫn, chỉ đạo về mặt chủ trương; dùng chương trình nào, môn nào, dùng đến mức độ nào học liệu mở của MIT... là quyền chủ động và quyết định của các trường". Thứ trưởng Bộ GD - ĐT Bành Tiến Long khẳng định.

Sẽ có phiên bản học liệu mở của MIT tại Việt Nam

Viện ĐH Công nghệ Massachusetts (MIT) - cơ sở đào tạo ĐH hàng đầu về khoa học công nghệ của Mỹ sẽ cung cấp chương trình học liệu mở cho Việt Nam theo một thoả thuận sẽ được ký kết chiều nay, 17/11 tại Hà Nội. Đây là thành quả sự hợp tác giữa các bên: Bộ GD-ĐT, quỹ Giáo dục Việt Nam - Hoa Kỳ (VEF), Công ty phần mềm truyền thông VASC và MIT

MIT- Viện ĐH hàng đầu về công nghệ của Mỹ

Sự ra đời của MIT đánh dấu nỗ lực không mệt mỏi của William Barton Rogers - một nhà khoa học tự nhiên lỗi lạc - nhằm thiết lập một kiểu tổ chức giáo dục mới, độc lập ở Mỹ. Rogers chú trọng tới tính thực dụng và khả thi. Ông tin rằng, cách tốt nhất để thúc đẩy năng lực nghề nghiệp là kết hợp giảng dạy với nghiên cứu cũng như chú trọng tới các vấn đề thực tế.

Một ngày của Thủ tướng tại ĐH Harvard và viện MIT

Trong cùng một ngày, Thủ tướng đã gặp giám đốc ĐH Harvard, Học viện MIT, dự bàn tròn về hợp tác giáo dục ĐH Việt - Mỹ. Dưới đây là những thông tin mà VietNamNet vừa cập nhật từ hội thảo "làm thế nào để xây dựng một trường ĐH đẳng cấp quốc tế ở VN".

Học liệu mở MIT sắp đến Việt Nam

Sáng kiến Học liệu mở MIT (MIT OCW) của Học viện công nghệ Massachusetts đang mở ra những cơ hội tiếp cận kiến thức khoa học tiên tiến nhất thế giới cho các giảng viên, sinh viên và những người tự nghiên cứu trên khắp toàn cầu. Mục tiêu của sáng kiến này là tạo nên một mạng liên kết các trường đại học hàng đầu toàn thế giới, cung cấp khả năng truy cập, tham khảo vào các tài liệu giáo dục chất lượng, cao theo nhiều phương thức đào tạo khác nhau, dưới các ngôn ngữ đa dạng.