- "Xã hội phải chấp nhận việc giới trẻ quan hệ tình dục trước hôn nhân ở VN là có thật, chứ không phải chuyên bên Tây nữa. Rõ ràng không thể ngăn chặn mà quan trọng hơn là phải trang bị cho giới trẻ kiến thức, kỹ năng để "nói có" hoặc "nói không" với quan hệ tình dục trước hôn nhân theo đúng mong muốn và điều kiện bản thân".

Đó là nhận định của chị Trịnh Thị Mai, từng quản lý diễn đàn Tâm sự Bạn trẻ (website: tamsubantre.org) trong 2,5 năm, hiện làm quản lý hoạt động tư vấn và là tư vấn viên của dự án Tư vấn về Sức khoẻ sinh sản, tình dục, HIV và Tâm lý tình cảm.

Trịnh Thị Mai: "Trên diễn đàn, phần lớn các bạn trẻ không đặt nặng vấn đề trinh tiết" . Ảnh: Lan Hương

Các chủ đề trên diễn đàn Tâm sự Bạn trẻ tập trung vào 3 lĩnh vực: tình dục, sức khoẻ sinh sản và tâm lý tình cảm.

Trong đó, về tình dục được bàn nhiều đến là quan điểm quan hệ tình dục trước hôn nhân, quan điểm về trinh tiết, các vấn đề liên quan đến khoái cảm trong tình dục, những trục trặc trong tình dục.

Về sức khoẻ sinh sản, vấn đề được bàn nhiều đến là biện pháp tránh thai và phá thai.

Trong những box về tâm lý tình cảm, phần nhiều lại liên quan đến chia tay, nhớ nhung trong tình yêu đơn phương hoặc đã tan vỡ. Nhưng ngày càng nhiều những chủ đề liên quan đến sự gần gũi của những người yêu nhau, ví dụ như đi chơi với người mới yêu, bạn trai sờ soạng, vuốt ve cơ thể làm bạn gái cảm thấy sợ và không biết bạn trai có yêu mình thật lòng không.

Thời kỳ đầu tôi quản lý diễn đàn vẫn còn những câu hỏi đơn giản như “hôn thì có thai hay không”, nhưng hiện nay, vấn đề các thành viên đưa ra đã phức tạp hơn nhiều. Phần lớn là do chính các thành viên tự hỗ trợ nhau bằng những câu trả lời về kiến thức khá chính xác và đầy đủ thông tin.

- Cụ thể những đề tài nào thường gây nhiều tranh cãi?

Đó là về vấn đề trinh tiết và đồng tính.

Về trinh tiết, bao giờ cũng có 2 xu hướng quan điểm đối lập, nhưng phần lớn các bạn trẻ không đặt nặng vấn đề trinh tiết (trong đó đa phần là các bạn trai).

Họ cho rằng điều quan trọng là tình yêu và nhân cách của người con gái đó, một cái màng mỏng không đủ nói lên điều gì. Nhưng cũng có những bạn trai và kể cả bạn gái đều cho rằng cần giữ gìn đến đêm tân hôn.

Tuy nhiên, có một điều khá mới mẻ đó là quan niệm trinh tiết của một số bạn chỉ đóng gọn gàng ở màng trinh, bản thân thì cho rằng mình cần giữ gìn trinh tiết, phải đến đêm tân hôn mới có quan hệ tình dục (có giao hợp), còn việc âu yếm vuốt ve cơ thể hay oralsex (quan hệ tình dục bằng miệng) không làm tổn hại đến trinh tiết.

Về đồng tính, phần lớn các bạn có cái nhìn rất thông cảm với người có xu hướng tình dục đồng tính khi họ gặp khó khăn trong cuộc sống vì sự phản đối của phần đông xã hội.

Các bạn đã có cái nhìn hết sức khoa học về xu hướng tình dục đồng tính, nó cũng giống như xu hướng tình dục dị giới hay lưỡng giới mà thôi và bản thân người trong cuộc không có tội lỗi gì khi có xu hướng tình dục như vậy cả. Tất nhiên không loại trừ một số ít thành viên mới trong diễn đàn, vẫn không dễ dàng chấp nhận xu hướng tình dục này.

Nói “có” – nói “không” đúng nhu cầu

Các bạn trẻ cần được giáo dục để biết "nói có" hoặc "nói không" đúng nhu cầu. Ảnh minh họa: Lan Hương

Một số vụ việc gần đây giúp mọi người nhìn thẳng hơn vào sự thật là đời sống tình dục trong giới trẻ là có thật, không phải là việc trong phim ảnh hay ở nước ngoài nữa.

Nếu phụ huynh vẫn tự nhủ rằng con cái mình không như thế thì sẽ luôn bị rơi vào tình trạng bị động và bị bất ngờ khi vô tình nhìn thấy một mặt khác trong đời sống tình dục của chúng. Đó là điều bất lợi cho giới trẻ bởi họ sẽ không được định hướng thông tin đúng đắn từ bố mẹ.

Trước đây, có rất nhiều bài viết phản ảnh hậu quả của quan hệ tình dục trước hôn nhân, nhưng điều đó không làm thay đổi thái độ sống của giới trẻ. Chúng ta không thể ngăn cản mọi người không được quan hệ tình dục trước hôn nhân, vì đó hoàn toàn phụ thuộc vào lựa chọn của từng cá nhân. Điều quan trọng là chúng ta cần cung cấp cho giới trẻ những kỹ năng nhất định để quyết định “nói có” hay “nói không” với quan hệ tình dục.

Nói không và nói có theo đúng mong muốn của chính bản thân họ với những hiểu biết nhất định về tình dục và những kỹ năng giải quyết vấn đề mà họ có. Họ biết được rằng quyết định của mình trong thời điểm đó là phù hợp với mong muốn bản thân hay không và họ sẽ tự chịu trách nhiệm với quyết định của chính mình.

Tôi tin không phải các bạn trẻ không muốn tự bảo vệ mình mà họ thiếu thông tin và chưa có nhiều cơ hội tiếp cận thông tin nguồn chính xác, cũng như kỹ năng tìm kiếm, kiểm định tính chính xác của thông tin chưa được chú trọng và chưa thật sự hiệu quả.

Thiếu liên kết trường học - phụ huynh - dịch vụ xã hội

Việc các bạn trẻ trao đổi thông tin về giới tính trên diễn đàn có cả hai mặt, tích cực và tiêu cực.

Trước hết các thành viên có thể nói ra được vấn đề tế nhị vốn từ lâu đã là điều “khó nói” với người VN. Tâm sự trên diễn đàn không thấy mặt nhau sẽ cảm thấy đỡ e ngại hơn. Qua diễn đàn, các bạn không chỉ nhận được sự chia sẻ cảm thông, mà còn biết rằng người khác cũng có vấn đề như vậy, chứ mình không đơn độc lẻ loi. Và từ đó có thể sẽ có nhiều thông tin hữu ích được trao đổi giữa các thành viên.

Tuy nhiên, nếu không có sự định hướng thông tin thì bạn trẻ sẽ bị rơi vào tình trạng lúng túng trong việc nhận định thông tin. Bởi vì kiến thức thì mênh mông và nhiều chiều, trong khi không phải ai cũng có kỹ năng để phân biệt, giống như khi ta rơi vào một sân toàn bóng bay giống nhau nhưng lại phải tìm ra quả bóng đẹp nhất.

Vì thế, những diễn đàn đó rất cần có người có chuyên môn và cần được đào tạo thường xuyên để quản lý. Nhưng hiện nay không có quy định nào bắt buộc diễn đàn phải có người quản lý có chuyên môn hoặc các câu trả lời đưa ra phải dựa trên nguồn thông tin chính thống nào.

Cần xem xét lại mục đích của diễn đàn xem liệu có phải nhiều thành viên và nhiều chủ đề được mở đã là tốt hay chưa? Chúng tôi quan niệm rằng đưa ra 1 kiến thức đúng đến 1 người còn tốt hơn là 1 kiến thức sai cho 100 người.

 - Với lượng thông tin khổng lồ trên internet, làm sao giới trẻ không bị lạc lối trên mạng?

Nếu nhảy vào 1 lĩnh vực hoàn toàn xa lạ thì sẽ rất bối rối trước thông tin khổng lồ trên internet. Ở đây nếu có sự liên kết giữa trường học, cha mẹ và các dịch vụ xã hội trong việc giáo dục và cung cấp thông tin cho thanh thiếu niên thì sẽ tốt hơn cả.

Bởi vì hiện nay, không những thiếu về mảng giáo dục giới tính, mà còn thiếu sự cung cấp thông tin về những địa chỉ dịch vụ, (phòng tư vấn, hỗ trợ xã hội, trang web…) đáng tin cậy cho thanh, thiếu niên. Các bạn trẻ rất cần biết được địa chỉ cần tìm đến mỗi khi gặp khó khăn.

Tuy nhiên, các bạn trẻ cũng không chỉ ngồi đó và chờ đợi người khác mang đến cho mình, mà ngay bây giờ tự các bạn cũng có thể chủ động trang bị những kỹ năng tìm kiếm thông tin. Khi vào các website, các bạn trẻ nên tìm hiểu về lịch sử trang web, cơ quan chủ quản để ít nhất cũng có mốt sự đảm bảo độ tin tưởng của thông tin cung cấp trên đó.

• Lan Hương (thực hiện)