- Chương trình lớp 12 THPT năm 2009 đã được triển khai đại trà học theo phân ban. Do đó, cấu trúc đề thi tốt nghiệp và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2009 cũng sẽ có những thay đổi theo chương trình hiện hành.

VietNamNet đã có cuộc trao đổi với ông Trần Văn Kiên, Phó Cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục, Bộ GD-ĐT về vấn đề này.

Thi theo chương trình phân ban

Ông có thể cho biết cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2009 có những thay đổi như thế nào?

Đề thi tốt nghiệp THPT đối với các môn Vật lý, Sinh học, Hóa học gồm 40 câu; các môn Ngoại ngữ gồm 50 câu. Đề thi tuyển sinh ĐH, CĐ đối với các môn Vật lý, Sinh học, Hóa học gồm 50 câu; các môn Ngoại ngữ gồm 80 câu. (Ông Trần Văn Kiên)

- Từ năm 2006 đến 2008, khối lớp 12 THPT trên cả nước (tùy theo từng địa phương, đơn vị) đã thực hiện việc dạy - học theo 3 chương trình: chương trình phân ban thí điểm, chương trình không phân ban và chương trình bổ túc THPT nên đề thi tốt nghiệp THPT cũng có 3 loại đề dành cho từng đối tượng: không phân ban, phân ban và bổ túc THPT.

Tuy nhiên, năm học 2008-2009, do không còn học chương trình không phân ban, chương trình THPT có sự thay đổi nên cấu trúc đề thi cũng thay đổi.

Theo dự thảo cấu trúc đề thi năm 2009, đề thi tốt nghiệp THPT gồm: Đề thi tốt nghiệp bổ túc THPT dành cho thí sinh học theo chương trình GDTX cấp THPT; đề thi mỗi môn chỉ gồm một nội dung giống nhau dành cho tất cả thí sinh.

Đề thi tốt nghiệp THPT dành cho thí sinh học theo chương trình THPT phân ban gồm Ban Khoa học Tự nhiên, Ban Khoa học Xã hội và Nhân văn, Ban Cơ bản, thí sinh học trường THPT Kĩ thuật và thí sinh tự do.

Đề thi mỗi môn Toán, Vật lí, Hoá học, Sinh học, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí đều có 2 phần: phần chung cho tất cả thí sinh ra theo nội dung giống nhau giữa chương trình chuẩn và nâng cao; phần riêng (cho chương trình chuẩn hoặc nâng cao). Thí sinh học chương trình nào chỉ được làm phần dành riêng cho chương trình đó, nghĩa là chuẩn hoặc nâng cao. Riêng thí sinh tự do được chọn một phần riêng thích hợp để làm bài. Nếu thí sinh làm cả hai phần riêng thì cả hai phần riêng không được chấm.

Đề thi tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2009 cũng thay đổi  tương ứng với các môn trên, gồm 2 phần: phần chung cho tất cả thí sinh, ra theo nội dung giống nhau giữa chương trình chuẩn và chương trình nâng cao và phần riêng theo từng chương trình (chuẩn hoặc nâng cao). Tuy nhiên, thí sinh sẽ được chọn một phần riêng thích hợp để làm bài. Nếu thí sinh làm cả hai phần riêng thì cả hai phần riêng không được chấm.

Riêng đối với các môn Ngoại ngữ quy định rõ đề thi không có phần chung và phần riêng, chỉ gồm một nội dung giống nhau dành cho tất cả thí sinh, được ra theo chương trình chuẩn, có nội dung phù hợp với yêu cầu phân loại trình độ của thí sinh.

Lưu ý là, nội dung thi nằm trong chương trình THPT hiện hành, chủ yếu là chương trình lớp 12. Đề thi đáp ứng cho tất cả các đối tượng thí sinh lớp 12 THPT năm 2009.

Đối với các thí sinh tự do, không học chương trình phân ban đại trà thì cũng phải thi theo đề phân ban, như vậy có thiệt thòi cho các em không?

- Trong những năm qua, không có năm nào thi tốt nghiệp THPT có đề thi riêng cho thí sinh tự do. Theo quy chế thi hiện hành, thí sinh tự do cũng phải thi cùng đề thi như thí sinh đang học lớp 12 THPT năm 2009. Thí sinh tự do phải tự cập nhật, bổ sung kiến thức của chương trình hiện hành, có thể đến các nhà trường THPT đăng ký ôn tập, bổ sung kiến thức để có thể thi đạt kết quả tốt.

Học chương trình nào thi chương trình đó

Có nhiều ý kiến cho rằng, nếu để hai phần riêng theo chương trình chuẩn hoặc nâng cao thì có thể có tình trạng bài làm theo chương trình nâng cao có điểm thấp và theo chương trình chuẩn có điểm cao. Còn theo cấu trúc đề thi ĐH-CĐ, phần riêng theo chương trình (chuẩn hoặc nâng cao) khó phân loại vì “độ khó” của chương trình chuẩn cũng thường dễ hơn "độ khó" của chương trình nâng cao. Ông có thể giải thích rõ hơn về vấn đề này?

Phần riêng trong đề thi tốt nghiệp THPT nêu yêu cầu, thí sinh học chương trình nào thì chỉ được làm phần dành riêng cho chương trình đó (chuẩn hoặc nâng cao). Điều này đảm bảo đánh giá trình độ của thí sinh theo chuẩn kiến thức kỹ năng của chương trình học, đáp ứng yêu cầu của thi tốt nghiệp.

Phần riêng trong đề thi tuyển sinh ĐH, CĐ lưu ý, thí sinh chỉ được chọn một phần riêng thích hợp để làm bài. Đề thi ĐH không yêu cầu bắt buộc mà để thí sinh tự chọn phần riêng thích hợp. Thí sinh sẽ phải cân nhắc trên cơ sở nội dung đề thi và trình độ thực tế của bản thân để làm bài đạt kết quả cao nhất.

Điều dễ thấy là đối tượng dự thi có trình độ kiến thức và kỹ năng tốt hơn sẽ đạt kết quả cao hơn. Đây chính là đảm bảo công bằng trong đánh giá trình độ và năng lực của người học, đáp ứng yêu cầu của kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ.

Một số ý kiến khác đề nghị thi tốt nghiệp THPT phải thi theo mặt bằng chung của học sinh phổ thông, đề thi phải là đề duy nhất, ông có cho là nên như vậy không, thưa ông?

- Cần khẳng định rằng, cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT năm 2009 phải đáp ứng yêu cầu đảm bảo mặt bằng chung cho các thí sinh dự thi tốt nghiệp: phần chung của đề thi chiếm đa số, phần riêng phải tương đương nhau về số câu và mức độ, phù hợp với từng chương trình. Hơn thế, cấu trúc này còn đảm bảo cho HS học chương trình nào được thi theo chương trình ấy, phù hợp với thực tế dạy-học phân ban.

Học sinh học đại trà vào lớp 10 cách đây đã 3 năm và năm nay là năm cuối cùng kết thúc bằng các kỳ thi nhưng lại chưa biết cấu trúc đề thi. Việc ban hành cấu trúc đề thi trong thời điểm này có muộn không, thưa ông?

- Việc chuẩn bị kiến thức và rèn luyện kĩ năng cho thí sinh thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ được thực hiện thường xuyên gắn với công tác kiểm tra, đánh giá thường xuyên định kỳ trong suốt quá trình dạy, học tại các nhà trường phổ thông, không chờ đến khi công bố hình thức thi hoặc cấu trúc đề thi mới thực hiện.

Hơn nữa, hình thức thi trong các kỳ thi năm 2009 không thay đổi so với năm 2008. Hiện nay đang ở nửa đầu học kỳ I của năm học 2008-2009, còn nhiều thời gian để HS chủ động chuẩn bị cho các kỳ thi.

Xin cảm ơn ông!

• Bảo Anh (thực hiện)