Nhiều người cho rằng vụ thảm sát đẫm máu mà tiến sỹ Amy Bishop đã gây ra không chỉ đơn thuần là chuyện cá nhân mà còn là bằng chứng cho những vấn đề bức bối đang diễn ra trong đời sống, văn hóa của giới học thuật.

Căn phòng ở tầng 3 Trung tâm Shelby, Trường ĐH Alabama tại Huntsville, nơi xảy ra vụ thảm sát mà TS Amy Bishop bị buộc tội đã giết 3 giáo sư, làm thương nặng 3 người khác trong buổi họp chiều ngày 12/2

Làm khoa học thì phải khác người?

Đó chính là mức độ stress ngày càng lớn việc nhận biên chế, bổ nhiệm tước vị, áp lực để hoàn thành tốt công việc nghiên cứu và giảng dạy, mối quan hệ với đồng nghiệp, cấp trên… Môi trường làm việc liên quan đến nhiều vấn đề chính trị phức tạp trong nội bộ cũng ảnh hưởng đến sự nghiệp của mỗi người. Những điều đó cộng lại có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tâm lý tinh thần của họ.

Những vấn đề về lý, tinh thần thường khó nhận ra và cũng khó chữa trị. Điều đó càng đúng hơn với những người làm việc trong môi trường học thuật.

Theo số liệu của công ty Standard Insurance - nhà cung cấp các trung tâm chăm sóc y tế cho hơn 1000 trường đại học, cao đẳng - thì những người làm việc trong lĩnh vực học thuật thường hay gặp phải những vấn đề về tâm lý nhiều hơn. Có đến 12 đến 13% các vị giáo sư trong các trường đại học, cao đẳng gặp phải vấn đề này, trong khi ở các lĩnh vực, ngành nghề khác thì chỉ có 7%.

Trong khi đó, mọi người thường nhìn nhận họ là những chuyên gia, những nhà khoa học. Tức là, họ sẽ tự giải quyết được những vấn đề của mình. Và bản thân họ cũng không hề nghĩ mình cần tư vấn về tâm lý hay về các vấn đề liên quan đến sức khỏe tinh thần.

Tuy nhiên, dù có là tiến sỹ hay giáo sư thì cũng đều gặp phải những thứ rắc rối như nhưng người bình thường khác, thậm chí còn stress hơn. Vậy mà vấn đề này lại không hề được xem là một bệnh lý.

Thậm chí, nhiều nhà khoa học còn có những hành động hay biểu hiện kỳ quặc, lập dị, đôi khi còn điên rồ. Nhưng mọi người thường cho đó là bệnh nghề nghiệp chứ không coi đó là sự lệch lạc về tâm lý. Bởi họ luôn được mặc định là những người thông minh và khác người.

Trong môi trường đại học, theo bà Nicholson, Giám đốc trung tâm dịch vụ y tế tại trường đại học Arizona,các nhân viên thường hay có hành vi xấu hơn là các trưởng ban, chủ nhiệm khoa. Bởi lẽ, họ chỉ quan tâm đến việc làm thế nào để hủy hoại sự nghiệp của ai đó.

Bên cạnh đó, họ luôn cho mình là tài giỏi, và những người tài giỏi luôn có cách cư xử khác biệt.

Lập dị đi liền với nguy hiểm

Hội đồng giáo dục Mỹ, Liên hiệp các trường đại học cao đẳng và một số tổ chức khác đã cố gắng giải quyết mối bất đồng giữa người quản lý và những nhân viên của mình trong mỗi khoa.

Richard Ekman, chủ tịch hội đồng các trường cao đẳng cho biết: Tôi đoán, năm nay mối xung đột này sẽ lại tăng cao do vụ việc tại Huntsville dấy lên. Đời sống của giới học thuật đang ngày càng trở nên phức tạp, Những căng thẳng bất đồng trong mỗi khoa của mỗi trường học lại ngày càng tăng lên.

Bà Nicholson cũng cho biết thêm: Nhiều vị giáo sư, tiến sỹ thường nghĩ là tước hiệu có thể bảo vệ được họ. Điều đó không đúng. Tước hiệu không thể cho bạn quyền được cư xử một cách điên rồ.

Trong khi đó các trường học cũng lại khá e dè với việc xử lý những trường hợp này. Bởi lẽ đuổi việc một người chỉ vì họ chút vấn đề về tinh thần là sai luật. Nhất là những người đó lại là những giáo sư, tiến sỹ. Chẳng ai muốn bị buộc tội là xâm phạm vào quyền của người khác.

Bà Nicholson cũng nhấn mạnh rằng các trường học cần phải quan tâm đến sức khỏe tinh thần của cán bộ công nhân viên hơn nữa. Đồng thời mối quan hệ giữa người quản lý và nhân viên luôn cần phải sáng rõ, không để những bất đồng, xung đột lên đến đỉnh điểm.

Vụ thảm sát đẫm máu tại Huntsville vừa qua cũng là một minh chứng cho những vấn đề nổi cộm cần được quan tâm trong đời sống của giới học thuật.

• Sinh Phạm (Tổng hợp)