Giáo sư Ian Wilmut và cừu Dolly tại Viện bảo tàng.

Cừu Dolly - động vật nhân bản đầu tiên trên thế giới - sẽ được trưng bày tại Viện bảo tàng Hoàng gia ở Edinburgh, Scotland, vào cuối tuần này.

Trong tháng hai vừa qua, Viện Roslin, trung tâm nghiên cứu tại Scotland tạo ra Dolly, đã quyết định ''đưa cừu Dollly vào giấc ngủ vĩnh viễn'', nhẹ nhàng, sau khi một cuộc kiểm tra thú y cho thấy nó mắc bệnh nhiễm trùng phổi nghiêm trọng và không thể cứu chữa được. Sau đó, Viện đã tặng xác cừu cho Viện bào tàng quốc gia Scotland.

Tại đây, các chuyên gia đã ngâm và thuộc da Dolly để bảo quản trước khi trải nó trên một khuôn hình bằng sợi thuỷ tinh. Ian Wilmut, trưởng nhóm nhân bản cừu Dolly, cho biết ông rất tự hào khi thấy Dolly được trưng bày. Nó sẽ tiếp tục nhắc nhở mọi người về những tiến bộ khoa học đã đạt được ở Ediburgh.

Dolly chào đời ngày 5/7/1996 và sự kiện này được giữ bí mật trong nhiều tháng trong khi những người tạo ra nó ở Viện Roslin và PPL Therapeutics Plc - một công ty công nghệ sinh học nhỏ ở Scotland - kiểm tra cẩn thận dòng giống của ''cô nàng cừu'' này. Tuyên bố về sự ra đời của Dolly vào tháng 2/1997 làm cho toàn thế giới bị sốc.

Sự ra đời của cừu Dolly được dự đoán là một trong những đột phá khoa học quan trọng của thập niên 90. Tuy nhiên nó cũng làm dấy lên sự tranh luận kéo dài về đạo đức nhân bản. Dolly, một con cừu giống Dorset Phần Lan, được nhân giống bình thường 2 lần với một con cừu đực núi xứ Wale tên là David. Lần đầu tiên Dolly sinh con (được đặt tên là Bonnie) vào tháng 4/1998. Sau đó, nó sinh thêm 3 cừu con nữa vào năm 1999. 

Viêm khớp

Tuy nhiên, vào tháng 1 năm ngoái tình hình sức khoẻ của nó khiến các chuyên gia lo lắng vì họ chẩn đoán nó mắc một dạng viêm khớp. Viêm khớp thường thấy ở những động vật lớn tuổi hơn và một cuộc tranh luận nữa nổ ra về tuổi thực sự của Dolly cũng như nguy cơ lão hoá sớm ở động vật nhân bản.

Vào thời gian đó, Giáo sư Ian Wilmut, trưởng nhóm nhân bản cừu Dolly, cho biết viêm khớp ở Dolly cho thấy các kỹ thuật nhân bản chưa hoàn thiện và giới khoa học cần nghiên cứu nhiều hơn nữa. Theo Tiến sĩ Patrick Dixon, một người viết về đạo đức nhân bản người, bản chất cái chết của Dolly có tác động lớn tới triển vọng nhân bản người. Ông nói: ''Vấn đề thực sự là cừu Dolly chết vì nguyên nhân gì và liệu cái chết đó có liên quan tới lão hoá sớm hay không. Theo các tiêu chuẩn của cừu thì nó chưa già''.

Giáo sư Richard Gardner, Chủ tịch nhóm nghiên cứu tế bào gốc và nhân bản liệu pháp thuộc Hiệp hội Hoàng gia cho biết: ''Chúng ta phải đợi kết quả khám nghiệm tử thi cừu Dolly để đánh giá liệu cái chết tương đối sớm của nó có liên quan gì tới việc nó là một động vật nhân bản hay không. Nếu có liên quan, đó sẽ là một bằng chứng nữa về nguy cơ vốn có trong nhân bản sinh sản và sự vô trách nhiệm của bất kỳ người nào đang cố nhân bản người''. 

Giáo sư Wilmut đã thí nghiệm nhân bản 276 phôi thai cừu. Dolly là thành quả duy nhất của thí nghiệm đó. Nhóm của ông đã loại bỏ vật liệu di truyền khỏi một trứng và thay thế bằng vật liệu di truyền của một tế bào được lấy từ vú của một con cừu cái trưởng thành. Tiếp đó, họ ngâm trứng vào hoá chất và sử dụng điện để kích thích nó phân chia và trở thành phôi. Cuối cùng, phôi, sẽ trở thành Dolly, được cấy vào tử cung của một con cừu.

(Minh Sơn - Tổng hợp)