Tế bào gốc phôi người

Các chuyên gia thuộc ĐH Pennsylvania, Mỹ, đã thành công trong việc biến tế bào gốc phôi chuột thành trứng và sau đó là phôi thai. Bước tiến này sẽ loại bỏ một trở ngại lớn đối với việc sử dụng những tế bào gốc để điều trị bệnh bởi nó tạo ra một nguồn trứng mới cho nhân bản liệu pháp (nhân bản vì mục đích chữa bệnh).

Tế bào gốc phôi thai có thể phát triển thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể. Một số nhà nghiên cứu cho rằng chúng có thể được sử dụng để tạo ra các cơ quan mới chẳng hạn như tim, phổi, não hoặc tế bào tuyến tuỵ, thay thế cho cơ quan bị hỏng ở người. Để tạo ra những cơ quan hoặc tế bào mới tương thích với bệnh nhân, bác sĩ phải nhân bản phôi bằng cách lấy nhân từ một tế bào của bệnh nhân và tiêm vào trứng đã bị rút nhân của một người khác. 

Ở giai đoạn phát triển ban đầu, tế bào gốc mới sẽ được lấy ra và biến thành tế bào mục tiêu. Tuy nhiên, tiến trình này sẽ giết chết phôi thai, làm nhiều người phản đối. Họ cho rằng đó là hành động trái đạo đức. Ngoài ra, phải có nhiều trứng người để phục vụ cho quá trình trên. Hiện tại, bác sĩ phải lấy trứng từ một số người hiến tặng là nữ giới, gây đau đớn cho họ. 

Nghiên cứu do Scholer và đồng nghiệp của ông tiến hành cho thấy trứng có thể được tạo ra trong phòng thí nghiệm từ tế bào gốc. Nó sẽ làm cho giới khoa học không còn phụ thuộc vào người hiến tặng trứng, giải quyết được một trong những mối quan ngại về đạo đức liên quan tới sử dụng tế bào gốc phôi người trong điều trị bệnh và tạo ra nguồn cung cấp gần như vô hạn. Phôi thai được tạo ra từ những quả trứng trên sẽ không thể được sử dụng để tạo ra chuột bởi chúng có một bộ nhiễm sắc thể không hoàn chỉnh. 

Không cần nhân tố tăng trưởng

Trong nghiên cứu của mình, thay vì tìm kiếm các nhân tố tăng trưởng kích thích tế bào gốc phôi thai phát triển thành trứng, nhóm nghiên cứu để cho chúng sinh trưởng trong những điều kiện cơ bản ở mật độ cao. Sau khi sinh trưởng ở mật độ cao, một số tế bào tách khỏi đĩa cấy và hình thành các đám bồng bềnh. Sau đó, họ lấy các đám đó và đặt chúng vào những đĩa mới. Trong vòng 4 ngày, chúng sinh sôi rất mạnh. Các đám bồng bềnh đó giống như những cấu trúc buồng trứng thu nhỏ, mỗi cấu trúc có các tế bào nhỏ nuôi dưỡng một tế bào lớn hơn. Tế bào đó sẽ trở thành trứng.

Thật kỳ lạ, thêm một loại hormone khác có tên là gonadotropin vào những buồng trứng mini trên làm cho tế bào trứng rơi xuống đĩa cấy, giống như quá trình rụng trứng. Những quả trứng này trông rất bình thường về cả hình dáng, kích cỡ và gene. Nếu được nuôi cấy trong vòng vài ngày, chúng cũng trải qua sự phân chia ngẫu nhiên và hình thành các cấu trúc giống phôi thai - một quá trình được gọi là sinh sản đơn tính. Theo Scholer, điều đó cho thấy những quả trứng trên hoạt động bình thường. Nhóm nghiên cứu dự định thử nghiệm xem liệu chúng có thể thụ tinh được với trinh trùng hay không.

Nhà đạo đức sinh học Arthur Caplan thuộc ĐH Pennsylavnia nhận xét nghiên cứu trên là ''một trận động đất đạo đức''. Trước kia, hầu hết các nhà khoa học cho rằng không thể tạo ra trứng và tinh bào từ ngoài cơ thể. Thaddeus G. Golos, một chuyên gia nghiên cứu tế bào gốc tại ĐH Wisconsin, cho biết nghiên cứu trên là một bước tiến quan trọng song còn quá sớm để rút ra bất kỳ kết luận nào liên quan tới trứng người.

(Minh Sơn - Theo Reuters, NewScientist)