Các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Hammersmith (Anh) đang chuẩn bị tiến hành một thử nghiệm lâm sàng: Dùng tế bào gốc để trị chứng xơ gan cho người. Nguồn tế bào gốc sẽ được lấy từ chính tủy xương của bệnh nhân.

Gan bị xơ.

Hiện nay, hy vọng duy nhất đối với nhiều bệnh nhân xơ gan là được cấy ghép gan mới. Tuy nhiên, do có quá ít gan hiến tặng nên các bác sĩ cần phải gấp rút tìm ra các phương pháp điều trị mới. Tại Anh, số bệnh nhân chờ đợi ghép gan đã tăng gấp đôi, từ 101 tới 203, trong giai đoạn 1994-2003, mặc dù mỗi năm có khoảng 600 người được cấy ghép gan. Tại Việt Nam, mới chỉ có một ca ghép gan được tiến hành, trong khi khoảng 23.000 người có nhu cầu ghép gan.

Thử nghiệm sắp tới ở Anh sẽ được tiến hành bằng cách lấy tủy xương từ bệnh nhân rồi phân tách các thành phần. Tế bào gốc được phân lập từ bạch cầu và tiêm vào động mạch gan của bệnh nhân, còn hồng cầu thì trả lại cơ thể qua cánh tay. Các cuộc thử nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy phương pháp điều trị nói trên có thể cải thiện chức năng của gan bởi nó phục hồi tế bào gốc cho gan.

Ở những người mắc bệnh gan mạn tính, tế bào bị mất đi làm suy giảm chức năng gan và quật ngã bệnh nhân. GS Nagy Habib, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết: ''Thường thì bệnh nhân xơ gan cần phải được cấy ghép gan, song danh sách chờ đợi cấy ghép rất dài. Không có sự lựa chọn thẩm tách như ở bệnh nhân thận. Do vậy, nếu nghiên cứu lâm sàng này thành công, đó sẽ là một phương pháp điều trị hiệu quả cho mọi người''.

Hiện Bệnh viện Hammersmith đang tuyển các bệnh nhân cho cuộc thử nghiệm.

Trước đây, các nhà khoa học tại Nhật Bản đã tiến hành một nghiên cứu tương tự trên chuột. Họ tiêm một loại hóa chất gây chứng xơ hóa cho chuột (tức là các mô sẹo xuất hiện trong gan). Chứng xơ hóa dần phát triển thành xơ gan. Sau bốn tuần, nhóm nghiên cứu đã lấy tế bào tủy xương của một con chuột khác rồi tiêm vào cơ thể chuột mắc bệnh. Tế bào tủy xương đã được bổ sung thêm gien sứa để chúng phát sáng. Vài tuần sau, họ phát hiện mọi tế bào đã di chuyển tới gan. Sang tuần thứ tám, các mô xơ trong gan giảm mạnh.

Dường như các tế bào tủy xương đã biến thành tế bào gan và tạo ra một lượng lớn enzym hòa tan mô xơ. Lượng mô xơ vẫn không đổi ở những con chuột bị tổn thương song không được điều trị. Nhóm nghiên cứu Nhật Bản dự định sẽ tiến hành thử nghiệm tương tự ở người bằng cách dùng chính tế bào gốc của bệnh nhân để tránh hiện tượng đào thải. Tuy nhiên, Inder Verma và Yoshiyuki Kanazawa thuộc Viện Nghiên cứu Sinh học Salk (Mỹ) cho rằng, cuộc nghiên cứu tương tự do họ tiến hành không cung cấp bất kỳ bằng chứng nào về sự cải thiện của mô gan sau khi tiêm tế bào tủy xương.

• Minh Sơn (Theo BBC)