(VietNamNet)-Vụ Hwanggate đã khiến cho giới nghiên cứu tế bào gốc trên thế giới xôn xao trong gần hai tháng qua. Tuy nhiên, sự việc đúng sai như thế nào thì giới chuyên môn quốc tế vẫn chưa mấy người lên tiếng. Còn các nhà chuyên môn Việt Nam nhìn nhận vụ việc này ra sao?

Đi tìm câu trả lời, phóng viên VietNamNet đã có cuộc trao đổi với hai chuyên gia trong lĩnh vực nhân bản và tế bào gốc. Đó là TS Bùi Xuân Nguyên, Trưởng phòng sinh học sinh sản và phát triển (Viện Công nghệ sinh học) và GS.TS Nguyễn Mộng Hùng, ĐH Khoa học tự nhiên (Hà Nội).

• Hãy để ông Hwang tự chứng minh!

TS Bùi Xuân Nguyên

Theo TS Bùi Xuân Nguyên, đã là nhà khoa học thì phải chân thực, không được nguỵ tạo. Tuy nhiên, ở góc độ là người cùng chuyên môn với GS Hwang, TS Nguyên tỏ ra băn khoăn về trường hợp của GS Hwang Woo suk. Vì sao?

Thứ nhất, bản thân GS Hwang là người rất giỏi.

Ông đã từng nhân bản lợn và bò đầu tiên ở Hàn Quốc, và gần đây nhất là nhân bản con chó đầu tiên trên thế giới. Ngay cả Mỹ đã ký một hợp đồng 5 triệu USD để nhân bản chó nhưng một vị giáo sư Mỹ đã phải bỏ cuộc sau một năm.

Với một người đã có những kết quả nghiên cứu như ông Hwang thì ông cũng có khả năng nhân bản phôi người.

Một đồng nghiệp của TS Nguyên ở bên Thái Lan đã từng sang phòng thí nghiệm của GS Hwang để nhân bản phôi người. Đồng nghiệp này cho biết nhân bản phôi người không phức tạp như với các đối tượng khác.

TS Nguyên nói: ''Một người giỏi như thế mà lại làm một công trình giả thì thật khó hiểu. Chỉ người có tư duy không bình thường thì mới làm như vậy''.

Nếu ông Hwang tạo ra những dòng tế bào giả, không tương thích về gien với cơ thể bệnh nhân thì sẽ bị phát hiện ra ngay khi những tế bào đó được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân.

Thứ hai, vụ Hwang-gate còn nhiều yếu tố phức tạp, nhiều chi tiết mà trong một thời gian ngắn không thể kết luận được.

Chẳng hạn, chi tiết GS Hwang cho rằng các mẫu tế bào gốc đã bị đánh đổi.

Cần lưu ý là khi ông Hwang công bố những công trình nghiên cứu lớn trong quá khứ, báo chí Hàn Quốc cũng đã phản ánh rằng nhiều đồng nghiệp tại nước này tỏ thái độ không ưa và không khách quan với ông Hwang. Cũng không lại trừ khả năng nhân viên dưới quyền ông Hwang làm việc hai mang.

Dưới góc độ khoa học, nếu ông Hwang thực sự nhân bản được phôi người, phân lập tế bào gốc từ đó và tạo ra 11 dòng tế bào gốc như đã khẳng định thì việc lặp lại nghiên cứu chẳng có gì khó!

• Hwang sai... còn có cái sai từ quản lý khoa học

GS Hwang Woo suk (thứ hai từ trái sang) và PGS TS Nguyễn Mộng Hùng (thứ năm) tại Hội nghị công nghệ sinh học sinh sản châu Á lần thứ hai

Là người từng gặp bác sĩ Hwang ngay trước vụ bê bối, PGS.TS Nguyễn Mộng Hùng, ĐH Khoa học tự nhiên (Hà Nội) cũng có nhận định như TS Nguyên về khả năng và thành tích của GS Hwang.

GS Hwang là một nhà khoa học có sáng tạo thực sự. Việc ông và cộng sự nhân bản chú chó Snuppy là thành công đáng nể phục. Về nguyên tắc, nếu đã thành công ở động vật thì cũng có thể làm được ở khỉ và người.

Theo TS Hùng, nhà khoa học cũng là con người và phải đấu tranh giữa hai mặt thật-giả, tốt-xấu.

Trong trường hợp của ông Hwang, động cơ dẫn tới sai lầm có thể là giả một chút để được nhà nước đầu tư kinh phí, sau đó làm thật để bù đắp.

Nếu đúng như vậy thì đây là bài học không chỉ riêng đối với ông Hwang mà còn cả các nhà quản lý, các nhà khoa học nói chung.

Cần phải có cách quản lý, đầu tư, cách đấu thầu đề tài hợp lý để khuyến khích cái tốt, ngăn chặn cái xấu. Không nên để cho nhà khoa học vì thiếu thốn kinh phí, thiết bị nghiên cứu mà đi theo vết xe đổ của ông Hwang.

TS Hùng cho rằng Chính phủ Hàn Quốc có chủ trương rất đúng khi đầu tư hàng chục triệu đôla cho nghiên cứu tế bào gốc vì thấy được tiềm năng của lĩnh vực công nghệ này. Tuy nhiên, sai lầm của các nhà quản lý và Chính phủ là đã quá khuyếch đại ông Hwang, làm cho ông ta trở thành anh hùng, rất khó quay lại và từ chối vinh quang.

• Minh Sơn

Ý kiến của Bạn: