- Với số tiền lớn 1965 tỷ để ứng phó với Biến đổi khí hậu, nhiều nhà khoa học nêu ý kiến nên từng bước thận trọng. Trong đó, có ý kiến lo ngại, nếu không có biện pháp căn cơ thì số tiền lớn ấy có thể như cát lọt qua kẽ tay, dần rơi rụng cả.

Những ý kiến đó được chia sẻ tại buổi lễ công bố tại chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) do Bộ Tài nguyên – Môi trường tổ chức ở TP.HCM vào ngày 12/1.

Chỉ 5% số dân biết sơ sơ về biến đổi khí hậu

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Văn Đức cho biết: Ứng phó với BĐKH có tính chất cấp thiết và sống còn của Việt Nam. VN là một trong 5 nước chịu nhiều ảnh hưởng của BĐKH trên toàn cầu.

Triều cường ngày càng cao - hậu quả từ biến đổi khí hậu? Ảnh: VNN

Khoảng 50 năm qua, nhiệt độ trung bình nước ta tăng khoảng 0,7°C; mực nước biển đã dâng khoảng 20cm. BĐKH đã và đang tác động mạnh mẽ đến nước ta mà điển hình là làm cho các thiên tai, đặc biệt bão lũ, ngập lụt, hạn hán ngày càng khốc liệt hơn.

Dự tính tới năm 2100, mực nước biển sẽ tăng lên tới 1m, nhiệt độ tăng khoảng 3°C.

Theo tính toán, nếu nước biển dâng 1m sẽ có 10% dân số nước ta bị ảnh hưởng trực tiếp, tổn thất đối với GDP khoảng 10%, khoảng 40 ngàn km² đồng bằng ven biển Việt Nam sẽ bị ngập hàng năm.

Những thông tin như thế không nhiều người biết. Theo PGS TS Trần Thục, hiểu biết hạn chế về biến đổi khí hậu của một phần lớn người dân là một trong khó khăn lớn nhất khi triển khai chương trình quốc gia về ứng phó với BĐKH. Một chương trình quốc gia thì rất cần sự quan tâm, chia sẻ của người dân.

Đáng buồn hơn, GS.TS Nguyễn Ngọc Trân - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long còn chỉ ra, có hội thảo về BĐKH nhưng nhiều đại biểu chưa biết rõ về BĐKH.

Ở cấp quản lý, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Phòng kể câu chuyện theo ông là "phổ biến hiện nay". Nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư đến đặt vấn đề xây dựng, kinh doanh với tỉnh, nhưng khi ông nói: "Các anh cần tính đến những cách ứng phó với biến đổi khí hậu" thì họ lắc đầu không hiểu biến đổi khí hậu là gì.

Thực tế, nhiều người ở cấp quản lý cũng không hiểu rõ vấn đề BĐKH. Vì thế, Nhà nước cần nhanh chóng triển khai vấn đề sống còn này, trước hết từ mặt nhận thức thực tiễn. Ông Phòng nói.  

Không nên tuyên truyền chung chung

Ví dụ như, vùng sinh thái Tây Bắc sẽ bị ảnh hưởng về BĐKH khác với Duyên hải miền Trung, khác với miền Tây Nam Bộ. Cũng như thế, Đồng bằng sông Hồng sẽ chịu ảnh hưởng khác xa với ĐB sông Cửu Long.

Ông Trân tha thiết: "Xin đừng nói chung chung mà  cần có lý luận cụ thể". Đặc biệt cần có sự phối hợp giữa các sở, ngành, hội, Trung ương - địa phương... tránh tình trạng mỗi nơi một phách.

Ông lo ngại, tuyên truyền chung chung và cách làm chung chung có thể khiến số tiền lớn là 1965 tỷ đồng sẽ dần dần rò rỉ hết như cát chảy qua những ngón tay.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Đức Bộ Tài nguyên và Môi trường đã lắng nghe, tiếp thu những ý kiến đóng góp của các chuyên gia. Ông Đức cho rằng, trước vấn đề lớn, quan trọng, mang tính "sống còn" này, rất cần những ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, người dân. 

Đây là vấn đề còn khá mới ở VN nên còn nhiều khó khăn, cần có một lộ trình bền vững. 

Ông cũng cho biết Bộ sẽ mở website về ứng phó với biến đổi khí hậu để tiếp tục nhận được góp ý của các nhà khoa học và cả người dân. 

• Vinh Giang