Nếu giảm được tiêu thụ năng lượng, chúng ta sẽ đỡ phải xây dựng thêm nhà máy và tránh được những tác động tiêu cực đến môi trường.

Những cách tiết kiệm năng lượng trong bài này được quy ra số lượng khí cacbonic giảm đi (mà như ta đã biết đó là nguyên nhân chủ yếu gây ra biến đổi khí hậu) cùng với các yếu tố gây tổn hại đến môi trường khác. Ở đây chỉ tính lượng khí cacbonic trung bình, vì trong thực tế, cách làm của bạn sẽ làm giảm nhiều hơn thế. Tiết kiệm năng lượng không chỉ là góp phần cải thiện môi trường mà chính là tiết kiệm chi tiêu trong gia đình. 

1. Tìm cách đi lại hợp lý nhất

Đi lại là khoản tiêu thụ năng lượng hàng đầu. Ví dụ ở Mỹ, chi phí cho việc đi lại nhiều hơn hẳn chi phí cho ăn uống của mỗi gia đình. Xe cộ ở Mỹ “ngốn” nhiều xăng hơn lượng xăng mà toàn ngành công nghiệp dầu mỏ của Mỹ sản xuất ra hàng năm.

Khi lái xe nên duy trì tốc độ đều, không tăng ga hoặc hãm phanh đột ngột vì làm như vậy cũng làm tăng tiêu hao năng lượng.

2. Xem xét lại đồ điện trong nhà

Đi mua các dụng cụ điện cho gia đình, trước hết bạn hãy xem công suất của chúng. Có sự khác biệt rất lớn giữa cùng một mặt hàng về tính năng này.

Lấy chiếc tủ lạnh làm ví dụ. Nếu bạn thay chiếc tủ lạnh cũ đang dùng, model những năm 1970 bằng chiếc model năm 2000, bạn giảm được lượng khí thải cacbonic khoảng 500kg mỗi năm (và nếu ở Mỹ, hoá đơn điện giảm 80 đôla). Nhiều nước đã dán nhãn “Tiết kiệm năng lượng” cho các sản phẩm họ sản xuất ra, gọi là “Energy Star". Tủ lạnh có dán nhãn này tiêu thụ năng lượng ít hơn tủ lạnh tiêu chuẩn 20% và ít hơn tủ lạnh sản xuất những năm 1980 đến 46%.

Thay chiếc máy giặt cửa phía trên bằng máy giặt cửa ngang tiết kiệm được năng lượng, nước và cả chất tẩy giặt, đỡ phải chi thêm 100 đôla/năm. Chiếc máy giặt dán nhãn Energy Star tiêu thụ điện ít hơn chiếc máy giặt tiêu chuẩn 50%.

Cũng cần xem xét lại cách bố trí các dụng cụ điện trong nhà, ví dụ lò nướng không đặt gần tủ lạnh vì bên ngoài nhiệt độ cao cũng làm tủ lạnh tốn điện hơn. 

3. Máy giặt 

Tuy giặt quần áo bằng nước nóng có thể sạch hơn nhưng cũng chẳng cần thiết phải bật nút nước nóng. Thay vì giặt nước nóng bạn có thể tiết kiệm được 75% năng lượng và giảm được khoảng 200 kg CO2/năm.

Phơi quần áo ngoài trời, dưới nắng vừa kéo dài tuổi thọ của quần áo, vừa tiết kiệm năng lượng vì sấy khô trong máy sẽ sản sinh thêm ít nhất 650kg khí CO2 mỗi năm. Nên gom quần áo bẩn giặt một lần vừa hết công suất máy, không giặt lắt nhắt nhiều lần, mỗi lần một ít vì mở máy nhiều lần sẽ tốn điện hơn nhiều.

Áp dụng tương tự với máy rửa bát đĩa trong gia đình.

4. Tủ lạnh

Xác định nhiệt độ cần thiết trên nấc điều chỉnh. Các nấc điều chỉnh theo mùa. Mùa hè để ở mức 3 hoặc 4, mùa đông chỉ ở mức 1-2. Như vậy là đủ để bảo quản thức ăn ngắn hạn. Nếu bạn vặn quá mức cần thiết, lập tức tiêu thụ năng lượng tăng 25%. Nên quy định ngăn làm lạnh trong khoảng 3,5 đến 5,5 độ C và ngăn đá từ -10 đến -3 độ C là đủ. Luôn luôn chú ý xem cửa tủ đã đóng thật chặt chưa. Kiểm tra gioăng cao su làm kín cửa có bị nứt gãy hoặc dính thực phẩm vào không. Nếu dùng tủ to, nên chọn loại ngăn làm đá và ngăn làm lạnh chồng lên nhau, không chọn loại 2 ngăn đặt bên nhau, sẽ tiết kiệm được 20% năng lượng. 

5. Tivi

Cuộc sống khá hơn, ai cũng nghĩ đến việc mua sắm chiếc tivi màn hình phẳng chất lượng cao hơn chiếc TV thế hệ cũ CRT một cách rõ rệt. Có hai loại TV màn hình phẳng: TV plasma và TV màn hình tinh thể lỏng LCD áp dụng công nghệ khác hẳn nhau. Do việc cạnh tranh gay gắt, phải liên tục cải tiến, khắc phục nhược điểm của từng loại nên hiện nay hai loại gần như xấp xỉ nhau về mọi mặt, từ tính năng đến giá thành. Khác biệt lớn nhất giữa 2 loại chính là tiêu thụ năng lượng. Theo các nhà sản xuất, tiêu thụ điện của TV LCD chỉ bằng 30% so với TV plasma. Do vậy, việc lựa chọn TV LCD gần như là chuyện không cần suy nghĩ khi bạn muốn thay thế đồ điện trong nhà.

6. Máy điều hoà 

Trong thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, nhiều gia đình đã trang bị máy điều hoà nhiệt độ. Trước khi lắp máy, bảo đảm gian phòng thật kín, cách nhiệt tốt. Tuỳ theo nhiệt độ trong ngày và thói quen chịu nóng (lạnh) của bạn mà điều chỉnh nhiệt độ cho thích hợp. Nên nhớ cứ tăng 2 độ C bạn giảm được việc xả khoảng 200kg khí cacbonic mỗi năm.

 7. Rút phích cắm ra khi không dùng đồ điện 

Tuy nhiều đồ điện có chỗ “On/Off” trên đó, nhưng khi không dùng thường xuyên (hoặc khi đi vắng) nên rút luôn phích cắm ra, kể cả máy biến áp, ổn áp. Không rút phích, nghĩa là ở chế độ “Chờ”, máy móc vẫn tiêu hao một lượng điện nhất định. Tích tiểu thành đại, việc không rút phích ra khỏi ổ cắm điện lấy đi của bạn khá nhiều năng lượng hoàn toàn vô ích. 

Đối với máy tính, nhiều người ngại mất thời gian khởi động, cứ để máy chạy trong khi nghỉ trưa, hoặc làm việc khác hàng giờ liền. EPA (Cục Bảo vệ Môi trường Mỹ) cho biết nếu cứ bật máy như vậy sẽ làm tốn thêm 80% điện năng và thải ra thêm 650kg khí thải cacbonic mỗi năm. 

(Còn nữa)

• Tuấn Hà (Tổng hợp)