Một dẫn chứng mới cho thấy: sự dao động thường xuyên của trục Trái đất là nguyên nhân gây ra những thời kỳ Trái đất bị nóng lên xen kẽ nhau trong các kỷ băng hà tiền sử.
 

Các nhà khoa học cho rằng sự thay đổi độ nghiêng của trục Trái đất có thể giúp hành tinh này ra khỏi kỷ băng hà tiền sử. (Nguồn: Alister Doyle/Reuters)

Phát hiện này là kết quả của một công trình nghiên cứu do TS Russell Drysdale, Trường ĐH Newcastle (Anh), đứng đầu nhằm xác định niên đại kết thúc kỷ băng hà gần đây nhất. Công trình này vừa công bố trên Tạp chí Science, khẳng định kỷ băng hà thứ hai đã kết thúc 141.000 năm về trước, nghĩa là sớm hơn người ta vẫn nghĩ hàng nghìn năm. 

Sử dụng các thông tin địa chất mới nhất tại Italia, các nhà nghiên cứu đã bác bỏ lý thuyết đang được ủng hộ cho rằng thời kỳ giữa các kỷ băng hà liên quan đến sự thay dổi về cường độ bức xạ mặt trời vào mùa hè ở Bắc bán cầu. 

Drysdale và các đồng nghiệp cho rằng các lục địa nổi lên trong kỷ băng hà phần lớn là do sự thay đổi độ nghiêng của hành tinh, trong mối tương quan với mặt trời, cụ thể là với hệ số nghiêng của nó. Điều này ảnh hưởng tới lượng ánh nắng mặt trời chiếu lên từng bán cầu vào mùa hè, chứ không phải cường độ bức xạ mặt trời đạt tới cao điểm trong mùa hè Bắc bán cầu. 

Xác định niên đại các kỷ băng hà 

Trầm tích dưới đáy biển phản ánh chính xác những thay đổi về khí hậu Trái đất trước kỷ băng hà cuối cùng. Nhưng cho tới nay người ta vẫn chưa thể xác định niên đại các lớp trầm tích và sự thay đổi rõ ràng về khí hậu. Drysdale và các đồng nghiệp đã khắc phục được những khó khăn này bằng cách so sánh sự thay đổi địa chất ở đáy biển với sự thay đổi tương tự các vật liệu trên bề mặt và đưa ra các niên đại một cách chính xác. 

Xưa và nay 

Kỹ thuật xác định niên đại các tảng băng tiền sử có tiềm năng lớn trong việc vạch ra những sự thay đổi khí hậu cách nay rất xa mà trước đây chưa có cách nào làm được. 

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, trong hàng triệu năm qua, sự kiện nóng lên toàn cầu đã từng xảy ra vào chu kỳ thứ hai hoặc thứ ba của việc thay đổi độ nghiêng của Trái đất, cứ 41.000 năm một lần.

Hellstrom, giáo sư ĐH Melbourne cho rằng những kiến thức mới mẻ này có thể đóng góp vào việc xác định độ chính xác của công nghệ mô hình hoá khí hậu hiện nay. Ông cho rằng: “Bất cứ kiến thức nào chúng ta rút ra được trong việc tìm hiểu những gì ảnh hưởng đến các kỷ băng hà cũng đều tác động đến những mô hình mà chúng ta đang áp dụng ngày nay”. 

Hiện nhóm nghiên cứu của TS Drysdale đang vận dụng các kết quả đo đạc của họ để giải thích điều khó hiểu là vì sao những thời kỳ tan băng bắt đầu từ Nam bán cầu... 

• Tuấn Hà (Theo ABC.net.au)