Ngày 24/9, một loại vắc-xin đã cho thấy công hiệu ngừa HIV, công bố này đã được đưa ra tại Thái Lan mang lại niềm hy vọng cho nhiều người. Theo đó, loại vắc-xin kết hợp chống HIV này đạt tới 31% mức độ bảo vệ trong thử nghiệm với 16.000 người khác giới từ 18-30 tuổi.

Song, tại một cuộc kiểm nghiệm lại loại vắc-xin chống HIV ở Thái Lan sau đó đã đi đến kết luận rằng nó không thực sự có dấu hiệu bảo vệ. Sự nghi ngờ  của những nhà khoa học ngày càng nhiều lên cho dù phát hiện này mang nhiều ý nghĩa y học.

Virus HIV

Các dữ liệu mới được công bố tại một cuộc họp tại Paris chỉ ra rằng trong quy mô nhỏ, những phát hiện này rất vững chắc và có ý nghĩa thống kê.

Tuy nhiên, các nhà khoa học nói họ không hiểu những gì đang gây ra ảnh hưởng, và nó có vẻ bảo vệ không tốt cho những nguy cơ nguy hiểm nhất.

Mặc dù có khiếm khuyết này, Đại tá Nelson Michael từ chương trình nghiên cứu HIV Hoa Kỳ vẫn tin nó là bước đi đúng đắn. Ông nói: “Hiện nay, sau 26 năm cố gắng, tin rằng chúng ta có thể đi theo con đường đó với niềm tin mãnh liệt rằng chúng ta có thể phát triển loại vắc-xin có tác dụng trên phạm vi toàn cầu.”

Ông cho biết thêm: “Quan trọng mọi người phải hiểu rằng đây là tiến bộ khoa học, bước đột phá khoa học. Hiện nay, sau 26 năm cố gắng, tin rằng chúng ta có thể đi theo con đường đó với niềm tin mãnh liệt rằng chúng ta có thể phát triển loại vắc-xin có tác dụng trên phạm vi toàn cầu.”

Rất nhiều nghi ngờ được đặt ra

Sau niềm vui ban đầu khi mà các kết quả nghiên cứu được công bố từ Thái Lan, các nhà khoa học đang bắt đầu nghi ngờ và lo ngại rằng tác dụng bảo vệ của loại vắc-xin này là rất nhỏ.

Trong số 8.000 người nhận được vắc- xin, 51 người đã nhiễm virus.

Trong số những người nhận được giả dược (thuốc trấn an) thì có 74 người nhiễm.

Tuy nhiên, nhà tài trợ thử nghiệm, quân đội Hoa Kỳ và Chính phủ Thái Lan đã nói 31,2% bảo vệ ảnh hưởng đã thống kê là sự thật và mang nhiều ý nghĩa.

Nhưng nhiều nhà khoa học và chuyên gia tỏ ra nghi ngờ rằng dữ liệu đã không chịu chi phối bởi sự kiểm tra nghiêm ngặt của các nhà khoa học khác.

Nhiều câu hỏi được đặt ra

Sau những nghi ngờ đó, việc kiểm tra lại đã được thực hiện. Và nó cho thấy phát hiện ban đầu vẫn đúng nhưng có nhiều câu hỏi được đặt ra hơn là câu trả lời.

“Các kết quả này là một cơ hội đáng kinh ngạc cho nhà khoa học để khám phá các manh mối mới về HIV và tìm hiểu vắc-xin chống HIV có thể làm việc trong thực tế.” Deborah Jack từ National Aids Trust cho hay.

Các nhà khoa học cho rằng những kết luận của họ dựa vào sự phân tích toàn bộ dân số trong cuộc nghiên cứu, chỉ loại trừ 7 người đã được tìm thấy nhiễm bệnh trong ngày đầu tiên của cuộc thử nghiệm. Các nhà nghiên cứu nói rằng đây là cách tốt nhất cho cuộc nghiên cứu.

Họ cũng công bố chi tiết hai phân tích khác của cuộc thử nghiệm, có loại trừ những người đã không dùng hết tất cả thuốc.

Cả hai đã cho thấy tác dụng không có ý nghĩa thống kê.

Trong số các nhà khoa học tham gia tại cuộc họp này cho biết thực sự có cảm giác hồi hộp về phát hiện.

Tiến sĩ Nicola Frahm, Giám đốc Phòng thí nghiệm HIV Vaccines trials network in Seatlle, Washington đã nói: “Ôi Chúa ơi, thật đáng ngạc nhiên!”

“Đây là hy vọng, có vắc-xin ngừa, tín hiệu rất yếu ớt nhưng đây là lần đầu cho thấy có hy vọng về vắc-xin ngừa HIV, với cộng đồng, đó là một ngày tuyệt vời.”

“Câu hỏi thực sự là ý nghĩa y học của nó như thế nào?”

“Ý nghĩa đã thu được trong cuộc thử nghiệm này là có 5% đây là sự may mắn”.

“Vì vậy chúng tôi chắc chắn 95% những gì chúng tôi đang xem là có thật và không thể mất hoàn toàn cơ hội. Điều này thật tuyệt”

Không sử dụng ở châu Phi

Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng vắc-xin này sẽ không được dùng ở châu Phi, nơi có tỷ lệ nhiễm HIV cao nhất.

Họ nói rằng một sản phẩm thương mại là con đường dài cho nhiều năm nữa, công tác phòng chống và giáo dục được xem là cách tốt nhất để chống lại sự nhiễm bệnh trong trung hạn.

Đại tá Jerome Kim là nhà quản lý sản phẩm vắc-xin HIV cho quân đội Hoa Kỳ cho biết: “Chúng tôi có cái bảo vệ 1/3 người nhiễm virus ở Thái Lan. Nó không phải là vắc-xin có hiệu quả toàn cầu, nó không thể được sử dụng bên ngoài Thái Lan. Cho đến khi chúng tôi trả lời những câu hỏi khoa học về ý tưởng sử dụng vắc-xin này ở những vùng khác trên thế giới hoặc thử nghiệm nó, là khoa học chứ không phải là ngành y tế công cộng.”

Deborah Jack, Giám đốc điều hành của NAT (National Aids Trust) đã nói: “Cuộc thử nghiệm ở Thái Lan là cột mốc quan trọng trong công cuộc tìm kiếm vắc-xin chống lại HIV.”

“Các kết quả này là một cơ hội đáng kinh ngạc cho các nhà khoa học để khám phá các manh mối mới về HIV và tìm hiểu cách một vắc-xin chống HIV có thể làm việc trong thực tế.”

• Lan Ca (Theo BBC)